بهترین شربت سرفه متناسب با شدت آن

سرفه شیوهٔ بدن برای باز نگه‌داشتن حلق و راه‌های هوایی است. سرفه رفلکسی است که برای محافظت از ما و کمک به بدن طراحی شده و می‌تواند توسط انواع عوارض ایجاد شود؛ از یک سرماخوردگی ساده گرفته تا برونشیت مزمن.

سرفه دو نوع دارد: حاد و مزمن

سرفه‌های حاد

این نوع سرفه معمولاً همراه با سرماخوردگی یا آنفلوانزا رخ می‌دهد و اغلب دو تا سه هفته طول می‌کشد. بیشتر داروهای سرفه موجود روی پیشخوان داروخانه‌ها برای درمان سرفه‌های حاد مناسب‌اند.

سرفه‌های مزمن

این نوع سرفه بیشتر از سه هفته ادامه‌دار می‌شود و می‌تواند ناشی از عوارضی مانند آسم، برونشیت مزمن، آلرژی‌ها، بیماری مزمن انسدادی ریه، سیگارکشیدن و برخی از داروها باشد.

خیلی از انواع سرفه‌های مزمن، مثلاً سرفه‌های ناشی از سیگار، آمفیزم، برونشیت مزمن و پنومونی را نباید با داروی سرفه مداوا کرد، زیرا بدن از سرفه برای تمیز نگه‌داشتن ریه‌ها استفاده می‌کند.

انواع شربت‌های سرفه

همان‌طور که سرفه انواعی دارد، داروهای سرفه نیز انواعی دارند و به تسکین سرفه‌های حاد ناشی از سرماخوردگی یا آنفلوانزا کمک می‌کنند.

داروهای ضدسرفه یا Antitussives

این دسته از داروها با کاهش فعالیت بخشی از مغز که باعث سرفه می‌شود، جلوی رفلکس سرفه را می‌گیرند. فولکودین و دکسترومتورفان و آنتی‌هیستامین نمونه‌هایی از این داروها هستند.

اکسپکتورانت‌ها

این نوع داروهای سرفه، خلط‌آورند و موکوس را رقیق می‌کنند که باعث می‌شود با سرفه‌هایی که می‌کنید خلط خارج شده و راه هوایی پاک‌سازی شود. موسینکس و روبی توسین برندهای معروفی از اکسپکتورانت هستند.

نوع داروی سرفه‌ای که برای شما بهترین باشد بستگی به مشکلی دارد که با آن روبرو هستید. شربت اکسپکتورانت معمولاً برای سرفه‌های خلط دار به کار می‌رود (ناشی از سرماخوردگی و برونشیت و ...) تا گرفتگی سیستم تنفسی کمتر شود. درحالی‌که شربت‌های ضدسرفه برای سرفه‌های خشک و جهت کنترل رفلکس سرفه مورد مصرف هستند. این شربت‌ها خصوصاً در مواردی که سرفه‌های خشک مانع خواب شب می‌شوند مفیدند.

داروهای سرفه تجویزی

در مورد بیشتر افراد، داروهای بدون نسخه در تسکین علائم مؤثرند اما گاهی ممکن است پزشک تصمیم بگیرد دارویی برایتان تجویز کند. دو تا از معمول‌ترین عناصر تجویزی برای سرفه، کدئین و هیدروکودون هستند.

هیدروکودون

هیدروکودن یک ضد سرفهٔ مخدر است که برای درمان سرفه‌های طولانی‌مدت به کار می‌رود. این ماده بر بخشی از مغز که مسئول رفلکس سرفه است اثر می‌گذارد. هیدروکودون برای بچه‌های زیر ۱۸ سال مناسب نیست؛ زیرا مخدر محسوب می‌شود و خطر اعتیاد دارد. ضمناً هیدروکودون می‌تواند احساس گیجی و آشفتگی، تهوع و یبوست ایجاد نماید.

کدئین

کدئین نیز یک ضددرد مخدر است که اغلب همراه با سایر داروها برای تسکین سرفه به کار می‌رود. کدئین نیز مانند هیدروکودون بر بخشی از مغز که مسئول رفلکس سرفه است اثر می‌گذارد. کدئین مانند هیدروکودن می‌تواند بی‌نهایت اعتیادآور باشد و مناسب افراد زیر ۱۸ سال نیست. کدئین گاهی با عوارض جدی مانند شکم درد و مشکل در ادرارکردن همراه است.

در مصرف داروهای سرفه که حاوی هیدروکودون یا کدئین هستند باید بسیار هشیار و دقیق باشید، خصوصاً اگر بیماری ریوی مانند آمفیزم دارید. زیرا هیدروکودون و کدئین می‌توانند توانایی تنفس را سرکوب کنند. هیدروکودون و کدئین داروهایی نیستند که به طور مرتب و معمول برای درمان سرفه تجویز شوند؛ زیرا بسیار اعتیادآورند و ایجاد وابستگی می‌کنند.

داروهای طبیعی ضدسرفه

هرچند اغلب داروهای رایج ضدسرفه می‌توانند علائم را تسکین دهند؛ اما چند راهکار خانگی و طبیعی نیز وجود دارد که می‌تواند سرفه‌های آزاردهندهٔ ناشی از سرماخوردگی یا آنفلوانزا را تسکین دهد.

ریشهٔ مارشمالو

ریشهٔ مارشمالو (ختمی) پیشینه‌‌ای طولانی به‌عنوان درمان سرفه دارد و بی‌دلیل هم نیست. مطالعات نشان داده‌اند افرادی که شربت‌های حاوی ریشه مارشمالو مصرف کردند سرفه‌های خشکشان کمتر شده و علائمشان در عرض ده دقیقه تسکین یافته بود.

عسل

عسل درمانی مؤثر برای سرفه است که می‌تواند تکرار و شدت سرفه‌ها را کاهش دهد. یک قاشق عسل را در چای یا آب داغ حل کنید و بنوشید، خصوصاً قبل از خواب.

زنجبیل

زنجبیل هم یک ضدسرفهٔ طبیعی است که می‌تواند عضلات راه‌های هوایی را شُل کند. ریشهٔ زنجبیل را تکه‌تکه کرده و با آن چای درست کنید.

مایعات زیاد بنوشید

مایعات کمک می‌کنند موکوس و ترشحات رقیق شوند. در مورد سرفه‌های حاد، به‌طورکلی توصیه می‌شود با نوشیدن مایعات گرم و سوپ مرغ آبکی، عسل و آب‌نبات‌های مکیدنی ضدسرفه و استفاده از شربت‌های ضدسرفه یا خلط‌آور، علائم را کنترل نمایید.

انتخاب بهترین داروی سرفه

هرچند برندهای گوناگونی از داروهای سرفه در بازار وجود دارد؛ اما در بیشتر موارد سرفه‌های حاد، راهکارهای خانگی به اندازهٔ داروهای بدون نسخه مفیدند. بهتر است با روش‌های کم‌ضررتر مثل نوشیدن مایعات گرم و فراوان و عسل و ... که گفته شده سرفه‌ها را کنترل کرده و خوب استراحت کنید تا خوب شوید.

اگر سرفه‌هایتان ادامه‌دار شدند، به‌جای اینکه مصرف داروها را ادامه دهید جهت تشخیص علت اصلی به پزشک مراجعه کنید. بیماری‌هایی مانند آسم و ریفلاکس دو مورد از شایع‌ترین علت‌های اصلی سرفه‌های مزمن‌اند که نیاز به ارزیابی دقیق پزشکی داشته و راهکارهای درمانی متفاوتی نیز دارند.

عوارض جانبی داروهای سرفه

هرچند بیشتر افراد مشکلی با داروهای سرفه ندارند؛ اما خوب است با عوارض آنها نیز آشنا باشید. بعضی از داروهای سرفه بدون نسخه، دارای الکل‌اند که ممکن است مناسب همه نباشد. ضمناً برخی از داروهای سرفه ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند، مثلاً با داروهای ضدافسردگی.

افرادی که آسم، فشارخون بالا، آب‌سیاه، نارسایی قلبی یا پروستات بزرگ شده دارند باید پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنند.

چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟

در بیشتر موارد، سرفه‌ها در عرض سه هفته برطرف می‌شوند، اما اگر بعدازاین مدت همچنان سرفه داشتید به پزشک مراجعه کنید، خصوصاً در موارد زیر:

. سرفه‌هایتان شدید است و خواب و کارهای روزانه‌تان را مختل کرده است

. خون همراه سرفه دارید.

. تنگی نفس یا درد در قفسه سینه دارید.

. برآمدگی‌ها یا تورم‌هایی در ناحیه گردن دارید.