اختلال شریان‌های محیطی چیست؟
هنگامی که رسوبات چربی باعث انسداد شریان‌های خون‌رساننده به پاها می‌شوند، حتی چند قدم راه رفتن ممکن است باعث درد و گرفتگی عضله ساق پا شود. این عارضه را «لنگش متناوب» می‌نامند. این نشانه شاخص بیماری شریان محیطی یا PAD است که تقریبا از ۷ نفر بالای ۶۵ سال 1 نفر را گرفتار می‌کند.
افراد مبتلا به این عارضه با احتمال بیشتری ممکن است دچار انسداد یا آتروسکلروز شریان‌های تغذیه‌کننده عضله قلب باشند. در واقع، این افراد نسبت به افراد دارای بیماری قلبی که قبلا دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شده‌اند، با احتمال بیشتری ممکن است دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شوند.
PAD یا اختلال شریان‌های محیطی شکل خطرناکی از آتروسکلروز است. پزشکان به طور معمول افراد را از لحاظ اختلال شریان‌های محیطی غربالگری نمی‌کنند، اما آزمایش‌ها برای این منظور آسان و بی‌زیان هستند. کارشناسان توصیه می‌کنند افراد دارای عوامل خطرساز برای آتروسکلروز مانند سیگار کشیدن، دیابت و فشارخون بالا، به‌خصوص اگر هنگام راه رفتن درد پا دارند، بهتر است از لحاظ اختلال شریان‌های محیطی غربالگری شوند. درد پای ناشی از این اختلال معمولا در عضلات پشت ساق رخ می‌دهد، اما ممکن است در ران یا باسن هم حس شود.
اختلال شریان‌های محیطی چیست؟
اختلال شریان‌های محیطی یکی از رایج‌ترین بیماری‌های عروقی است. بسیاری از افراد می‌دانند ساخته شدن پلاک (آتروسکلروز) در شریان‌های خونرسان به قلب به حمله قلبی یا سکته مغزی می‌انجامد، اما تعداد بسیار کمتری مطلع هستند که این پلاک‌ها در شریان‌های محیطی دور از قلب هم تشکیل می‌شوند و می‌توانند اثر بدی روی سلامت داشته باشند.
یکی از مشکلات این بیماری این است که افراد در مراحل ابتدایی هیچ علامتی ندارند. شایع‌ترین علامت ابتدایی این بیماری ناراحتی متناوب در پاها حین فعالیت است که به صورت لنگیدن متناوب (احساس درد یا گرفتگی، سفتی، سنگینی عضلات و ضعف آنها) خود را نشان می‌دهد.
در مراحل پیشرفته‌تر، علائم ممکن است شامل کاهش شدید خونرسانی به پاها (درد مداوم در پا یا پنجه پا حتی در زمان استراحت) و ایجاد زخم روی پا یا پنجه پا باشد که درصورت درمان نشدن باعث مردن بافت‌ها (نکروز) می‌شود.
بسیاری از موارد این اختلال ممکن است تشخیص‌نشده باقی بمانند. در صورتی که هر یک از علائمی را که برشمردیم، تجریه کردید، به پزشکتان اطلاع دهید. افراد دچار این اختلال در معرض خطر بیشتر حمله قلبی و سکته مغزی هستند.
از طرف دیگر افرادی که بیماری شریان کرونری دارند، ممکن است دچار اختلال شریان‌های محیطی هم باشند.
پیشگیری از اختلال شریان‌های محیطی
رعایت این توصیه‌ها خطر دچار شدن شما را به اختلال شریان‌های محیطی کاهش می‌دهد:
1- سیگار کشیدن را ترک کنید.
2- وزنتان را در حد سالم نگه‌دارید.
3- به طور مرتب ورزش کنید.
4- میزان کلسترول خونتان را در حد طبیعی نگه‌دارید.
5- فشارخونتان را کنترل کنید.
6- قندخونتان را در حد طبیعی نگه‌دارید.
درمان اختلال شریان‌های محیطی
شیوه‌های متفاوتی برای درمان این اختلال وجود دارد. نخستین گام مراجعه به جراح عروق است. او می‌تواند این بیماری را با تجویز دارو، اعمال کمترتهاجمی و در صورت لزوم انجام عمل جراحی درمان کند.
جراح عروق ابتدا باید مشخص کند آیا تغییرات شیوه زندگی و تجویز دارو می‌تواند علائم را برطرف کند یا نه؟ از جمله ممکن است داروهای پایین‌آورنده قندخون، داروهای ضدفشارخون و داروهای کاهش‌دهنده کلسترول تجویز شوند. همچنین داروهای افزایش‌دهنده جریان خون و شل‌کننده دیواره رگ‌های خونی ممکن است تجویز شوند.
اگر این درمان‌ها موثر نبودند، شیوه‌های درمانی با کمترین تهاجم مورد استفاده قرار می‌گیرند:
• آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری: در این روش یک سوند یا کاتتر که در نوک آن بادکنکی قرار دارد درون رگ مسدودشده فرستاده می‌شود و با باد کردن بادکنک تلاش می‌شود، انسداد رفع شود. سپس یک لوله فنری ریز به نام استنت درون رگ قرار داده می‌شود تا رگ باز بماند.
• آرترکتومی مکانیکی: در این شیوه وسیله از طریق کاتتر درون رگ وارد می‌شود تا پلاک مسدودکننده شریان برداشته شود.
• آرترکتومی لیزری: در این شیوه پلاک مسدودکننده شریان با لیزر برداشته می‌شود.
• ترومبولیز دارویی: لخته خونی که روی پلاک گیر کرده و جریان خون را بسته است، با استفاده از یک داروی حل‌کننده لخته متلاشی می‌شود و لخته متلاشی‌شده باید با یک کاتتر از شریان خارج شود.