مهم‌ترین عارضه مصرف بستنی زغال!/ مصرف برای این افراد ممنوع!/

البته این بستنی‌ها آنقدر جدید است که شاید اسم آنها را هم نشنیده باشید اما در گوشه و کنار شهرمان بستنی قیفی سیاه به دستتان میدهند. البته درباره این نوع از بستنیها حرف و حدیثهای زیادی وجود دارد که اگر بخواهید آن را امتحان کنید لازم است حتما قبل از خرید، اطلاعات لازم را داشته باشید.

بستنی زغالی از کجا آمد؟

ایجاد تنوع در رنگ و طعم بود که باعث شد یکی از تولیدکنندگان به‌نام‌ Little Damage Ice Cream در آمریکا محصول جدیدی به‌نام بستنی زغالی را روانه بازار کند. ماده سیاهی که در این بستنی‌ها وجود دارد زغال چوب یا همان کربن فعال است. در حقیقت پودر زغال را با همان ترکیبات روتین بستنی ترکیب کرده و بستنی زغالی به شکل بستنی قیفی تولید می‌شود. البته بادام هم عنصر مهمی در این نوع از بستنی‌هاست و  به نظر می رسد ترکیب مزه بادام و زغال اصلی‌ترین عنصر تنوع در این محصول است. باید بگوییم این نوع از بستنی‌ها فعلا در حد بستنی قیفی دستگاهی و در چند کافه و در شهر تهران عرضه می شود و  آن‌طور که دکتر سکوتی‌فر می‌گوید هنوز کارخانجات بستنی سازی، این نوع از بستنی را تولید نکرده‌اند و چیزی به‌نام بستنی زغالی بسته‌بندی شده و تولید انبوه  در بازار محصولات غذایی عرضه نمی شود.

کاربرد زغال در صنایع غذایی چیست؟

دکتر عزیزی به این سوال پاسخ داده و می‌گوید: زغال چوب در صنعت غذا و صنایع دیگر برای ازبین بردن بو و به‌عنوان فیلتر و در مواردی هم برای ازبین بردن رنگ استفاده می‌شود. مثلا داخل بوگیرهای یخچال از زغال استفاده شده است یا گاهی برای ضدعفونی کردن مواد غذایی ممکن است زغال به کار ببرند. برای تولید بستنی زغالی، کمی زغال را فرآوری می‌کنند یا از چوب‌های مرغوب‌تر استفاه می‌کنند، حتی زغال را پاستوریزه و استرلیزه می‌کنند. اما گاهی ممکن است از رنگ سیاه هم برای بستنی استفاده کنند.

رنگ سیاه یا زغال؟

دکتر عزیزی در این باره توضیح می‌دهد: برای تولید بستنی زغالی یا باید از همان ترکیب اصلی زغال استفاده شود یا ترکیب مشابه آن ساخته شود. این کار مانند همان اسانس‌های میوه‌ای و طعم‌دهنده دیگر است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند مضرات خاص خود را هم داشته باشد. از چوب معمولی، شلتوک، چوب نارگیل و... می‌توان کربن فعال به دست آورد اما ممکن است برخی فروشندگان از رنگ سیاه برای تولید بستنی استفاده کنند و چیزی به‌نام زغال در آن نباشد. در این صورت رنگی که مورد استفاده قرار می‌گیرد حتما باید مجوز سازمان غذا و دارو را داشته باشد و قطعا سازمان غذا و دارو بر مواد مصرفی تولیدکنندگان نظارت دارد. رنگ سیاه در حال حاضر در صنایع غذایی کاربرد دارد و اگر از جای مطمئن خرید کنید به احتمال بیشتری از رنگ مجاز استفاده می‌کنند.

عوارض خطرناک رنگ های قلابی

دکتر سکوتی‌فر درباره رنگ‌های استفاده شده در برخی بستنی‌ها هم می‌گوید: گاهی اوقات بستنی زغالی ممکن است اصلا زغال نداشته باشد و فقط رنگ سیاه در آن استفاده شده باشد. اگر کسی از رنگ غیرمجاز برای تولید بستنی استفاده کند ممکن است عوارض زیادی نصیب مشتریان کند. البته این موضوع فقط به رنگ سیاه مربوط نیست و تمام رنگ‌ها را شامل می‌شود. رنگ‌هایی که از کانال قاچاق به کشور وارد می‌شوند، ممکن است جزء رنگ‌های مجاز یا غیرمجاز باشند. رنگ‌های غیرمجاز ممکن است به انواع ناخالصی‌ها خصوصا سرب آلوده باشند. ممکن است برخی افراد خصوصا کسانی که دارای درجات مختلف حساسیت هستند بلافاصله پس از مصرف رنگ‌های خوراکی غیرمجاز دچار نشانه‌هایی مثل مسمومیت، حالت تهوع، استفراغ و... شوند. عوارضی که در درازمدت ممکن است به‌دلیل استفاده از رنگ‌های خوراکی به وجود آید شامل انواع بیماری‌هاست. سرطان خصوصا سرطان خون را در این میان می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مضرات استفاده از رنگ‌های خوراکی مصنوعی دانست. همچنین سقط جنین، ناهنجاری‌های ژنتیکی، تغییرات هورمونی و... هم ازجمله عوارضی است که می‌تواند با مصرف رنگ‌های خوراکی مصنوعی در خانم‌های باردار مرتبط باشد.

برای چه افرادی ممنوع است؟

دکتر سکوتی‌فر می‌گوید: یک نکته بسیار مهم در استفاده از بستنی زغالی وجود دارد و آن این است که کسانی که دارو مصرف می‌کنند باید مراقب استفاده از این بستنی‌ها باشند. زغال فعال ماده جاذب است که برخی مواد شیمیایی از‌جمله برخی داروها را به خود جذب می‌کند و مانع از تاثیر آنها در بدن می‌شود. جاذب بودن زغال درباره داروها، خصوصا در مورد داروهای تقویت باروری و برعکس داروهای ضدبارداری و عدم تاثیر آنها در بدن طبق تحقیقات اثبات شده و در این مورد به خانم‌ها هشدار هم داده شده است. بنابراین اگر از داروها خصوصا داروهای تقویت باروری و ضدبارداری استفاده می‌کنید نباید همزمان از بستنی‌های زغالی استفاده کنید.

مهم ترین عارضه  مصرف زغال!

 دکتر سکوتی‌فر می‌گوید: از آنجا که زغال جاذب است و مواد را به خود جذب می‌کند این سوال پیش می‌آید که آیا مصرف زغال و به شکل بستنی زغالی می‌تواند باعث جذب ویتامین‌ها یا موادمغذی موجود در غذاها به خود شود و  جذب  آنها را مختل کند؟ باید بگوییم که در این زمینه هنوز تحقیقاتی انجام نشده و نتایجی در دست نیست. این قضیه فعلا درباره داروها به اثبات رسیده و لازم است درباره ویتامین‌ها و مواد مغذی هم تحقیقات بیشتری انجام شود. با این حال دکتر جودی فلوپ، پزشک متخصص طب اطفال در مرکز پزشکی مجتمع اوستر در بیمارستان یادبود شیکاگو در سایت heavy.com می‌نویسد که زغال چوب فعال همچنین می‌تواند ویتامین‌های مواد غذایی را جذب کند. به‌علاوه Jennie Miremadi MS، یک متخصص تغذیه بالینی در لس‌آنجلس هم به سایت shape.com می‌گوید: به‌دلیل قابلیت‌های اتصال آن، زغال فعال می‌تواند به‌طور بالقوه ارزش غذایی مواد غذایی را کاهش دهد. زغال فعال می‌تواند به مواد مغذی متصل شود که پس از آن ممکن است بدن شما را از جذب آنها محروم کند. در یک مطالعه، زغال فعال به آب سیب اضافه شده و مشخص شد سطح ویتامینC، نیاسین، ویتامین B6، تیامین و بیوتین را در آب کاهش می‌دهد.

این افراد احتیاط کنند

نکته‌ای که دکتر سکوتی‌فر به آن تاکید می‌کند این است: به‌طور کلی مصرف هر غذایی اگر از حد بگذرد، ممکن است مضر باشد؛ حتی بستنی‌های ساده هم در مقدار زیاد می‌توانند کالری، قند و چربی زیادی به بدن وارد کرده و مضرات خاص خود را داشته باشند. از آنجا که خوردن زغال آن هم به شکل بستنی در فرهنگ غذایی ما وجود نداشته و به‌تازگی شاهد آن بوده‌ایم، توصیه می‌کنیم علاوه بر کسانی که دارو مصرف می‌کنند، خانم‌های  باردار، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای دیگر، کودکان خردسال و سالمندان کمتر از این نوع بستنی‌ها استفاده کنند.

طب سنتی چه می گوید؟

دکتر عباسیان از دیدگاه طب سنتی به این موضوع پرداخته و می‌گوید: زغال ماده خنثی است و اگر کسی آن را بخورد در بدن درد ایجاد نمی‌شود و علائم مسمومیت بروز نمی‌کند. اما از آنجا که زغال خلل و فرج زیادی دارد، می‌تواند مواد سمی و شیمیایی را خود جذب کند. در حقیقت زغال به‌عنوان دارو کاربرد دارد و این‌طور نیست که فرد به‌عنوان یک غذا بخواهد از آن استفاده کند. باوجود اینکه مصرف زغال ضرر آنچنانی ندارد اما برای افراد سالم توصیه نمی‌شود که به‌عنوان یک ماده غذایی آن را مصرف کنند، چراکه زغال جزء غذاهای موردنیاز بدن نیست و نوعی جسم خارجی به حساب می‌آید. مصرف زغال به شکل ماده غذایی مثل این است که سنگریزه بخورید؛ وقتی سنگریزه بخورید احیانا در مقادیر کم بیمار نمی‌شوید اما به هر حال یک جسم خارجی است و همین می‌تواند مضر باشد. درباره بستنی زغالی هم اگر مجوز سازمان غذا و دارو داشته باشد لابد دوز استفاده از زغال در آن آن‌قدر اندک است که تاثیری ندارد. البته این برای کسانی است که هر روز بستنی زغالی مصرف نمی‌کنند. اما اگر مجوز سازمان غذا و دارو را نداشته باشد جزء مواردی است که توصیه نمی‌کنیم.