به نوزادم شیر بز بدهم یا نه؟ / از فواید شیر بز باخبری؟

برخی مادران ترجیح می دهند برای تغذیه ی نوزاد شیرهای دیگر را جایگزین شیر خود کنند. در میان شیرهای مختلف، شیر بز بیشترین تشابه را به شیر مادر دارد. در واقع شیر بز برای کودکان 12 ماه به بالا مناسب است و به موجب وجود ویتامین های متعدد نوعی منبع تغذیه ای غنی به شمار می آید.

نوزادان پس از بدو تولد تنها از طریق شیر مادر تغذیه می کنند، برخی از مادر ها پس از یک سالگی نوزاد شیرهای گیاهی از قبیل شیر بادام و شیر سویا و شیر بز  را جایگزین شیر خود می کنند. از منظر طب اسلامی سازگارترین و مناسب ترین شیر جایگزینی به جای شیرمادر برای نوزادان، شیر بز است. محققان در طی بررسی های مختلف به این نتیجه رسیدند که در فرمولاسیون شیر بز 14 الیگوساکارید وجود دارد که در این میان 5 مورد از آن ها در شیر مادر یافت می شود. 

گویچه های چربی موجود در شیر بز بسیار کم است، در نتیجه هضم آسان تری دارد. همچنین، شیر بز حاوی عناصر سازنده ی مفید از قبیل ویتامین حاوی ویتامین C، A، B1، B2، B3، B9 و سرشار از کلسیم، پتاسیم، منیزیم، فسفر و نیاسین می باشد.

در درون شیر بز حباب هایی وجود دارد که که روند جذب و تجزیه شیر در بدن نوزاد را تسریع می بخشد.

با وجود خواص فوق العاده ای که شیر بز دارد، توصیه می شود قبل از استفاده از این شیر برای نوزادان با پزشک اطفال مشورت کنید.

وجه تمایز شیر گاو با شیر بز

*   شیر گاو کاملا اسیدی است اما شیر بز قلیایی است و PH بسیار نزدیکی به شیر مادر دارد. برخی کارشناسان بر این باور هستند که میزان مناسب PH موجود در شیر بز منجر به کاهش عفونت های دستگاه گوارش می گردد.

*   شیر گاو حاوی کازئین های متعددی است که در بدن کودک نوپا به گاستر تبدیل می شود. 

*   گاستر نوعی لخته ی متراکم است که دردهای شکمی غیرقابل تحملی را در پی دارد. 

*   کازئین های موجود در شیر بز مقدار بسیار کمی دارند. بدین جهت به طور کامل و سریعا جذب بدن می شود. البته لازم به ذکر است شیر بز به موجب میزان چربی بسیار کم، لاغر کننده است.

*    علاوه براین، حدود 40 درصد از نوزادان با مصرف شیر گاو به آلرژی دچار می شوند. درحالی که این درصد در مصرف شیر بز بسیار کم است و بدن نوزادان در برابر مصرف شیر بز مقاوم است.

*   شیر بز نسبت به شیر گاو لاکتوز کمتری دارند

همان طور که بیان کردیم از نظر بیولوژی خواص شیر بز همانند شیر مادر است. شیر بز نسبت به شیر گاو حاوی لاکتوز کمتری می باشد. این ویژگی منحصر به فرد برای اطفالی مناسب است که آستانه ی تحمل لاکتوز در آن ها بسیار کم است.

از دیگر خاصیت های شیر بز وجود عناصر سیستین، متیونین و سیستئین می باشد. این مواد کارکرد سالم سیستم عصبی و ساختار مغز را ارتقا می بخشند و از ترکیب مواد شیمیایی مضر با سلول های خونی در سیستم ایمنی مقابله می کنند.

• عدم آلرژی زایی

• برخورداری از انرژی به میزان مورد نیاز (42 کالری)

• حاوی اسید های چرب ضروری برای بدن

• کاهش کلسترول خون

• حاوی کربوهیدرات

• جذب آسان آهن

• ضد مخاط

• بهبود عفونت های ریوی

• مفید برای مبتلایان به آسم و سل به موجب وجود فلورین و بتاکازین

• دارای همونیژه ی طبیعی

• رفع کننده ی پوکی استخوان

• بهبود عملکرد سیستم گوارش به موجب اسید های چرب ضد میکروبی و دکانوئیک اسیدی

• کاهش روند پیری

• مفید برای نوعی بیماری عصبی به نام اسکیزوفرنی

• ارتقای مواد معدنی در استخوان بندی نوزاد

چند مورد از مهمترین خواص مصرف شیر بز برای کودکان

• خاصیت ضد التهابی
• خاصیت ضد التهابی بودن شیر بز در رشد باکتری های مفید روده نقش دارد. در طی فرایند با تکثیر باکتری های مفید، بیماری های التهابی روده ازقبیل کولیت درمان می شوند. 
• ارتقای سیستم ایمنی
• سیستم ایمنی بدن در برابر میکروب های بیماری زا و عفونی مقابله می کند. شیر بز به وسیله ی اسید لینونیک سیستم آنتی اکسیدانی بدن را تحریک می کند و مستقیما سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد.
• یکی از ترکیبات سازنده ی شیر بز، الیگوساکاریدها هستند. این ترکیبات نوعی کربوهیدرات غیر قابل هضم به شمار می آیند که نقش فیبر غذایی را در بدن ایفا می کنند.
• الیگوساکارید ها از لوله های دستگاه گوارش در مقابل میکروب های عفونت زا محافظت می کنند و رشد باکتری های مفید در روده را سرعت می بخشند. علاوه براین، این ترکیب مفید در رشد بافت روده ی نوزاد موثر است و در ترمیم زخم ها نقش دارد.
• پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی
•  

یکی از تأثیرگذارترین مواد غذایی که احتمال شکل گیری بیماری های قلبی را کاهش می دهد، شیر بز می باشد. درواقع این شیر به وسیله ی کاهش چربی های خونی، دفع مواد زائد و خاصیت آنتی اکسیدانی از تشکیل لخته های خونی جلوگیری می کند. این روند علاوه بر کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، خطر ابتلا به دیابت نوع دو و چاقی های مزمن را کاهش می دهد.

معایب دادن شیر بز برای نوزادان

در مواردی برخی کودکان به شیر بز حساسیت دارند. لذا پس از مصرف این نوع شیر به علائمی آلرژی زا از قبیل حالت تهوع، گرفتگی شکم، پوست کدر، اسهال و استفراع دچار می شوند.

به علاوه کودکی که به شیر بز حساسیت دارد، دچار تورم بدن به خصوص صورت و خواب آلودگی می گردد.

در صورت بروز هرگونه علائم آلرژی در نوزاد، روند تغذیه با شیر بز را متوقف کنید و بلافاصله به پزشک اطفال مراجعه نمایید.

شیر بز قادر به انتقال عفونت بروسلوز به کودک است. در نتیجه برای پیشگیری از انتقال بیماری توصیه می شود از مصرف شیر خام بز پرهیز کنید و آن را بجوشانید.

همچنین، شیر بز با وجود محتوای غنی معدنی و ویتامینی، از جهت وجود B12  و ویتامین های اسید فولیک بسیار فقیر است.