سندرم شیشه خیارشور/ این دیگه چیه؟!

درک دیگران و توانایی همدلی با آنها یکی از مهارت های کاربردی بسیار نایاب بین انسان هاست که البته قابل رشد و پرورش است.

حتما تا حالا نسبت به واکنش و رفتار طرف مقابل در برخورد با یک بحران احساس تعجب کرده اید و با خودتان گفته اید اگر من بودم فلان کار را انجام میدادم و به او برچسب ناتوان بودن زده اید.

سندرم شیشه خیارشور ( به انگلیسی : Pickle Jar Syndrome ) بین خیلی از افراد رواج دارد ، حتما دیده اید که یک نفر میخواهد در شیشه خیارشور را باز کند ولی هر چه زور می زند نمی تواند ، در این مواقع با خودمان فکر میکنیم که زورش کم است ولی من توان باز کردنش را دارم ، شیشه را از او میگیرید و هر چه زور می زنید فایده ندارد ، شما هم نمیتوانید در شیشه خیارشور را باز کنید.

بهتر است با چند مثال ملموس تعریف سندرم شیشه خیارشور را شروع کنیم :

اگر سرمایه او را داشتم تا الان 10 برابرش کرده بودم.

اگر خودم این تبلیغ را انجام میدادم بهتر نتیجه می داد.

انقدر بی مسئولیت و بی عاطفه است که والدینش را در خانه سالمندان گذاشته است.

همه ما ناآگاهانه دیگران را قضاوت کرده ایم یا قربانی قضاوت های دیگران شده ایم.

اگر متوجه شده باشید ، سندرم شیشه خیارشور به مواقعی اشاره دارد که از فاصله به مشکلات دیگران نگاه میکنیم . گرفتاری های آن شخص از دور خیلی ساده و قابل حل برای ما دیده می شوند ولی اگر خودمان در همان موقعیت قرار می گیرفتیم متوجه میشدیم که همان مشکلات به ظاهر ساده چقدر پیچیده هستند و حل کردنشان غیرممکن می شود.

همه ما در وقعیت های مختلف و در ورژن های مختلف سندرم شیشه خیارشور داریم.

معمولا مشکلات دیگران از بیرون ساده و قابل حل دیده می شوند و بنابراین به راحتی درباره شاه قضاوت می کنیم و نظر می دهید ، شما تنها زمانی می توانید سختی و پیچیدگی یک موقعیت ار دریابید که خودتان در آن موقعیت قرار بگیرید.

علت سندرم شیشه خیارشور

چرا از دور فکر میکنیم توانایی بهتری برای مدیریت مشکلات دیگران داریم؟ علت این ساده به نظر رسیدن مشکلات از دور چیست؟

ما فقط بخش کلی از مشکلات را می بینیم و بسیاری از جزئیات از دید ما پنهان است.

توانایی درک مشکلات و همدلی با احساسات دیگران را نداریم به همین دلیل است که نوع برخود او برایمان قابل فهم نیست و با ارائه نظرات مختلف او را آزرده خاطر میکنیم.

تمایل به کنترل گری داریم و توجهی به توانایی ها و ظرفیت های متفاوت افراد نداریم و متوجه نیستیم که هر کسی به شیوه خودش مسئله حل میکند.

صبور نیستیم چرا که حل مشکل طرف مقابل با ما در ارتباط است.

خودشیفته هستیم و خودمان را برتر از دیگران می بینیم.

چطور گرفتار سندرم خیار شور نشویم؟

برای این که دچار سندرم خیارشور نشویم فقط یک راه وجود دارد، باید خودمان را به جای طرف مقابل و در آن موقعیت قرار دهیم تا بتوانیم احساسات و مشکلاتی که با آن ها دست و پنجه نرم می کند را درک کنیم. فقط در این صورت است که به دیگران برچسب ناتوانی نمی زنیم و آنها را سرزنش نمی کنیم و رفتارهایمان عجولانه نخواهد بود.

مهارت همدلی را در خود پرورش دهید

اگر خودتان را به جای دیگران می گذارید و می گویید اگر من بودم موفق تر عمل میکردم بهتر است روی مهارت همدلی خود بیشتر کار کنید. دیدن گرفتاری ها و مشکلات از راه دور باعث می شود که آن مشکل ساده و قابل حل به نظر برسد ولی اگر خودمان در موقعیت آن فرد قرار بگیریم متوجه پیچیدگی آن خواهیم شد پس بیاموزید که حق قضاوت درباره مشکلات و شرایط زندگی دیگران را ندارید و به اصطلاح خارج از گود نمیتوانید بگویید لِنگش کن.

برای بهبود مهارت همدلی باید بتوانید در یک موقعیت بحرانی از دریچه نگاه دیگران به مساله نگاه کنید تا بتوانید احساسات و رنج او را درک کنید.

افراد با توجه به تجربیات متفاوت در طول زندگی که باعث شده ظرفیت و تواناییهایشان متفاوت باشد در موقعیت های یکسان رفتار متفاوتی نشان میدهند چرا که مسیر زندگیشان کاملا با شما متفاوت بوده است بنابراین نمیتوانید از نگاه خود برای او راه حل ارائه بدهید و فرد مقابل را فاقد بینش بدانید.

1 - به فرد اجازه دهید که احساسات خود درباره رنج و ناراحتی اش را بیان کند و شما بدون قضاوت یا راه حل دادن صرفا گوش کنید و سعی کنید موقعیت او را درک نمایید تا بتوانید از زاویه دید خودش و با مشکلات خودش ، بحران را ببینید.

2 - محتوای کلامی و احساسی او را در احساسات خودتان منعکس کنید و به رفتارهای غیر کلامی اش توجه کنید و پاسخ مناسبی بدهید.

3 - او را مقایسه نکنید، در موردش قضاوت نکنید و حکم صادر نکنید. بدانید که در زمان ومکان  ، مشکل فرد در نظرش به قدری بزرگ است که باعث رنجش او شده بنابراین سعی نکنید مشکلش را کوچک و بی اهمیت بشمارید، این کار شما رنج موقعیت کنونی او را بیشتر خواهد کرد.

4 - با این که ممکن است رفتار و واکنش طرف مقابل برایتان منطقی و درست نباشد ولی برای همدلی کردن با او نیازی به تایید واکنش هایش ندارید.

5 - حتی اگر فرد آرام شد و از شما راه حل خواست باز هم باید به دنبال راهی باشید که با زندگی و شریط او همخوانی ندارد نه با شرایط خودتان.

6 - یادتان باشد که باز کردن در شیشه خیارشور برای شما هم میتواند به همان اندازه طرف مقابل سخت باشد.