مصرف صفر سبزیجات و میوه‌ها در نوزادان

پس از ۶ ماهگی، نوزاد انسان رشد و تکامل سریعی را تجربه می‌کند، فرآیندهایی که شیر مادر به تنهایی برای آن کافی نیست. با شناسایی اینکه رژیم غذایی متنوع حاوی میوه‌ها و سبزیجات ضروری است، صندوق کودکان سازمان ملل متحد مصرف صفر سبزیجات یا میوه را به‌عنوان معیار جدیدی برای ارزیابی تغذیه نوزادان و کودکان خردسال معرفی کرد.

مصرف صفر سبزیجات یا میوه چیست و چرا اهمیت دارد؟

معیار مصرف صفر سبزیجات یا میوه که در سال ۲۰۲۱ معرفی شد، نسبت کودکان ۶ تا ۲۳ ماهه را که در ۲۴ ساعت قبل از تحقیق هیچ سبزی یا میوه‌ای مصرف نکرده‌اند، آزمایش می‌کند.

نتایج تحقیقات قبلی نشان داده است که مصرف کم سبزیجات و میوه در این دوره حیاتی رشد، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر را به‌شدت افزایش دهد. با درک این موضوع، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف مصرف صفر سبزیجات یا میوه را در میان ۱۰ عامل اصلی تعیین‌کننده خطر مرگ و میر در سراسر جهان قرار داده است.

در حالی که تحقیقات در مورد حداقل تنوع غذایی در کشورهای با درآمد کم و متوسط به‌طور گسترده در دسترس است، داده‌های مصرف صفر سبزیجات یا میوه از نظر تاریخی فقط به کشورهای با درآمد بالا و متوسط محدود شده است و کشورهای با درآمد کم و متوسط نادیده گرفته می‌شوند.

علاوه بر این، تاکنون، داده‌های مربوط به مصرف صفر سبزیجات یا میوه، حتی از کشورهای دارای امتیاز اقتصادی، به‌طور موقت محدود شده است، بدون اینکه هیچ‌گونه ادبیاتی در مورد (افزایش یا کاهش) روند مصرف صفر سبزیجات یا میوه در طول زمان موجود باشد.

در تحقیق حاضر، محققان داده‌ها را از ۱۲۵ نظرسنجی جمعیت‌شناسی و سلامت بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۰ جمع‌آوری و گردآوری کردند. این نظرسنجی‌ها ۶۴ کشور را پوشش می‌دادند و به‌گونه‌ای ساختار یافته بودند که داده‌های محل سکونت، منطقه و کشور را نشان دهند.

این نظرسنجی اطلاعات را از طریق پرسشنامه استاندارد ارائه شده به مراقب اصلی کودک (والد یا سرپرست) در مورد تنوع رژیم غذایی کودک در ۲۴ ساعت قبل جمع‌آوری کرد. اطلاعات مربوط به سن، تحصیلات، درآمد، قرار گرفتن در معرض رسانه‌ها و وضعیت شغلی اعضای کلیدی خانواده، به‌ویژه مادر و فرزند، برای تجزیه و تحلیل‌ جمع‌آوری شد.

محققان به‌طور همزمان متغیرهای آب‌وهوایی مربوطه از جمله دما، ارتفاع، بارندگی و پوشش گیاهی را جمع‌آوری کردند تا در دسترس بودن و قیمت میوه و سبزیجات را در نظر بگیرند. در نهایت، داده‌های زمانی، ازجمله اینکه آیا نظرسنجی در ماه‌های مرطوب یا خشک انجام شده است، جمع‌آوری شد، همه داده‌ها با استفاده از رگرسیون لجستیک چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. این امر به محققان اجازه داد تا محرک‌های مصرف صفر سبزیجات یا میوه را در هر مقیاس جغرافیایی و زمانی مشخص کنند.

یافته‌های تحقیق

در سطح جهان، ۴۵.۷ درصد از همه کودکان ۶ تا ۲۳ ماهه در روز قبل میوه و سبزیجات مصرف نکرده بودند. این مقادیر تخمین‌های قبلی حداقل تنوع غذایی را تأیید و روشن می‌کنند که کشورهای آفریقای غربی و مرکزی (۵۶.۱ درصد) بدترین آسیب‌دیدگی را داشته‌اند. در مقایسه، آمریکای لاتین و دریای کارائیب بهترین شیوه‌های غذایی را نشان دادند و مصرف صفر سبزیجات یا میوه تنها در ۳۴.۵ درصد از کودکان یافت شد.

داده‌های فصلی یک متغیر گیج‌کننده بود که در برخی کشورها بدون همبستگی معنادار مصرف صفر سبزیجات یا میوه طی سال‌ها متفاوت بود. از ۳۸ کشوری که در تجزیه و تحلیل‌های مصرف صفر سبزیجات یا میوه به مرور زمان گنجانده شده‌اند، ۱۶ کشور روند مثبت (کاهش مصرف صفر سبزیجات یا میوه در طول زمان)، هشت کشور روند منفی و ۱۴ کشور بین نظرسنجی‌ها بدون تغییر باقی مانده‌اند. از بین ۶۴ کشور مورد بررسی، پرو بهترین ارزش مصرف صفر سبزیجات یا میوه (تنها ۲۰ درصد) را نشان داده است.

تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که سن مهمترین ویژگی در همه مناطق است؛ با افزایش سن، مصرف صفر سبزیجات یا میوه کاهش می‌یابد.

در مقابل، سطح تحصیلات همبستگی اولیه برای مصرف صفر سبزیجات یا میوه در مادران بود، هر چه سطح تحصیلات مادر بالاتر باشد، مصرف صفر سبزیجات یا میوه در فرزندانش، صرف نظر از سن او، کمتر است. قرار گرفتن در معرض رسانه و وضعیت اشتغال مادران نیز به‌طور قابل توجهی ارزش مصرف صفر سبزیجات یا میوه را در فرزندانشان کاهش داد.

ثروت و محل سکونت (روستایی در مقابل شهری) تعیین‌کننده نهایی مصرف صفر سبزیجات یا میوه بودند، خانواده‌های ثروتمندتر و ساکنان شهری به‌طور مداوم سطوح پایین‌تر مصرف صفر سبزیجات یا میوه را نسبت به همتایان فقیرتر یا روستایی خود، صرف نظر از منطقه، نشان می‌دادند.

شرایط آب‌وهوایی، در حالی که از نظر آماری معنی‌دار بود، دارای نسبت شانس نزدیک به یک بود که نشان دهنده تأثیرات اندک یا بدون تاثیر بر مصرف صفر سبزیجات یا میوه در مقایسه با ثروت، محل سکونت و ویژگی‌های مادر است.

نتیجه‌گیری

این تحقیق نشان‌دهنده اولین تجزیه و تحلیل مصرف صفر سبزیجات یا میوه برای کشورهای کم درآمد و متوسط و اولین تحقیق در مقیاس جهانی در مورد تغذیه نوزاد و کودک خردسال است. نتایج، ارتباط بین آموزش، قرار گرفتن در معرض چند رسانه و درآمد را به‌عنوان عوامل تعیین‌کننده اولیه مصرف صفر سبزیجات یا میوه در کودکان ایجاد می‌کند.

این یافته‌ها تصویر امیدوارکننده‌ای را ترسیم می‌کنند زیرا نشان می‌دهند که سیاست‌های مدیریتی در مقیاس منطقه‌ای و ملی می‌تواند مصرف صفر سبزیجات یا میوه را مطابق با پیش‌بینی‌های انجام شده برای حداقل تنوع غذایی کاهش دهد یا حتی معکوس کند.

از طریق تغییر سیاست‌ها می‌توان به محیطی توانمند دست یافت، مانند مالیات بر غذاهای کمتر سالم و یارانه دادن به غذای سالم‌تر یا سیاست‌های دیگر برای کمک به کاهش هزینه‌های غذایی خانوارهای فقیر که به‌دلیل شوک‌های اقتصادی، افزایش شدیدی در هزینه‌های غذا دارند.

فصلی بودن و آب‌وهوا به‌عنوان تأثیری ناچیز بر مصرف صفر سبزیجات یا میوه مشخص شد که نشان می‌دهد ارتقای اقتصادی، برنامه‌های توسعه و سیاست‌های آموزشی محرک‌های اصلی در مبارزه با مصرف صفر سبزیجات یا میوه و اثرات مادام‌العمر آن بر سلامت افراد خواهند بود.

محدودیت قابل توجه این تحقیق این بود که نتوانست تنوع درون کشور را به تصویر بکشد. با وجود محدودیت‌ها، شاخص جدید مصرف صفر سبزیجات یا میوه ابزار مفیدی برای حمایت و نظارت بر کیفیت رژیم غذایی در میان کودکان خردسال است. مصرف سبزیجات و میوه جزء حیاتی رژیم غذایی کودکان خردسال است و ریزمغذی‌های مهمی را فراهم می‌کند که از رشد و نمو سالم حمایت می‌کند.

یافته‌های این تحقیق در مجله جهانی بهداشت عمومی PLOS منتشر شده است.