آزمایش ferritin خون چیست؟

آزمایش Ferritin میزان فریتین را در خون محیطی بدن اندازه‌گیری می‌کند. سطح فریتین خون به‌صورت غیرمستقیم بیانگر مقدار ذخیره این بدن است. پزشک عمدتاً در موارد کم‌خونی‌ها، خونریزی و اختلالات التهابی آزمایش فریتین را درخواست می‌کند. تفسیر آزمایش فریتین با توجه به جنسیت، سن و سایر فاکتورها توسط پزشک انجام می‌شود. به‌طورکلی سطح نرمال فریتین در مردان بین 12-300 و میزان فریتین در زنان بین 12 تا 150 است.

دلایل سطح پایین Ferritin

سطح پایین آن عمدتاً در افراد با رژیم غذایی با این کم یا خونریزی دیده می‌شود. پایین بودن طولانی‌مدت فریتین منجر به کم‌خونی فقر این می‌شود. این نوع کم‌خونی با کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و یا کاهش مقدار هموگلوبین گلبول‌ها همراه است.

علائم بالابود فریتین به‌صورت زیر ظاهر می‌شود:

•     درد شکمی
•     درد قفسه سینه و تپش قلب
•     ضعف عمومی بدن
•     درد مفاصل
•     خستگی مفرط

کودکان در سن رشد نیاز بیشتری به آهن‌دارند به همین علت کاهش فریتین و کم‌خونی فقر آهن در کودکان شایع‌تر است. سطح پایین فریتین در بزرگسالان معمولاً در اثر خونریزی طولانی‌مدت دیده می‌شود. اغلب در خونریزی‌های گوارشی ( به علت وجود زخم یا تومور در روده ) یا خونریزی زیاد دوران قاعدگی این وضعیت دیده می‌شود.

دلایل سطح بالای ferritin

سطح بالای آزمایش فریتین اغلب در اثر بیماری ژنتیکی هموکروماتوز دیده می‌شود. این بیماری بدون علامت است که در آن بدن مقدار زیادی این را جذب و ذخیره می‌کند. برخی بیماران در دهه 20 و یا 30 سالگی زندگی خود دردهای شکمی را تجربه می‌کنند. Ferritin بالا می‌تواند به مفاصل، قلب،کبد و پانکراس آسیب برساند. برای تفسیر جواب آزمایش خون خود به پزشک مراجعه کنید.

بالا بودن فریتین می‌تواند نشانگر چند اختلال یا نقص در عملکرد بدن باشد. یکی از این اختلالات «هموکروماتوز» است که بدن شما بیش‌ازحد نیاز این جذب کرده است. این عارضه یک نقص ژنتیکی است که سلول‌های روده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دیگر بیماری‌ها به شکل زیر است:

•     آرتریت روماتوئید
•     هایپرتیروئیدیسم
•     لوسمی
•     لنفوم هاچکین
•     انتقال خون مکرر
•     بیماری‌های کبدی نظیر هپاتیت مزمن نوع C و سرطان اولیه کبد
•     سندرم پای بی‌قرار
•     مسمومیت این
•     بیماری دیابت نوع دو
•     همولیتیک؛ نوعی کم‌خونی است که در آن گلبول‌های قرمز تخریب می‌شوند.
•     بیماری التهابی؛ ازجمله این بیماری‌ها می‌توان به روماتیسم مفصلی اشاره کرد. این التهاب می‌تواند به‌صورت حاد یا مزمن رخ دهد.

    سرطان‌های پیشرفته

    بیماری‌های کلاژن عروقی؛ این بیماری‌ها، بر روی بافت‌های همبند تأثیر می‌گذارند. از انواع آن‌ها می‌توان به لوپوس اشاره کرد.

•     هایپرتیروئیدیسم
•     بیماری دیابت نوع دو
•     لوسمی
•     همولیتیک؛ نوعی کم‌خونی است که در آن گلبول‌های قرمز تخریب می‌شوند.
•     بیماری التهابی؛ ازجمله این بیماری‌ها می‌توان به روماتیسم مفصلی اشاره کرد. این التهاب می‌تواند به‌صورت حاد یا مزمن رخ دهد.
•     بیماری‌های کلاژن عروقی؛ این بیماری‌ها، بر روی بافت‌های همبند تأثیر می‌گذارند. از انواع آن‌ها می‌توان به بیماری لوپوس اشاره کرد.

وجود این برای عملکرد گلبول‌های قرمز ضروری است، اما سطح بالای آن نیز می‌‎تواند باعث بروز آسیب شود. Ferritin به‌طورکلی می‌‎‌تواند سطح این را در حد مطلوبی نگه دارد. زمانی که فرد از سلامتی کافی برخوردار است، روده‌ها از جذب اضافی این ماده معدنی از مواد غذایی خودداری خواهند کرد.

اما اگر اختلالی در این زمینه رخ دهد، بدن این اضافی را دفع نکرده و آن در سایر بافت‌های دیگر ذخیره می‎‌‌کند. کبد، قلب و پانکراس ازجمله اندام‌هایی هستند که این بیش از اندام‌های دیگر در آن‌ها تجمع پیدا خواهند کرد. منظور از هموکروماتوز وجود مقدار زیاد این در بدن  است. این بیماری انواع مختلفی دارد که از رایج‎‌ترین آن‌ها می‎‌توان به هموکروماتوز ارثی یا اولیه اشاره کرد.

تفسیر آزمایش Ferritin

نتیجه آزمایش Ferritin با واحد نانوگرم در هر میلی‌لیتر محاسبه می‌شود. میزان آن به جنسیت و سن ارتباط دارد. مقادیر نرمال آن بر اساس این دو فاکتور به شرح زیر است:

•     کودکان بین ۲ تا ۵ ماه: ۵۰-۲۰۰ ng/dl
•     کودکان کمتر از یک ماه: ۲۰۰-۶۰۰ ng/dl
•     نوزادان: ۲۵-۲۰۰ ng/dl
•     زنان بالغ: ۱۰-۱۵۰ ng/dl
•     مردان بالغ: ۱۲-۳۰۰ ng/dl
•     کودکان از ۶ ماه تا ۱۵ سال : ۷۰-۱۴۲ ng/dl

بعد از انجام آزمایش خون Ferritin حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید و خود سرانه از دارو خاصی استفاده نکنید.