کرونا در پاییز با قدرت برمی‌گردد؟
با افزایش موارد کووید-۱۹ و بستری شدن در بیمارستان، نوع جدید EG.۵ در حال افزایش است. بسیاری از نشانه‌ها نیز به افزایش کووید ۱۹ اشاره می‌کنند؛ اگرچه شدت آن بسیار کمتر از آن چیزی است که در چند تابستان گذشته ظاهر شده بود.
کارشناسان می‌گویند انتظار ندارند موارد ابتلا به کرونا شدید یا با افزایش طولانی مدت مواجه باشد. داده‌های منتشر شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده نشان می‌دهد که بسیاری از شاخص‌های کووید-۱۹، از جمله پذیرش در بیمارستان، بازدید از بخش اورژانس و مثبت بودن آزمایش، بار دیگر در حال بررسی هستند. با نظر دکتر علیرضا ناجی، رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی - بیمارستان دکتر مسیح دانشوری را در این باره جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
گسترش واریانت جدید
دکتر علیرضا ناجی در مورد واریانت جدید کویید-۱۹ می‌گوید: واریانت جدید EG.۵.۱ عامل کووید که اکنون در حال گسترش در جهان است، شاهد دیگری بر این است که چگونه این ویروس به جهش خود ادامه می‌دهد و هر چقدر هم ما سعی می‌کنیم این واقعیت را نادیده بگیریم؛ اما همچنان یک معضل به حساب می‌آید.
وی می‌افزاید: حدود یک ماه قبل، سازمان بهداشت جهانی واریانت EG.۵# را به عنوان یک واریانت تحت نظارت به لیست واریانت‌های کووید اضافه کرد. ضمن آنکه به طور کلی تبار EG.۵# را به عنوان فرزندی از واریانت‌های قبلی یعنی XBB.۱.۹.۲ و S:F۴۵۶L در نظر می‌گیرند.
سرعت انتقال بالای عفونت در آمریکا
به گفته رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی - بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، به نظر نمی‌رسد عفونت با EG.۵.۱ علائم کووید-۱۹ متفاوت یا شدیدتری ایجاد کند. با توجه به این واقعیت که این واریانت در حال گسترش وسیع در جهان است، به نظر می‌رسد که نسبت به انواع واریانت قبلی بیشتر قابل انتقال است.
بر اساس گزارشات در بریتانیا تا ۲۹ تیرماه، EG.۵.۱ حدود ۱۴.۵۵ درصد از کل موارد کووید-۱۹ را شامل می‌شد و با نرخ ۲۰.۵۱ درصد در هفته در بریتانیا در حال افزایش است. در آمریکا، این واریانت تا ۱۷.۳ درصد افزایش یافته است. هم اکنون این واریانت شایع‌ترین واریانت در ایالات متحده است که از XBB.۱.۱۶ نیز پیشی گرفته است. البته هنوز آماری از این واریانت در ایران وجود ندارد.
اقدامات موثر و ضروری در برابر واریانت جدید
همانطور که هر زمان یک واریانت جدید پیدا می‌شود، مهم‌ترین سؤال این است که تأثیر آن چه خواهد بود و ما باید برای مقابله با آن چه کارهایی انجام دهیم؛ دکتر ناجی در این باره می‌گوید: باید گفت در برابر بروز بیماری دقیقاً باید مثل قبل اقدام کنیم؛ یعنی قرنطینه، استراحت و درمان پزشکی در صورت نیاز.
وی در ادامه می‌گوید: تأثیر این واریانت که احتمالاً اواخر تابستان و اوایل پاییز باعث خیزی از کووید خواهد شد؛ معمولاً هر چند وقت یک بار به دلیل کاهش سطح ایمنی در جامعه و ظهور واریانت‌های جدید و تجمع بیشتر در مدارس و ...؛ پس از گذر از تابستان خود را نشان خواهد داد.
افزایش مبتلایان به کرونا
به گفته این ویروس شناس، کم کم باید منتظر شنیدن موارد بیشتری از کووید-۱۹ در اطراف خود باشیم و همچنین افزایش موارد بستری در افراد در معرض خطر ابتلا به موارد شدید بیماری. البته خطرات بستری شدن از کووید در بیمارستان و مرگ ناشی از آن در مقایسه با سال‌های گذشته به طور قابل توجهی کمتر است، اما هنوز به سطح آنفلوآنزا پایین نیامده است. به علاوه، کووید چیزی را به دنبال می‌آورد که ویروس‌های آنفلوآنزا این چنین نیستند؛ یعنی خطر ابتلا به کووید طولانی مدت.
افزایش اطلاعات و آگاهی به جای نگرانی
رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی می‌گوید: این موضوع به این معنا نیست که وحشت کنیم و بترسیم. اما باید توجه داشته باشیم EG.۵.۱ دلیلی است بر اینکه چگونه این ویروس به جهش خود ادامه می‌دهد و همچنان یک معضل به حساب می‌آید. همچنین همه باید از اینکه چه واریانت‌هایی ظاهر می‌شوند و چه خصوصیاتی دارند باید آگاه باشیم.
چگونگی گسترش واریانت جدید کووید
به گفته دکتر ناجی، واریانت جدید کووید یعنی EG.۵ که بسیار عفونی است به سرعت در حال گسترش است؛ EG.۵، از نسل قبلی سویه XBB امیکرون برای اولین بار در ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ در اندونزی مشاهده شد و از آن زمان به طور پیوسته در حال گسترش است. این موضوع سازمان بهداشت جهانی را نگران کرد و آنها را وادار کرد تا EG.۵ را در ۱۸ مرداد در کنار دیگر انواع بسیار مسری امیکرون مانند XBB.۱.۵ و XBB.۱.۱۶ به واریانت موجب نگرانی، ارتقا دهند.
این ویروس‌شناس در ادامه می‌افزاید: طبق تجربیات از موج‌های قبلی می‌توانیم حدس بزنیم که EG.۵ مشکل‌زا خواهد بود. چون تنها در آمریکا EG.۵ در حال حاضر شایع‌ترین سویه کرونا سارس-دو است و جایگزین دیگر گونه‌های XBB یعنی XBB.۱.۵، XBB.۱.۱۶، XBB.۱.۹ شده است. تعداد موارد بستری در این کشور هم حدود ۱۲.۵ درصد در هفته گذشته افزایش داشته است.
دامنه فعالیت EG.۵
رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستا مسیح دانشوری با بیان اینکه EG.۵ باعث افزایش موارد کووید در سراسر جهان شده است، می‌گوید: تعداد موارد جدید کووید بین ۱۹ تیر تا ۱۵ مرداد نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر بوده که در مقایسه با ۲۸ روز گذشته ۸۰ درصد افزایش یافته است. EG.۵ همچنین در ۵۱ کشور دنیا که پوشش واکسیناسیون بالایی دارند شامل کانادا، ژاپن، کره جنوبی و چین نیز گزارش شده است.
لزوم جدی گرفتن واریانت‌های جدید و تلاش برای کاهش موارد ابتلا
دکتر ناجی می‌گوید: همگی باید این واریانت‌ها را بسیار جدی بگیریم. آزمایش دادن، زمانی که علامت‌دار شدیم و ماسک زدن و ماندن در خانه در صورت مثبت بودن کووید، می‌تواند گسترش واریانت‌های جدید را کاهش دهد. ما باید شیوع ویروس را تا جایی که می‌توانیم به حداقل برسانیم.
به گفته این ویروس‌شناس EG.۵ قابلیت انتقال بالایی دارد. یک مطالعه اولیه در ژاپن نشان می‌دهد قابلیت سرایت EG.۵ حدود ۲۰ درصد بیشتر از XBB.۱.۵ است. البته کاهش تعداد تست‌ها دست ما را در کسب اطلاعات ارزشمند در خصوص چرخش واریانت ها و اطلاعات همه‌گیر شناسی از ویروس کووید کوتاه کرده است.
تأثیر ایمنی به جای مانده از واریانت های قبل
مطالعات در ژاپن نشان داده EG.۵ همچنان می‌تواند توسط ایمنی به‌دست‌آمده از عفونت قبلی توسط زیر واریانت های XBB سرکوب شود؛ این را دکتر ناجی می‌گوید و در ادامه می‌افزاید: دو مطالعه دیگر در چین برعکس این موضوع را نشان می‌دهند؛ یعنی این واریانت جدید از ایمنی حاصل از عفونت‌های قبلی می‌گریزد. فقط اطلاعات بیشتر و بررسی مشابه دیگر می‌تواند تعیین کند که کدام نتیجه درست است.
لزوم واکسیناسیون در فصل پاییز
از دکتر ناجی درباره لزوم تزریق واکسن پرسیدیم، وی در این باره می‌گوید: کارشناسان بر سر تزریق «واکسن‌های بوستر جدید روزآمد شده» در پاییز در افراد مسن و در خطر بیماری شدید کووید توافق دارند. البته باید بدانیم واکسن‌های جدید از عفونت جلوگیری نمی‌کنند؛ بلکه هدف اصلی واکسیناسیون، کاهش شدت و عوارض بیماری است.
وی با بیان اینکه واکسن جدید بوستر کووید علیه XBB.۱.۵ که تا همین اواخر واریانت غالب بود، طراحی شده می گوید: این واکسن اوایل پاییز در دسترس قرار خواهد گرفت. نکته‌ای که باید بدانیم این است که EG.۵ تفاوت چندانی از نظر ایمنولوژی با XBB.۱.۵ ندارد؛ یعنی با وجود بعضی تفاوت‌ها در پروتئین اسپایک، EG.۵ و دیگر امیکرون‌ها، کم و بیش شبیه یکدیگر هستند. بنابراین واکسن بوستر تک ظرفیتی XBB.۱.۵ محافظت گسترده‌ای در برابر EG.۵ یا هر نوع فرعی مشتق شده از XBB که در پاییز ممکن است منتشر شود، خواهد داشت.
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: بر اساس شواهد موجود هنوز هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که EG.۵ باعث بیماری شدیدتر شود. با این حال، از آنجا که EG.۵ بدون شک به سرعت در حال گسترش است و حتی ممکن است به طور بالقوه از پاسخ سیستم ایمنی قبلی بگریزد همچنان می‌تواند مسیر همه‌گیری را تغییر دهد؛ یعنی باعث شیوع بالایی شود و باعث به خطر انداختن جمعیت حساس به بیماری شدید کووید شود.
افرادی که عموماً در معرض خطر بالاتری هستند مانند افراد سالخورده، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای یا افرادی که واکسینه نشده‌اند؛ هنوز در برابر واریانت‌های بسیار مسری مانند EG.۵ آسیب‌پذیر هستند. بنابراین برای دریافت واکسن بوستر جدید باید در اولویت قرار بگیرند.