چند نکته مهم| چند ساعت قبل از سونوگرافی نباید آب و غذا خورد؟

دکتر غلامرضا سیف، متخصص رادیولوژی و سونوگرافی نوشت: سونوگرافی یکی از مواردی است که بسیاری از پزشکان برای بررسی شرایط بیمار تجویز می کنند. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، از داخل بدن شما عکسبرداری می کند. این تصاویر، نقش مهمی در تشخیص انواع بیماری ها و درمان آنها دارند. از آنجایی که برای انجام سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می شود، برخی با نام معاینات اولتراسوند نیز از آن یاد می کنند. برای انجام معاینات اولتراسوند، پروب دستگاه را روی قسمت مورد نظر قرار می دهند.

البته گاهی اوقات برای تصویر برداری، دستگاه کوچکی را وارد بدن می کنند.آمادگی قبل از سونوگرافی موضوع مهمی است که افراد باید با اقدامات قبل از آن به خوبی آشنا باشند. گاهی اوقات لازم است چندین ساعت قبل از انجام برخی از این سونوگرافی ها از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. به صورت کلی پزشک با توجه به شرایط افراد اطلاعات لازم در مورد چگونگی آماده شدن را ارائه خواهد داد.

کاربرد سونوگرافی

کاربردهای سونوگرافی به چند کار کوچک محدود نمی شود، بلکه کاربردهای آن بسیار گسترده است و برای تشخیص بسیاری از بیماری ها از آن استفاده می شود. این کاربردها عبارتند از:

•     بررسی جنین در حال رشد در رحم
•     تشخیص بیماری کیسه صفرا
•     بررسی جریان خون
•     تشخیص سرطان سینه
•     بررسی وضعیت تیروئید
•     بررسی مشکلات تناسلی و پروستات
•     تشخیص سینوزیت
•     سونوگرافی صورت
•     بررسی و تشخیص مشکلات کبد و کلیه

انواع سونوگرافی

انواع سونوگرافی به چند روش مختلف انجام می شود. همه روش ها اصول یکسانی دارند؛ اما روند انجام آنان متفاوت است:

•     سونوگرافی معمولی: این سونوگرافی به صورت دو بعدی است و در قسمت های مختلف بدن از جمله شکم برای تشخیص رشد جنین استفاده می شود.
•     سونوگرافی تخصصی: در این سونوگرافی از وسایل پیشرفته تری استفاده می شود. سونوگرافی پیشرفته برای یک مشکل خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
•     سونوگرافی سه بعدی: در این روش تصاویر به صورت سه بعدی تولید می شوند. برای این سونوگرافی از prob های مخصوص و نرم افزار های تخصصی برای تجریه و تحلیل استفاده می شود.
•     تصویر برداری رنگی: به این روش سونوگرافی کالر داپلر هم می گویند. در این سونوگرافی، تغییرات بسیار جزئی و ریز را مورد بررسی قرار می دهد.
•     سونوگرافی ترانس واژینال: در این روش سونوگرافی، دستگاه مخصوص مورد استفاده در داخل واژن قرار می گیرد و تصاویری را می گیرد.

مزایای سونوگرافی

•     یک روش غیر تهاجمی ایست (بدون سوزن و تزریق انجام می شود).
•     این روش به طور گسترده در دسترس بوده و نسبت به سایر روش های تصویربرداری ارزان تر است.
•     بسیار ایمن بوده و در آن از تابش و اشعه ایکس استفاده نمی شود.
•     تصاویر روشنی از بافت های نرم که به خوبی در تصاویر اشعه ایکس دیده می شوند را فراهم می کند.
•     سونوگرافی یک روش تصویربرداری است که در کنترل زنان باردار و جنین ارجحیت دارد.

روش انجام سونوگرافی

پزشک با کمک یک پروب امواج التراسوند را به عضو مورد نظر می رساند. معمولاً از یک ژل برای برقراری ارتباط بهتر بین پروب با پوست بدن استفاده می شود که هیچ عارضه خطرناکی ندارد. بعد از بازگشت امواج میتوان شکل، جریان خون و وجود توده یا اختلال در عضو را شناسایی کرد.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی

•     اگر پزشک معالج شما قصد بررسی کبد، کیسه صفرا، طحال و یا پانکراس را دارند، به یک سونوگرافی شکمی نیاز دارید و باید از وعده ی غذای کم چرب در شب قبل از سونوگرافی استفاده نمایید و از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل، از خوردن غذا جلوگیری کنید.البته باید به نوشیدن آب ادامه دهید و داروهای خود را طبق دستور پزشک میل نمایید.
•     برای بررسی سونوگرافیک کلیه ها و سیستم ادراری ممکن است از شما خواسته شود تا یک ساعت قبل از سونوگرافی برای پر کردن مثانه خود، چند لیوان مایع بنوشید همچنین بهتر است از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از سونوگرافی برای جلوگیری از افزایش حجم گاز در روده از خوردن غذا اجتناب نمایید؛ زیرا گاز می تواند بر نتایج سونوگرافی کلیه ها تأثیر بگذارد.
•     در مورد بررسی فضای لگن شامل رحم و تخمدان ها در خانم ها نیز احتیاج به پر بودن مثانه است؛ لذا توصیه می شودکه یک ساعت قبل از سونوگرافی برای پر کردن مثانه خود، چند لیوان مایع بنوشید.
•     در موارد توصیه به ناشتا بودن، بیمار دارای سابقه فشار خون و یا ناراحتی قلبی که داروی خاصی استفاده می کند می تواند با مشورت پزشک قبل از سونوگرافی داروی خود را مصرف کند.

عوارض سونوگرافی

سونوگرافی روش عکسبرداری غیرتهاجمی است که هیچ خطر شناخته شده ای ندارد. امواج این آزمایش کاملاً بی خطر هستند.

هزینه سونوگرافی

هزینه سونوگرافی با توجه به عواملی مانند ناحیه مورد نظر برای سونوگرافی، دستگاه های مرکز تصویربرداری و نوع بیمه تعیین می شود.