در چه شرایطی پماد زینک اکساید مصرف کنیم؟

دکتر لادن ناظمی متخصص پوست و مو و زیبایی نوشت: زینک اکساید یا زینک اکسید ماده سفید رنگی است که با اکسید کردن عنصر زینک یا روی تولید می شود. این ماده معمولاً به صورت پماد، کرم و یا در کنار ترکیبات دیگر در محصولات مختلف مراقبت از پوست و برای مشکلات پوستی خاصی کاربرد دارد. زینک اکساید امروزه ماده مؤثر بسیاری از کرم های سوختگی پای نوزادان، لوسیون های کالامین، ضد آفتاب های معدنی، مکمل های ویتامین و داروهای درمان آکنه است که به طور وسیعی توسط پزشکان تجویز شده و همچنین در داروخانه ها بدون نسخه به فروش می رسد. این ماده در سلول های پوستی به عنوان یک واحد ساختمانی برای ساخت پروتئین، تولید آنزیم و فرآیندهای سوخت و ساز بدن استفاده می شود.

زینک اکساید چیست؟

زینک اکساید یا زینک اکسید ماده سفید رنگی است که با اکسید کردن عنصر زینک یا روی تولید می شود. این ماده معمولا به صورت پماد، کرم و یا در کنار ترکیبات دیگر در محصولات مختلف مراقبت از پوست و برای مشکلات پوستی خاصی کاربرد دارد.

فواید زینک اکساید

از جمله مصارف و فواید زینک اکساید می توان به این موارد اشاره کرد:

•     کمک به کاهش التهاب ناشی از بثورات پوستی، آلرژی یا تحریکات پوستی (از جمله ادرار سوختگی نوزادان)
•     پیشگیری از آفتاب سوختگی و محافظت از پوست در برابر پرتوهای آسیب رسان خورشید (به ویژه در پوست های حساس به نور)
•     محافظت از پوست در برابر تمام طیف مضر پرتوهای فرابنفش (می توان گفت زینک اکساید تنها ترکیبی است که در کرم ضد آفتاب طیف گسترده، علاوه بر پرتو UV-B، کل پرتوهای UV-A را نیز فیلتر می کند.)
•     محافظت در برابر سرطان پوست یا نئوپلازی (سرطان سلول های پایه ای پوست)
•     بهبود و ترمیم زخم و پیشگیری از عفونت های باکتریایی
•     کمک به بهبود و رفع سوختگی ها و بافت آسیب دیده و سوخته
•     کمک به درمان ضایعات آکنه پوستی
•     حفظ رطوبت در پوست خشک
•     کاهش شوره سر
•     کاهش آسیب های التهابی پوست (از جمله روزاسه که نوعی بیماری شایع پوستی است که باعث قرمزی یا برافروختگی پوست و قابل مشاهده شدن رگ های خونی در صورت می شود.)
•     درمان اختلالات رنگدانه ای
•     پیشگیری از روند پیری پوست
•     بهبود ساخت کلاژن پوست و تشکیل بافت هم بند جدید

نحوه عملکرد پماد زینک اکساید

زینک اکساید گونه های فعال اکسیژن را تولید کرده و باعث افزایش پراکسیداسیون لیپیدی غشایی می شود. در نتیجه نشت پروتئین ها و قندهای کاهنده بیشتر شده و عوامل محرک از بین می روند.

نحوه مصرف زینک اکساید

اکسید روی را می توان روزی چند مرتبه روی موضع و مناطق آسیب دیده مالید و منتظر نتایج مطلوب ماند. توصیه می شود این کرم روی پوست تاول زده یا دارای زخم عمیق مالیده نشود؛ چرا که ممکن است باعث تحریک زخم شود. یادتان باشد این دارو تنها برای استعمال خارجی است و نباید هیچگونه تماسی با دهان و چشم ها داشته باشد. قبل و بعد از استفاده از آن حتماً دست ها را بشویید. همیشه مقدار زیادی از آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. روی آن را نباید با بانداژ و پانسمان بپوشانید، مگر آنکه دستور پزشک متخصص باشد.

نکات مصرف پماد زینک اکساید

اگر می خواهید از این پماد استفاده کنید، به این موارد توجه داشته باشید:

•     این پماد هرگز نباید بر روی زخم باز زده شود.
•     این پماد هرگز نباید با چشم برخورد داشته باشد.
•     بیشتر از مقدار لازم از این پماد بر روی پوست استفاده نکنید.
•     اگر از این پماد برای رفع سوختگی پا در کودکان استفاده می کنید، بعد از هر بار تعویض پوشک باید این کرم را بر ناحیه آسیب زده بزنید.
•     اگر به این پماد یا محصولات مشابه حساسیت دارید، این موضوع را به پزشک بگویید.
•     اگر پوست شما دچار عفونت شده است، قبل از استفاده از این پماد با پزشک مشورت کنید.
•     هنوز مشخص نیست که این پماد می تواند بر شیردهی مادر اثر بگذارد یا خیر. به همین دلیل اگر در دوران بارداری و شیردهی هستید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید.

موارد منع مصرف زینک اکساید

اگر در شرایط زیر قرار گرفتید از پماد یا کرم زینک اکساید استفاده نکنید:

•     اگر واکنش آلرژیک به اکسید روی دارید.
•     اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید.
•     اگر به کودکتان شیر می دهید.

عوارض زینک اکساید

در برخی موارد ممکن است مصرف این پماد با واکنش های حساسیتی همراه باشد، البته این اتفاق به ندرت پیش می آید. با این وجود اگر متوجه علائم واکنش حساسیتی مانند راش پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو) شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.