آپنه برای قلب خطرناک است؟

استر رودریگز ویلگاس، استاد امپریال کالج لندن، مشکلات رایج سلامت و تندرستی را که به آپنه خواب منجر می‌شود، برمی‌شمرد؛ مشکلاتی که هم برای افراد مبتلا به این عارضه و هم عزیزانشان مخرب‌اند.

یکی از خطرات آپنه خواب، با بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط است.

ویلگاس در این زمینه گفت: «‌افت ناگهانی و مکرر اکسیژن خون ناشی از آپنه خواب می‌تواند بر سیستم قلبی عروقی فشار وارد کند و باعث افزایش فشار خون شود.»

به گفته او: «اگر علائم در مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند، مشکلات جدی قلبی عروقی مانند حمله‌های قلبی، سکته‌ها یا آنوریسم آئورت شکمی افزایش می‌یابد.»

طبق تعریف کلینیک مایو، اختلال خواب «بالقوه جدی» که به آپنه خواب معروف است، باعث می‌شود نفس‌ کشیدن در طول خواب به طور مکرر قطع و دوباره شروع شود.

به گفته این کلینیک،‌ آپنه انسدادی خواب یا اواس‌ای (OSA) یکی از انواع آپنه خواب است و زمانی رخ می‌دهد که «عضلات گلو شل‌ می‌شوند و جریان هوا به ریه‌ها را مسدود می‌کنند».

آپنه خواب مرکزی یا سی‌اس‌ای (CSA) زمانی اتفاق می‌افتد که مغز نتواند سیگنال‌های مناسبی را به ماهیچه‌های کنترل‌کننده تنفس ارسال کند.

با وجود آنکه هر کسی ممکن است به آپنه خواب دچار شود، عوامل خاصی مانند وزن بیش از حد و دور گردن زخیم‌تر که باعث باریک‌تر شدن راه‌های هوایی می‌شود، خطر ابتلا به آپنه خواب را افزایش می‌دهند.

مردان مسن‌تر بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب‌اند. همچنین افرادی که الکل مصرف می‌کنند، سیگار می‌کشند یا آرام‌بخش‌ و مسکن‌های آرام‌بخش مصرف می‌کنند، با خطرات بیشتر ابتلا به این عارضه مواجه‌اند.

به گفته ویلگاس، شواهد فزاینده از ارتباط افت اکسیژن با کاهش امید به زندگی خبر می‌دهند. او همچنین به دیابت به‌عنوان یکی از پیامده‌های آپنه خواب اشاره می‌کند، زیرا میزان ابتلا به این عارضه در مبتلایان به دیابت نوع دو «بسیار بالا» است.

از آنجایی که این عارضه خواب شبانه را به شدت مختل می‌کند، روی سطح انرژی و تمرکز در طول روز تاتیر می‌گذارد و دکتر ویلگاس در این زمنیه هشدار می‌دهد. به گفته این متخصص، این امر افزایش خطر تصادفات رانندگی را در پی خواهد داشت.

این کمبود انرژی همچنین بر عملکرد در مدرسه و محل کار تاثیر می‌گذارد و می‌تواند به مشکلات انضباطی یا حوادث منجر شود.

ویلگاس می‌گوید: «کودکان مبتلا به آپنه خواب اغلب در مدرسه عملکرد ضعیفی دارند و گاهی اوقات آن‌ها را به اشتباه مبتلا به ای‌دی‌اچ‌دی یا اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی تشخیص می‌دهند.»

به گفته ویلگاس، افراد مبتلا به آپنه خواب بیشتر با مشکلات سلامت روان مانند پایین آمدن روحیه، تحریک‌پذیری، اضطراب و افسردگی دست به گریبان‌اند.

تشخیص آپنه خواب

یکی از نشانه‌های مکرر آپنه خواب، خروپف بلند است و معمولا علامت هشدار مشخص برای شریک زندگی یا اعضای خانواده در خانه است.

اما ویلگاس درباره نشانه‌های پنهان آپنه خواب که باید در نظر گرفت هشدار می‌دهد.

به گفته او، این نشانه‌ها عبارت‌اند از: بیدارشدن مکرر در شب،‌ بیدار شدن با سردرد، خشکی دهان یا گلودرد هنگام صبح، یا احساس خستگی، تحریک‌پذیری و بد خلقی در طول روز.

با توجه به توضیحات او از دیگر نشانه‌های پنهان آپنه خواب می‌توان به تعریق شبانه و اختلال نعوظ اشاره کرد.

درمان این عارضه

رایج‌ترین درمان آپنه استفاده از دستگاه سی‌پپ (CPAP) یا «فشار پیوندی مثبت پیوسته» است و فرد مبتلا این وسیله را مانند ماسکی روی بینی قرار می‌دهد. این دستگاه هوای تحت فشار را به داخل نای هل می‌دهد، تا هنگام خواب باز بماند.

درمان‌های جایگزین شامل انواع «دستگاه‌های پیشرفت فک پایین» یا ام‌ای‌دی (MAD) است که زبان و فک را در موقعیت درست نگه می‌دارند تا از انسداد راه‌های هوایی جلوگیری کنند. در برخی موارد هم جراحی بینی، گلو و دهان به این انسدادها کمک می‌کند و برداشتن لوزه در کودکان هم یکی از روش‌های رایج است.

ویلگاس گفت: «در بسیاری از موارد، تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن، کاهش مصرف الکل و ترک سیگار می‌تواند علائم آپنه خواب را به‌طور کامل بهبود بخشد.»