چگونه از آلرژی های بهاری خلاص شویم؟

فرحزاد جباری در گفت‌وگویی، در خصوص آلرژی در فصل بهار اظهار کرد: آلرژی به این علت ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی افراد با زمینه‌های ژنتیکی که دارند، مستعد پاسخ نابه‌جا نسبت به محرک‌های محیطی است.

وی با بیان اینکه علائم آلرژی می‌تواند مربوط به عوامل محرک محیط بیرون مانند گرده درختان، چمن‌ها و علف‌ها، عوامل محرک داخل منزل مانند حیوانات خانگی و پرندگان و یا در پاسخ به مواد غذایی و داروها باشد، عنوان کرد: هر ماده غذایی ممکن است حساسیت‌زا باشد. برخی غذاها مانند لبنیات، شیر، تخم مرغ یا گندم حساسیت بیشتر و همچنین ارزش غذایی بیشتری دارند، بنابراین حذف آن‌ها ممکن نیست. این اهمیت دارد که مواد غذایی حساسیت‌زا را شناسایی و به بیمار کمک کنیم.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: محرک‌های خارج از منزل که مربوط به گرده درختان و چمن‌ها است، به فصل ارتباط دارد. علائم بیماران مستعد از اواخر اسفند شروع می‌شود، در تابستان به اوج می‌رسد و در پاییز با بارندگی و سرد شدن هوا رو به بهبودی می‌رود. این علائم در هر کشوری بسته به پوشش گیاهی و شرایط آب‌وهوایی متفاوت است.

دکتر جباری بیان کرد: علائم آلرژی می‌تواند در قسمت‌هایی که محرک وارد بدن می شود و سیستم ایمنی را تحریک می‌کند، ایجاد شود. علائم می‌تواند در قسمت تنفسی فوقانی بیشتر در بینی به صورت عطسه، آبریزش، خارش و گرفتگی بینی همراه با خارش چشم، اشک ریزش، خارش گوش و یا درد و خارش گلو باشد. علائم همچنین می‌تواند در قسمت‌های تنفسی تحتانی مانند ریه به صورت سرفه، تنگی نفس و آسم خود را نشان دهد.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی ادامه داد: ممکن است علائم درگیری در پوست به صورت کهیر یا اگزما یا به صورت علائم گوارشی مانند دل‌درد، اسهال و دردهای شکمی بروز کند. در موارد شدید شوک آنافیلاکسی ایجاد می‌شود و این زمانی است که عامل محرک می‌تواند چند ارگان را با هم درگیر کند و باعث افت شدید فشار خون، تپش قلب، دردهای شکمی، کهیر منتشر و تنگی نفس شود که حیات فرد را تهدید می‌کند.

وی با اشاره به اینکه نوع درمان آلرژی به عاملی که ایجاد می‌شود و روند بیماری بستگی دارد، تصریح کرد: آلرژی زمینه ژنتیکی دارد، بنابراین فعلا حذف عامل یعنی ژن در روند درمانی ممکن نیست و شاید در آینده نزدیک هم ممکن نباشد. روش دیگر این است که عامل محرک را حذف کنیم. در خصوص غذاها و داروها حذف بهترین گزینه است، یعنی آن ماده غذایی مصرف نشود مگر اینکه ماده مهمی در زندگی فرد بوده و اهمیت غذایی بالایی داشته باشد. در این مورد پزشک می‌تواند به فرد کمک کند و حساسیت وی را از بین ببرد اما در مورد موادی که کمتر ارزشمند هستند، توصیه به قطع مصرف می‌شود.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: در خصوص عوامل تنفسی به علت اینکه پراکندگی وجود دارد، خیلی موفق به قطع عامل نیستیم، بنابراین باید مکان جغرافیایی تغییر داده شود یا به عبارتی افراد مهاجرت کنند. معمولا در مناطق مرطوب محرک‌های محیطی و گرده فضای سبز کمتر تاثیر می‌گذارد. عوامل داخل منزل مانند حیوانات را نیز باید حذف کرد.

جباری خاطرنشان کرد: روش دوم این است که درمان را شروع کنیم. اگر آلرژی‌ها کنترل نشوند می‌توانند عوارضی ایجاد کنند که فرد را بیشتر آزار می‌دهد. در این موارد باید مصرف داروها شروع شود. داروهای خط اول دو نوع هستند. یک نوع برای افرادی است که علائم آن‌ها چند روز تا دو هفته ادامه دارد، بنابراین آنتی‌هیستامین می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر علائم افراد شدید و طولانی بوده و بیش از یک یا دو ماه ادامه داشته باشد، باید از اسپری‌های بینی برای آلرژی بینی و اسپری‌های ریه برای آسم استفاده شود.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی گفت: مرحله سوم درمان بیمارانی است که درمان‌های معمول برای آن‌ها جوابگو نیست، در این موارد آلرژیست می‌تواند کمک کرده و ایمونوتراپی را شروع کند. ایمونوتراپی روشی است که در آن عامل محرک را به کرات با دوزهای مشخص که حساسیت جدی ایجاد نکند، تحت تاثیر قرار می‌دهند تا سیستم ایمنی تحریک شود و در مقابل این عوامل مقاومت داشته باشد.

وی افزود: بیش از ۸۰ درصد افراد بعد از اتمام دوره بهبود پیدا می‌کنند. دوره درمان حداقل سه سال طول می‌کشد و هزینه‌های زیادی دارد. بهتر است افرادی که آلرژی دارند از همان ابتدا درمان‌های معقول را شروع کنند تا نیاز به ایمونوتراپی نداشته باشند.