آیا تنبیه در تربیت بچه‌ها جایگاهی دارد یا خیر؟
یک روانشناس با بیان اینکه برای تربیت صحیح کودکان هنگام بروز رفتار اشتباه آنها اولین قدم تعامل مثبت با آنهاست، گفت: در خانواده‌ای که در آن تنش وجود دارد و تعامل مناسبی بین پدر و مادر و کودکان صورت نمی‌گیرد انتظار رفتار صحیح از کودک غیرمنطقی است چرا که او با مشاهده‌ی رفتارهای ناهنجار خانواده، مشکلات و رفتارهای هیجانی پیدا کرده و با انجام کارهای نامناسب از خود این هیجانات را بروز می‌دهد.
دکتر ابوالفضل محمدیان در گفت‌وگویی اظهار کرد: والدین باید از خود بپرسند که آیا تنبیه در تربیت بچه‌ها جایگاهی دارد یا خیر؟ سوء تفاهمی که در ذهن اکثریت ما شکل گرفته تنبیه را مساوی رفتار خشونت آمیز با بچه‌ها تلقی می‌کنند در حالی که اینگونه نبوده و ما برای تربیت آنها باید بیشتر از تقویت رفتار خوب، پاداش و تشویق استفاده کنیم، اما بعضی وقت‌ها لازم است از تنبیه‌های مناسب نیز استفاده شود.
وی به دلایل تنبیه‌های خشونت آمیز والدین اشاره کرد و گفت: معمولا این والدین خودشان در دوران کودکی مورد خشونت و بدرفتاری قرار گرفته‌اند و دلیل دیگر آن آسیب‌های روانی جزئی و شدید والدین است.
محمدیان ادامه داد: والدینی که از لحاظ روانی تحمل فشارهای محیطی و اجتماعی را ندارند این فشارها را با بدرفتاری و خشونت با کودکان بروز می‌دهند که به دلیل عدم پختگی روانی آنها است.
وی با بیان اینکه والدین با این رفتارها احساس گناه کرده و اضطراب می‌گیرند، افزود: رفتارهای نامناسب کودکان نه تنها با خشونت و تنبیه بدنی قابل حل نیست بلکه آن رفتار را بیشتر تشدید می‌کند و شاید کودکان نزد والدین این رفتار را انجام ندهند اما در جاهای دیگر با شدت بیشتری تکرار خواهند کرد.
این روانشناس خاطرنشان کرد: رفتار خشونت آمیز و کتک زدن، کودک را تحقیر کرده و نه تنها رفتار نامناسب را از بین نمی‌برد بلکه آسیب‌های روانی جبران ناپذیری وارد می‌کند.
محمدیان بیان کرد: بهترین راه کاهش رفتارهای نامناسب، فعالیت مشترک والدین با کودکان است که فضای صمیمانه‌ای را ایجاد کرده و به تعبیری به کودک حس امنیت القا می‌کند.
وی با بیان اینکه توجه بیش از حد به رفتار منفی کودک، آن رفتار را تشدید می‌کند، گفت: به عنوان مثال سرزنش کردن کودک در مورد عدم انجام به موقع تکالیفش نه تنها سبب انجام به موقع آن نمی‌شود بلکه آن رفتار را تشدید می‌کند.
وی اذعان کرد: زمانی که کودک چیزی از والدین می‌خواهد اما با رد آن درخواست مواجه می‌شود شروع به گریه می‌کند و پدر و مادر برای اینکه او را آرام کنند تن به خواسته‌ی او می‌دهند یعنی اینکه رفتار منفی گریه کردن را با قبول آن درخواست تقویت می‌کنند و به کودک یاد می‌دهند که با گریه کردن می‌تواند به خواسته‌های خود دست پیدا کند.
این روانشناس افزود: در برابر رفتار بد بچه‌ها نباید به آنها بگوییم که دوستشان نداریم و یا آنها بچه‌های خیلی بدی هستند. بلکه لازم است با حفظ آرامش به صورت منطقی و قاطع به او بگوییم که آن رفتارش را اصلا دوست نداشتیم.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه اگر کودکی غذایش را زمین ریخت به او بگوییم که خودت باید جمع کنی شاید نتواند به خوبی این کار را انجام دهد و مادر مجبور شود بعدا خودش دوباره آنجا را تمیز کند اما کودک یاد می‌گیرد که برای جلوگیری از عواقب و پیامدهای منفی، هنگام غذا خوردن دقت کند و متوجه می‌شود که هنگام مرتکب شدن کار اشتباه، باید به زحمت افتاده و آن را جبران کند.
وی با بیان اینکه در سنین هفت سال به بالا از محروم سازی پاداش بیشتر به عنوان تنبیه رفتار نامناسب استفاده می‌کنیم، اظهار کرد: شکل دادن چندین رفتار مثبت در کودکان به طور هم زمان درست نیست بلکه باید با حوصله و به مرور زمان رفتاری‌های مناسب را با استفاده از تکنیک‌های تشویق، تقویت و تنبیه مناسب در آنها شکل داد.