این گیاهان قلب‌مان را آرام می‌کنند
وقتی قلب انسان از حالت عادی تندتر و محکم‌تر بزند به گونه‌ای که فرد بتواند لرزش آن را در قفسه سینه و گردن خود احساس کند، «تپش قلب» اتفاق افتاده است.
ضربان قلب باید آرام و طبیعی باشد و زمانی این ضربان در محدوده طبیعی است که بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه بزند. هر گونه تغییر در ضربان قلب می‌تواند سبب بروز مشکلاتی شود و تپش‌های پی در پی و غیرمعمولی را در این عضو حساس و حیاتی ایجاد کند. البته در نظر داشته باشید که این عارضه در بیشتر مواقع خیلی جدی نیست بلکه فقط یک واکنش طبیعی بدن است.
مثلا اگر در شرایط استرس‌زا قرار بگیرید ممکن است ضربان قلبتان نیز افزایش پیدا کرده و این حالت طبیعی است. در شرایط نرمال وقتی مشکل برطرف شود ضربان قلب به وضعیت آرام و عادی قبل بازمی‌گردد اما اگر تپش قلب تکرار شده و به دفعات زیادی اتفاق بیفتد مطمئنا برای فرد احساس ناخوشایندی را به وجود می‌آورد و ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد. در این شرایط برای اطمینان از سلامت قلب خود باید برای درمان به پزشک مراجعه و مشکل را برطرف کنید.
تپش قلب (Palpitations) عارضه‌ای است که در بیشتر مواقع تهدیدکننده نیست اما گاهی اوقات می‌تواند به دلایل مختلف نظیر استرس و فشار عصبی، مشکلات قلبی، تمرین‌های ورزشی شدید، کمبود خواب، کم خونی یا مصرف دخانیات رخ بدهد.
پزشکان تاکید دارند هر نوع تپش قلب پیش‌بینی نشده و جدید باید تحت معاینه پزشک متخصص قرار بگیرد.
به گفته کارشناسان مرکز تخصصی «مدگورو»، بروز این عارضه می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. برای مثال ابتلا به یک مشکل قلبی جدی مانند آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب) یا ابتلا به ناراحتی‌ها و مشکلاتی چون از دست رفتن آب بدن (دی هیدراته شدن)، تب، اختلالات تیروئیدی، کم‌خونی، افت فشار خون یا کاهش قند خون می‌تواند از عوامل موثر در بروز عارضه تپش قلب باشند.
همچنین مواجهه با محرک‌های احساسی شدید و ایجاد احساساتی چون اضطراب، استرس و ترس در بروز تپش قلب غیرعادی موثر است.
گیاهانی که قلب‌مان را آرام می‌کنند
علاوه بر این‌ها، عوامل دیگری چون انجام فعالیت بدنی و حرکات ورزشی شدید و سنگین، تغییرات در سطح هورمون‌ها در اثر حاملگی، قاعدگی یا یائسگی و نیز مصرف مواد خوراکی خاصی چون نوشابه‌های الکلی یا برخی از داروها و مکمل‌ها و مصرف زیاد کافئین و قهوه در بروز پالپیتیشن قلب نقش دارند.
علائم تپش قلب چیست؟
تپش قلبِ زیاد نشانه چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید علائم تپش را پیگیری کنید، هر علائمی ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی‌تر در بدن باشد. معمولا ضربان غیرطبیعی قلب خطرناک نیست اما اگر با علائم زیر همراه باشد، باید آن را جدی بگیرید:
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- فشار یا درد قفسه سینه
- بروز مشکلات تنفسی
- عرق کردن غیرمعمول
- لرزش اندام‌ها
- تشنگی
- زبری صدا
- خستگی
- رنگ پریدگی
- درد، فشار یا سفتی در قفسه سینه، گردن، فک، بازو یا قسمت‌های بالای کمر
گزینه‌های درمانی با توجه به علت تپش قلب
تپش قلب یک عارضه شایع است و خوشبختانه در اکثر موارد خوش خیم است. با این حال به دلیل اینکه این عارضه عموما ماهیت تصادفی و غیرقابل پیش‌بینی دارد، ردیابی دقیق عوامل ایجادکننده آن کار ساده‌ای نیست و نیاز به بررسی مستمر و جزئی‌تر دارد.
همانطور که اشاره شد تپش قلب یک علامت است نه یک بیماری و از آنجا که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد، یافتن یک درمان موثر را کمی چالش برانگیز می‌کند.
با این حال معمولا توصیه های زیر برای درمان این مشکل مطرح می‌شود:
علل عاطفی: باید یاد بگیرید که چگونه با حمله‌های پانیک مقابله کنید و از تکنیک‌های تنفسی برای حفظ آرامش خود کمک بگیرید.
داروها: اگر مصرف بعضی از داروها روی ضربان قلب شما تأثیر دارد، ممکن است پزشک نوع دارو را تغییر دهد.
سبک زندگی: تپش قلب باید بدون درمان برطرف شود. از این رو اجتناب از محرک‌ها می‌تواند مفید باشد.
علل هورمونی: معمولا تپش قلبی که به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد، موقتی است.
در عین حال ممکن است پزشک داروهای ضدآریتمی مانند مسدودکننده‌های بتا (بتا بلوکرها) یا مسدودکننده‌های کانال کلسیم را تجویز کند که هر دو بی‌خطر هستند. بتا بلوکرها ضربان قلب و فشار خون را کاهش می‌دهند. گاهی اوقات، این داروها مؤثر نیستند و به داروهای ضدآریتمی قوی‌تر که مستقیما روی کانال‌های سدیم و پتاسیم قلب اثر می‌کنند، نیاز است.
گیاهان مفید برای درمان تپش قلب
برای استفاده مؤثر از گیاهان با هدف درمان این عارضه، شناسایی دقیقِ علت ایجادکننده تپش قلب ضرورت دارد.
با این حال، تشخیص علت واقعی اغلب دشوار است و حتی در صورت شناسایی آن، درمان علت زمینه‌ای (به عنوان مثال بیماری دریچه یا آپنه انسدادی خواب) ممکن است دشوار و زمان‌بَر باشد.
درمان‌های گیاهی در درجه اول بر تثبیت جریان‌های الکتریکی قلب تمرکز دارند و عوامل ایجادکننده مانند تحریک بیش از حد سیستم عصبی را هدف قرار می‌دهند.
مدیریت ثانویه نیز شامل بررسی علل غیرمستقیم مانند درمان اختلالات متابولیک نظیر دیابت است.
گیاه زالزالک (زالزالک خارتیز)
اگر از هر پزشک طب سنتی سوال کنید که اولین گیاه مفید برای قلب چیست؟ به احتمال زیاد او گیاه زالزالک را به شما معرفی می‌کند.
این درخت با ظاهر ساده در واقع یک نیروگاه قلبی است. این گیاه برخی از کامل‌ترین و متنوع‌ترین فواید را برای عملکرد قلب نسبت به سایر گیاهان روی زمین ارائه می‌کند.
زالزالک برای درمان تصلب شرایین (سخت شدن شریان ها)، کلسترول بالا و نارسایی احتقانی قلب مفید است و معمولاً پس از حمله قلبی برای جلوگیری از آسیب بیشتر به بافت قلب استفاده می شود.
فواید قلبی گیاه زالزالک شامل موارد زیر است:
* ریتم ناکارآمد قلب را تنظیم می کند
* از شریان ها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کند
* دیواره های رگ های خونی را سفت می کند
* تولید کلاژن را در طول فیبروز (بیماری ورم بافت‌های رشته‌ای و سخت شدن بافت‌های همبند) تثبیت می کند
* نیروی انقباضی قلب را بهبود می بخشد
* فشار خون را کاهش می دهد
* کلسترول و چربی خون را کاهش می دهد
یکی از مهمترین اثرات گیاه زالزالک توانایی آن در تنظیم فعالیت الکتریکی قلب است که آن را برای درمان تپش قلب بسیار مفید می کند.
گیاه زالزالک همچنین برای افرادی که تپش قلب را همزمان با ابتلا به یک بیماری قلبی تجربه می‌کنند، مفید است. یک مطالعه بزرگ با مشارکت ۵۵۰۰ داوطلب به این نتیجه رسید که تجویز و مصرف عصاره استاندارد شده زالزالک، خطر مرگ ناگهانی قلبی را در بیمارانی که به نوعی عارضه قلبی دچارند ۲۵ تا ۳۵ درصد کاهش می دهد.
متخصصان تاکید دارند این گیاه قابل اطمینان‌ترین گیاهی است که برای کاهش علائم تپش قلب می‌توان استفاده کرد با این حال مهم است به یاد داشته باشید که ممکن است دست‌کم ۲ هفته طول بکشد تا فواید آن مشخص شود.
در واقع هنگام مصرف زالزالک برای آرام کردن تپش قلب نباید انتظار بهبودی را در هفته اول داشته باشید اما می‌توانید انتظار کاهش تدریجی تعداد و شدت تپش قلب را در چند هفته پس از مصرف آن داشته باشید.
این گیاه بسیار ایمن است اما هر کسی که داروهای قلبی مصرف می کند باید قبل از مصرف هر گونه گیاه یا مکمل با پزشک خود مشورت کند. نکته قابل تاکید در مصرف این گیاه دارویی، در اختیار داشتن دستور پزشکِ واجد شرایط است که شناخت کافی از وضعیت بیمار و تاثیر گیاه زالزالک بر قلب و عروق او داشته باشد.
استفاده خودسرانه و مداوم از این گیاه می تواند باعث بروز عوارض جانبی، همچون موارد زیر شود :
تعریق
بی‌خوابی
حالت تهوع
خون دماغ
خستگی عمومی بدن و…
فرنجمشک
در طب سنتی، گیاه فرنجمشک با نام علمی «Melissa officinalis» یکی از درمان‌های اولیه تپش قلب محسوب می‌شود.
این گیاه از خانواده نعناعیان است و فواید مختلفی برای سیستم عصبی دارد و برای درمان اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی در طب سنتی گیاهی استفاده می شود.
یک مطالعه تصادفی روی اثربخشی فرنجمشک بر تپش قلب به طور متوسط ۳۶ درصد کاهش در تعداد تپش قلب بیماران در مقایسه با گروهی که دارونما استفاده کرده بودند را نشان داد.
این یک گیاه عالی برای مشکلات سیستم عصبی مربوط به تپش قلب است. اثرات آرام‌بخش این گیاه، مصرف آن را برای مواقعی که افراد سخنرانی عمومی دارند یا کسانی که از اختلالات اضطرابی اجتماعی یا عمومی رنج می‌برند، مفید می‌کند.
البته برای مصرف این گیاه نیز مانند سایر موارد در طب سنتی باید احتیاط هایی را در نظر گرفت. فرنجمشک در مجموع یک گیاه بی خطر است اما در مورد مصرف همزمان با داروهای ضد اضطراب یا افسردگی به دلیل اثرات مشابهی که دارند، باید احتیاط کرد چون استفاده همزمان از هر دو می‌تواند اثراتی قوی‌تر از آنچه در نظر گرفته شده است ایجاد کند و منجر به عوارض جانبی شود.
فرنجمشک از تیره نعناعیان شاخه های متعدد دارد و نباید با بادرنجبویه اشتباه گرفته شود. همچنین توجه کنید که این گیاه باید با مشورت متخصص طب سنتی و دز تعیین شده از سوی پزشک مصرف شود. به علاوه توصیه شده افرادی که دچار بیماری های غدد درون ریز، اختلالات روانی و بیماری های قلبی هستند، همچنین خانم های باردار و شیرده از مصرف فرنجمشک خودداری کنند.
کُنار
کُنار (Zizyphus spinosa) یا سدر، درختی همیشه سبز و یک ماده خوراکی ضد اضطراب است که به تسکین تپش قلب ناشی از استرس و اضطراب کمک می‌کند.
کُنار خاصیت آرام بخشی دارد و می تواند به افرادی که دچار بی خوابی و کمبود خواب هستند و هنگام تلاش برای خوابیدن دچار تپش قلب می شوند، در داشتن خوابی آرام و راحت کمک می کند. می توانید از دانه های درخت کُنار برای این منظور استفاده کنید.
کُنار از طریق یک انتقال دهنده عصبی معروف به «گابا»، مسئول کنترل سیستم عصبی استراحت و هضم (سیستم عصبی پاراسمپاتیک) کار می‌کند. مصرف کُنار به تشخیص متخصص طب گیاهی به ما کمک می کند تا بخوابیم، عملکرد ایمنی بدن را تقویت می کند و با به کار انداختن سیستم عصبی پاراسمپاتیک باعث هضم موثر مواد غذایی می شود.
مصرف کُنار نیز به دلیل تداخل با برخی مواد خوراکی و دارویی باید با احتیاط و طبق تشخیص و تجویز متخصص انجام شود.
گل ساعتی
گل ساعتی یکی از بهترین گیاهان ضداضطراب است. اثرات این گیاه گسترده است و بر انواع مختلفی از اضطراب اثربخشی دارد اما بیشترین خاصیت آن برای اضطرابی است که ناشی از پرش افکار یا تپش قلب است.
قسمت های نرم ساقه و برگ های این گیاه حاوی ترکیبات شیمیایی است که بسیاری از مواد شیمیایی تنظیم کننده عملکردهای شناختی مغز ما را تعدیل می‌کنند.
این گیاه به ما کمک می کند افکارمان را جمع و جور کنیم و آرامشی شفاف و پیوسته داشته باشیم. همچنین گل ساعتی به کاهش تپش قلب مرتبط با ذهن بیش فعال یا نگران، کمک زیادی می کند.
توصیه ایمنی در مورد مصرف این گیاه نیز مشابه با سایر گیاهان دارویی است و از آنجا که با برخی داروها نظیر داروهای اضطراب و افسردگی تداخل دارد حتما باید تحت نظر متخصص مصرف شود.
چه زمانی مراجعه به پزشک ضرورت دارد؟
تپش قلبی که به ندرت اتفاق می‌افتد و بعد از چند ثانیه برطرف می‌شود، نیازی به پیگیری پزشکی ندارد. اما در صورتی که مشکل قلبی تشخیص داده شده دارید و به طور مکرر دچار تپش قلب می‌شوید یا تپش قلبتان مدام تشدید می‌شود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
علاوه بر این اگر تپش قلب با یکی از علائم زیر همراه بود، بیمار فورا باید تحت مراقب‌های پزشکی قرار بگیرد:
ــ سرگیجه
ــ ضعف
ــ احساس سبکی سر
ــ غش
ــ از دست دادن هوشیاری
ــ گیجی
ــ اختلال در تنفس
ــ تعریق بیش از حد
ــ احساس درد، فشار یا گرفتگی و سفتی در سینه
ــ احساس درد در بازوها، گردن، قفسه سینه، فک یا قسمت فوقانی کمر
ــ ضربان قلب در حال استراحت بیشتر از ۱۰۰ بار در هر دقیقه