سلامت | آسم
علت آسم چییست؟| چند باور نادرست در مورد آسم!!
آسم یک بیماری مزمن التهابی و غیر واگیر ریه است که تحت تأثیر عوامل محیطی و ژنتیکی بروز می‌کند. در افراد مبتلابه آسم، حساس بودن راه‌های هوایی، منجر به بروز انسداد درراه‌های هوایی می‌شود. شایع‌ترین علائم آسم عبارت‌اند از: سرفه، تنگی نفس، خس‌خس سینه، احساس فشار و گرفتگی در قفسه سینه.
علت اصلی آسم ناشناخته است ولی تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. وجود سابقه آسم، اگزما، آلرژی بینی و آلرژی غذایی در اعضای خانواده احتمال بروز آسم در سایر افراد خانواده را افزایش می‌دهد همچنین افرادی که سابقه انواع آلرژی‌ها را دارند با احتمال بیشتری ممکن است به آسم مبتلا شوند.
مواجهه با برخی عوامل محیطی همچون دود سیگار، آلودگی هوا، آلرژی‌های استنشاقی نظیر گرده گل‌ها، کپک‌ها، قارچ‌ها،گردوخاک، عوامل حساسیت‌زای حیوانات( پر، مو یا پوست)، آلاینده‌های شیمیایی و یا تماس‌های شغلی نظیر کارگران لاستیک‌سازی، رنگ‌سازی، چوب‌بری، نانوایی و… می‌تواند منجر به بروز آسم شود.
در خصوص ماهیت این بیماری و روش‌های پیشگیری و کنترل آن‌یک سری باورهای نادرست در جامعه رواج دارد که انجام آن‌ها نه‌تنها تأثیری در پیشگیری از ابتلا و یا درمان بیماری ندارد بلکه گاهی اوقات موجب تشدید علائم بیماری و از کنترل خارج شدن بیماری نیز می‌شود. لذا تصحیح این باورهای غلط در جامعه به‌ویژه در افراد مبتلابه آسم و خانواده‌های آن‌ها اهمیت دارد.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، ۱۱ باور رایج نادرست در مورد بیماری آسم و پاسخ علمی به این باورها عبارت‌اند از:
آسم بیماری دوران کودکی است و بزرگسالان به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.
حقیقت: بیماری آسم در هر سنی می‌تواند رخ دهد.
آسم یک بیماری عفونی است.
حقیقت: آسم بیماری عفونی و مسری نیست هرچند ابتلا به عفونت‌های ویروسی تنفسی ( نظیر سرماخوردگی یا آنفلوآنزا) در فرد مبتلابه آسم می‌تواند منجر به بدتر شدن بیماری آسم یا بروز حمله آسم شود.
افراد مبتلابه آسم نباید ورزش کنند.
حقیقت: در افراد مبتلابه آسم به‌جز در شرایط حاد بیماری، توصیه به انجام ورزش می‌شود. توصیه می‌شود بیمار مبتلابه آسم قبل از ورزش چند دقیقه بدن خود را با نرمش گرم کند و درصورتی‌که هنگام ورزش دچار سرفه و تنگی نفس می‌شود، نیم ساعت قبل از ورزش اسپری سالبوتامول استفاده کند البته ورزش‌هایی نظیر پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در افراد مبتلابه آسم ارجح هستند و ورزش در هوای سرد و خشک نظیر اسکی باید بااحتیاط انجام شود زیرا می‌تواند موجب بروز حمله آسم شود.
آسم فقط با دوز بالای کورتون قابل‌درمان است.
حقیقت: بیماری آسم اغلب با دوز پایین استروئیدهای استنشاقی قابل‌کنترل است و فقط موارد شدید این بیماری نیازمند مصرف دوز بالای استروئید است که در این موارد نیز پس از کنترل بیماری می‌توان دوز استروئید را کاهش داد.
مصرف کورتون در کودکان مبتلابه آسم موجب تأخیر در رشد و کوتاهی قد می‌شود.
حقیقت: در درمان آسم معمولاً از کورتون‌های استنشاقی استفاده می‌شود که دوز این داروها پایین است و تأثیری در رشد یا قد کودکان ندارد. مصرف کورتون خوراکی محدود به موارد شدید بیماری است که آن‌هم معمولاً به‌صورت کوتاه‌مدت استفاده می‌شود و سپس درمان با کورتون استنشاقی ادامه می‌یابد.
استفاده از درمان جایگزین نظیر هومیوپاتی، طب سوزنی، حجامت، طب سنتی و داروهای گیاهی و استفاده از ترکیباتی نظیر عنبرنسارا در درمان آسم مؤثر هستند.
حقیقت: هیچ‌یک از درمان‌های ذکرشده تأثیر ثابت‌شده‌ای در درمان آسم نداشته و نمی‌توان جایگزین درمان‌های استاندارد شود و جایگاه این روش‌ها حتی به‌عنوان درمان مکمل در کنار درمان‌های معمول و استاندارد نیز مورد تردید است و در بعضی از موارد این روش‌های درمانی می‌تواند مضر نیز باشد.
استفاده از مکمل‌های غذایی نظیر ویتامین‌ها، امگا۳ و پروبیوتیک‌ها در پیشگیری و کنترل آسم مؤثر هستند.
حقیقت: هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای مبنی بر مفید بودن مکمل‌ها نظیر ویتامین‌ها، فراورده‌های حاوی الکترولیت‌ها(نظیر منیزیم)، آنتی‌اکسیدان‌ها( ویتامین‌های C,E) و پروبیوتیک‌ها در درمان بیماری آسم وجود ندارد و به‌جای این‌ها توصیه می‌شود افراد مبتلابه آسم میوه و سبزی تازه مصرف کنند.
دود اسپند در پیشگیری از ابتلا به آسم مؤثر است.
حقیقت: دود اسپند نه‌تنها تأثیری در پیشگیری از ابتلا به آسم ندارد بلکه در فرد مبتلابه آسم می‌تواند موجب تشدید علائم بیماری و حتی بروز حمله آسم شود.
آسم با افزایش سن خوب می‌شود.
حقیقت: علائم آسم در طی زمان متغیر بوده و گاهی اوقات به‌طور طولانی‌مدت به‌ویژه در کودکان ممکن است خاموش و فاقد علامت باشد اما با توجه به مزمن بودن بیماری آسم، امکان بروز علائم در فرد مبتلا تا پایان عمر وجود دارد.
آسم یک بیماری روحی است.
حقیقت: اگرچه اختلالات روحی روانی مانند اضطراب و افسردگی می‌تواند باعث تشدید آسم شود اما آسم یک بیماری روحی روانی نیست.
داروهای درمان آسم به‌ویژه اسپری‌ها وابستگی می‌دهند و اعتیادآور هستند.
حقیقت: آسم یک بیماری مزمن است و بعضی از بیماران لازم است داروهای خود را طولانی‌مدت استفاده کنند. این موضوع به دلیل ماهیت بیماری است و ارتباطی به وابستگی و اعتیاد به داروها ندارد.