تلخی دهان، نشانه چیست؟ 3 علت اصلی و راهکارهای رفع آن
زندگی با طعم بد در دهان که از بین نمی‌رود می‌تواند بسیار خسته کننده باشد. خبر خوب این است که در بیشتر موارد، علل زمینه‌ای جدی نیستند و در صورت رسیدگی، معمولا از بین می‌رود.
اغلب اوقات زمانی که احساس تلخی در دهان خود دارید، باعث می‌شود نتوانید طعم غذا‌ها و نوشیدنی‌های مختلف را متوجه شوید؛ اما آیا این احساس تلخی در دهان طبیعی است؟
هنگامی که مزه بدی دائمی در دهان دارید، این حالت به نام دیسژئوزی شناخته می‌شود و اغلب به عنوان طعمی تلخ، فلزی، ترشی یا شور توصیف می‌شود که از بین نمی‌رود یا بهبود نمی‌یابد و اغلب اوقات باعث می‌شود طعم غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که در طول روز می‌خورید و می‌نوشید احساس نکنید. به علاوه این طعم بد پس از مسواک زدن نیز از بین نمی‌رود.
چرا همیشه دهانم مزه تلخی می‌دهد؟
زندگی با طعم بد در دهان که از بین نمی‌رود می‌تواند بسیار خسته کننده باشد. خبر خوب این است که در بیشتر موارد، علل زمینه‌ای جدی نیستند و در صورت رسیدگی، معمولا از بین می‌رود.
در اینجا به برخی از شایع‌ترین علل تلخی دهان اشاره می‌کنیم:
۱. مسائل بهداشت دهان و دندان
چندین مشکل مختلف سلامت دهان می‌تواند به ماندگاری طعم بد در دهان دامن بزند:
مسائل دندانپزشکی
بهداشت نامناسب دهان و دندان یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد طعم بد در دهان است که می‌تواند به دلیل پوسیدگی دندان، عفونت و بیماری لثه باشد. مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و معاینات دندانی می‌تواند به اطمینان از سلامت دندان‌ها و لثه‌ها کمک کند و خطر ایجاد طعم بد در دهان را کاهش دهد.
سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان وضعیتی است که باعث احساس سوزش در دهان می‌شود، برای مثال بعد از خوردن غذا‌های تند احساس سوزش در دهان خواهید داشت. علاوه بر این احساس عجیب، بسیاری از افراد طعم تلخ یا ترش را نیز تجربه می‌کنند.
خشکی دهان
خشکی دهان وضعیتی است که می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای مانند شوگرن یا ناشی از مصرف داروها و تنباکو باشد. خشکی دهان نشانه این است که سطح بزاق شما کاهش یافته است و از آنجایی که بزاق به کاهش تجمع باکتری در دهان کمک می‌کند، با کم شدن بزاق سطوح باکتریایی در دهان شما افزایش پیدا می‌کند که به طعم تلخ یا بد در دهان منجر می‌شود.
برفک دهان
برفک دهان که به عنوان کاندیدیازیس دهان نیز شناخته می‌شود، یک عفونت قارچی است که در اثر رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود و به عنوان عفونت مخمری دهان در نظر گرفته می‌شود.
در حالی که کاندیدا آلبیکنس یک قارچ طبیعی است که در بدن و روی بدن یافت می‌شود، زمانی که اجازه رشد بیش از حد داشته باشد، این قارچ می‌تواند باعث ایجاد ضایعات سفید خامه‌ای و یک پوشش سفید روی زبان شود. این رشد بیش از حد به ایجاد طعم تلخ یا ناخوشایندی که تجربه می‌کنید کمک می‌کند.
۲. مشکلات گوارشی
بیماری ریفلاکس گوارشی یا GERD یکی دیگر از بیماری‌های زمینه‌ای است که از دلایل شایع طعم تلخ در دهان می‌باشد. هنگامی که شما مبتلا به GERD هستید، اسفنکتر بالای معده در جلوگیری از برگشت اسید و صفرا موثر و کارآمد عمل نمی‌کند. با افزایش این اسید و صفرا، ممکن است احساس سوزش در قفسه سینه یا شکم، گلو درد و طعم بد یا تلخ در دهان داشته باشید.
۳. سایر علل بالقوه
بارداری
احساس طعم تلخ یا فلزی در سه ماهه اول بارداری شایع است، زیرا در این زمان هورمون‌ها در بدن تنظیم می‌شوند. این احساس تلخی در دهان معمولاً در اواخر بارداری یا پس از زایمان برطرف می‌شود.
یائسگی
تغییرات در سطح هورمون‌ها، مانند استروژن، در دوران یائسگی رخ می‌دهد و مانند دوران بارداری، این تغییرات می‌تواند منجر به طعم تلخ یا فلزی در دهان شود.
سندرم کاج
آجیل کاج دانه‌ای است که بسیاری از مردم از آن به عنوان میان وعده یا به عنوان افزودنی به یک دستور غذا لذت می‌برند. با این حال، برای برخی افراد، خوردن آجیل کاج می‌تواند طعم تلخ یا فلزی ایجاد کند که می‌تواند چند روز پس از خوردن آجیل ایجاد شود. خبر خوب این است که این وضعیت طی چند روز تا چند هفته خود به خود برطرف می‌شود.
سرماخوردگی یا آنفولانزا
بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا نیز می‌توانند بر توانایی چشایی شما تأثیر بگذارند. در واقع پروتئین‌های التهابی که بدن شما برای مبارزه با این بیماری استفاده می‌کند می‌تواند جوانه‌های چشایی شما را تغییر دهد و طعم هرچیزی را متفاوت‌تر از حالت عادی کند و اغلب باعث ایجاد طعم تلخ می‌شود.
استرس و اضطراب
سطوح بالای استرس و اضطراب می‌تواند به تغییراتی در بدن منجر شود که می‌تواند شامل خشکی دهان و تغییر طعم و مزه باشد. کاهش استرس و اضطراب از طریق مدیتیشن ممکن است بتواند به بازگرداندن ذائقه شما به حالت عادی کمک کند.
آسیب عصبی
جوانه‌های چشایی به اعصابی متصل هستند که سیگنال‌هایی را به مغز می‌فرستند و به شما امکان می‌دهند طعم‌ها را احساس کنید. هنگامی که این اعصاب آسیب می‌بینند، حس چشایی شما اغلب تغییر می‌کند. آسیب عصبی که بر جوانه‌های چشایی تأثیر می‌گذارد اغلب می‌تواند به دلیل آسیب به سر، صرع، تومور‌های مغزی یا شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس و فلج بل رخ دهد.
داروها و مکمل‌ها
برخی داروها، مانند آنتی بیوتیک‌ها و دارو‌های قلبی و همچنین ویتامین‌های حاوی مواد معدنی و فلزات، مانند آهن، می‌توانند از طرق مختلفی بر حس چشایی شما تأثیر بگذارند. برخی از داروها می‌توانند منجر به خشکی دهان شوند که می‌تواند مزه‌های تلخ یا بد را ایجاد کند. علاوه بر این، برخی از داروها می‌توانند بر بزاق شما تأثیر بگذارند و طعم مشخصی و غیر عمولی در دهان شما ایجاد کنند.
چه زمانی باید نگران تلخی دهان بود؟
در حالی که بیشتر دلایل تلخی دهان جدی نیستند، احساس کردن این مزه‌ها به صورت دائمی می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر حتی پس از مسواک زدن دندان‌هایتان همچنان تغییرات طعمی را تجربه می‌کنید، ممکن است ایده خوبی باشد که به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید تا علت زمینه‌ای و نحوه درمان آن را تعیین کنید.
درمان‌های خانگی برای احساس تلخی در دهان
خبر خوب این است که درمان‌ها و نکات مختلفی وجود دارد که می‌توانید در خانه انجام دهید تا به بهبود حس چشایی و کاهش تلخی کمک کنید:
یک روال بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
برای کمک به افزایش تولید بزاق، آدامس‌های بدون قند بجویید
سیگار نکشید
غذا‌های اسیدی را که می‌توانند به رفلاکس اسید منجر شوند را محدود کنید.
با پزشک خود در مورد دارو‌های رفلاکس اسید و GERD صحبت کنید
اگر طعم تلخ پس از مصرف داروی جدید ایجاد شد، با پزشک خود در مورد جایگزین‌های احتمالی صحبت کنید.