بهترین پروتکل مقابله با ویروس آبله میمونی/ چرا سازمان بهداشت جهانی اعلام وضعیت اضطراری کرده است؟
در روزهای اخیر به دنبال ظهور یک نسخه جدید از ویروس آبله میمونی، برای دومین بار از سال ۲۰۲۲، آبله میمون یا «mpox» یک وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی اعلام شد، زیرا این ویروس به سرعت در سراسر قاره آفریقا گسترش می‌یابد و خطر گسترش آن سایر قاره‌ها را تهدید می‌کند.
سازمان بهداشت جهانی روز چهارشنبه به دلیل شیوع مداوم mpox در آفریقا، وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی اعلام کرد؛ بیماری mpox که قبلا به عنوان آبله میمون شناخته می‌شد، یک بیماری ویروسی است که می‌تواند به راحتی بین افراد و از حیوانات آلوده پخش شود.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، این بیماری می‌تواند از طریق تماس نزدیک مانند لمس کردن، بوسیدن یا رابطه جنسی و همچنین از طریق وسایل آلوده مانند ملحفه، لباس و سوزن منتقل شود و علامت‌هایی شامل تب، بثورات دردناک، سردرد، درد عضلات و کمر، خستگی و بزرگ شدن غدد لنفاوی را به همراه دارد.
پیشگیری؛ بهترین پروتکل مقابله با ویروس آبله میمون
دکتر افشین منیری متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری با اشاره به اینکه ویروس آبله میمون برای اولین بار در میمون‌های آزمایشگاهی در دانمارک شناسایی شد، گفت: بهترین پروتکل مقابله با این ویروس، جلوگیری از انتقال و سرایت آن است، چراکه درمان خاصی ندارد و درمان‌های دارویی اغلب علایم را هدف قرار می‌دهد.
چه کسانی در معرض خطر آبله میمون قرار دارند؟
دکتر منیری همچنین عنوان کرد: تمامی افراد در مقابل این ویروس حساس هستند و نمی‌توان جمعیت محدودی را در معرض خطر دانست. تماس با حیوان آلوده یا حتی شی مرتبط با حیوان آلوده نظیر پارچه، لیس زدن یا گاز گرفتن فرد توسط حیوان آلوده و سفر به مناطق پرخطر نظیر کشورهای آفریقایی، افراد را در معرض خطر ابتلا قرار می‌دهد.
نگاهی به وضعیت گردش ویروس آبله میمون در جهان
از ابتدای سال میلادی جاری، بیش از ۱۷ هزار مورد ابتلا به بیماری mpox و نزدیک به 517 مورد مرگ و میر در 13 کشور آفریقایی گزارش شده است که طبق آمار شیوع، این بیماری به عنوان "رویداد با خطر بسیار بالا" طبقه‌بندی می‌شود. همچنین بیشترین تعداد موارد ابتلا (بیش از ۱۴ هزار مورد از کل مبتلایان) در جمهوری دموکراتیک کنگو بوده که 96 درصد موارد تایید شده را در ماه اخیر گزارش کرده است.
دو دسته ژنتیکی یا clade از ویروس mpox وجود دارد؛ دسته اول عمدتا در آفریقای مرکزی به ویژه جمهوری دموکراتیک کنگو و با علامت‌های بالینی شدید و مرگ و میر قابل توجه، حدود چهار تا ۱۱ درصد همراه است، در حالی که دسته دوم عمدتا به غرب آفریقا تا قبل از اپیدمی جهانی 2022، محدود می‌شد و باعث بیماری کمتر و مرگ و میر کمتر از چهار درصد بود. از نقطه نظر تاریخی clade I، دسته غالب ژنتیکی است و 95 درصد موارد بیماری گزارش شده را تشکیل می‌دهد.
در سال 2022 در اروپا و آمریکای شمالی نیز این ویروس گسترش یافت و سازمان جهانی بهداشت شیوع mpox را در ژوئیه 2022 یک وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی اعلام کرد و در می 2023 به این اعلامیه پایان داد.
چرا سازمان بهداشت جهانی اعلام وضعیت اضطراری کرده است؟
دسته ژنتیکی II مسئول شیوع سال 2022 بود، اما همانطور که گفته شد سویه Ib که باعث بیماری شدیدتری می‌شود در این اواخر شیوع و گسترش بالایی در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو پیدا کرد و با توجه به احتمال گسترش آن به کشورهای مجاور که موارد ابتلا به این ویروس را نداشتند، موجب اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی توسط سازمان بهداشت جهانی شد.
دکتر علیرضا ناجی استاد ویروس‌شناسی نیز با اشاره به اینکه در واقع در حال حاضر نگرانی شیوع مرگبارتر ویروس دسته Ib، به کشورهای آفریقایی که قبلا این گونه را نداشتند، وجود دارد، اظهار کرد: این سویه قبلا به جمهوری دموکراتیک کنگو محدود شده بود.
وی افزود: در واقع باید بگوییم ظهور سال گذشته و انتشار سریع این سویه ویروس از mpox در جمهوری دموکراتیک کنگو، یکی از دلایل اصلی این اعلامیه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: شناسایی و گسترش سریع این دسته ژنتیکی mpox در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو، شناسایی آن در کشورهای همسایه که قبلاً mpox را گزارش نکرده بودند و احتمال گسترش بیشتر در آفریقا و فراتر از آن را ممکن می‌سازد، بسیار نگران کننده است.
آخرین وضعیت آبله میمونی در کشور
بنابر اعلام وزارت بهداشت، تاکنون موردی از آبله میمونی در ایران شناسایی نشده و به پایگاه‌های مراقبتهای مرزی در سراسر کشور هشدار داده شده که بیمارانی که از مرزهای شرقی و غربی کشورمان عبور می کنند باتوجه به علائم آبله میمونی، شناسایی شوند.