درباره اضطراب جدایی بیشتر بدانیم

دکتر رضا شم آبادی اظهار کرد: با توجه به اینکه برخی عادات زندگی خانواده ها ؛ از جمله ساعات خواب فرزندان، نوع تغذیه و زندگی آنها، همزمان با بازگشایی مدارس تغییراتی می کند و لازم است که زودتر از خواب بیدار شده و برای رسیدن به مدرسه آماده شوند، از این جهت مادرها نگرانی های واقعی یا غیرواقعی دارند، در واقع بعضی از نگرانی ها درست است و برخی دیگر در عمل کاربردی برای فرزند ندارند و تکرار زیاد جملاتی از قبیل اینکه فرزندم در مدرسه چی بخورد؟ اگر برای فرزندم سرویس بگیرم مبادا اتفاقی برای او بیافتد؟ یا اینکه به فرزند خود از 15 روز قبل مکرر بگویند ظهرها نخواب و شبها زودتر بخواب که نزدیک سال تحصیلی جدید است میتواند استرس زا باشد.

وی ادامه داد: استرس والدین برای هزینه های تحصیل فرزند، تغییر ساعات خواب و رویه های زندگی به نام استرسور معروف هستند و چنانچه خانواده و به ویژه مادر استرس داشته باشد، جمع شدن این موارد موجب به وجود آمدن حالت های اضطراب می شود و این اضطراب سبب میشود که دنیا را کمی غیر واقعی ببینند و در نتیجه این امر مادر ممکن است استرس ها را با فرزند خود تقسیم کند. به عنوان مثال  به فرزندش بیش از حد توصیه می کند، زودتر بخواب، بازی نکن، وسایلتو جمع کن، با دوستانت بیرون نرو !! بنابراین استرس ها با فرزند تقسیم می شوند و فرزند هم آمادگی بیشتری برای استرس خواهد داشت، در نهایت تنها کودک نیست که مضطرب است تمام سیستم خانواده مضطرب هستند و با توجه به شرایط پیش آمده، مادر و پدر شروع به تغییر دادن رفتار خود برای فرزند می کنند و براساس سابقه ژنتیکی رشدی و تحولی فرزند ممکن است اضطراب او افزایش یابد.

دکتر شم آبادی در همین ارتباط تاکید کرد: والدین باید در برخی موارد از قبل آمادگی لازم را به کودک ارائه کنند، مثلا در اتاق خود مستقل بخوابد، بتواند به تنهایی بیرون برود، به تنهایی کارهای خود را انجام دهد و... که چنانچه چنین اقداماتی صورت نگیرد، موجب اضطراب جدایی یا اضطراب مدرسه برای دانش آموز می شود.

متخصص روانشناسی بیمارستان قائم (عج) دانش آموزان پیش دبستانی، پایه اول ابتدایی و در برخی موارد پایه های بالاتر را مستعد اضطراب جدایی دانست و گفت: معمولا این اضطراب با گریه کردن و چسبیدن به مادر و عدم تمایل حضور دانش آموز در مدرسه و دردهای جسمی همراه است.

وی در خصوص راهکارهای رفع این چالش نیز گفت: برای اضطراب جدایی یا اضطراب مدرسه پروتکل های مشخص وجود دارد، که به صورت لباس می تواند به تن هر کسی بنشیند یعنی باید برای هر نفر طراحی شود. اما به طور کلی می توان گفت بهتر است اضطراب های خانواده مدیریت شود و بدانیم که این اضطراب درحال تقسیم شدن و انتقال به فرزندمان است، لذا باید آن را مدیریت کرد تا انتقال به فرزند صورت نگیرد و چنانچه موفق به مدیریت اضطراب خود نشدیم با مراجعه به روانشناس و انجام برنامه های خاص می توانیم در موقیعت های استرس زا، آن را مدیریت کنیم.

دکتر شم آبادی از برنامه های مدیریت اضطراب جدایی را تنظیم جدول درجه بندی اضطراب و امتیاز بندی آن موقعیت برشمرد و افزود: در صورتی که در شرایط اضطراب جدایی در مدرسه قرار گرفتیم اضطراب فرزند خود را با توجه به آن موقعیت در جدولی از 0 تا 100 درجه بندی کنیم و بهتر است فواصل موقعیت های اضطراب زا کمتر و ریزتر باشد؛ یعنی تمام موقیعت های اضطراب زا در این جدول درجه بندی ما قرار گیرد. بنابراین در حالت 0 موقعیتی است که فرزند ما بیرون رفته و یا با اعضای خانواده بازی می کند و اضطرابی ندارد و در حالت 100 موقعیتی است که بیشترین حد اضطراب برای فرد در بر دارد.

به عنوان مثال در حالت 5 درصد زمانی است که بگوید مامان من فردا باید به مدرسه بروم و .... و هر چه به حالت 100 نزدیکتر شود اضطراب بیشتری را تجربه خواهد کرد.

شم آبادی همچنین با بیان اینکه، برای به وجود آوردن امنیت برای دانش آموز خود، باید مادر و پدر حضور داشته باشند افزود: با مشخص شدن درجه بندی ذکر شده، از موقعیتی که بیشترین اضطراب را برای فرزند ما دارد بهتر است که مادر در کنار او  باشد و سپس حضور خود را کمتر کند یعنی روز بعد سه ساعت در مدرسه، دو روز بعد دو ساعت و....تا از درجه 100 که بالاترین میزان اضطراب برای دانش آموز است به تدریج کم شود؛ با اولیاء مدرسه نیز صحبت می کنیم، که به کمک و توصیه روانشناس همراه فرزندم در مدرسه حضور دارم تا با توجه به اضطراب او، برای مدرسه و فرزندم مشکلی به وجود نیاید. بنابراین از این شیوه فرزند ما می تواند، در مدرسه با اضطراب متعادل چالش های درسی و ارتباطی خود را مدیریت کند و حال خوب را در مدرسه تجربه کند.