سلامت | کم‌آب شدن بدن
کم‌آب شدن بدن چه عواقبی دارد؟
کم‌آب شدن بدن مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند و اگر به آن رسیدگی نشود، پیامدهای ناگواری خواهد داشت.
با افزایش دمای هوا احتمالا به تکاپو می‌افتید که آب کافی به بدنتان برسانید و قمقمه آبتان را مدام پُر نگه می‌دارید تا در صورت لزوم از آن بنوشید. شاید هم سراغ افزودن یخ یا انواع میوه‌ها و مکمل‌ها به آب بروید تا نوشیدن این مایع حیاتی را جذاب‌تر کنید. خلاصه هر کار لازم باشد می‌کنید تا بیشتر آب بنوشید، اینطور نیست؟
با این حال در مورد میزان مصرف آب، حرف و حدیث‌ها و توصیه‌های بسیاری وجود دارد اما برخی از این توصیه‌ها از دید متخصصان سلامت، افسانه‌ای بیش نیستند.
«یاهولایف» در یک مقاله سلامتی ۹ مورد از آنها را برشمرده است.
افسانه شماره ۱: باید روزی هشت لیوان آب بنوشید
مقدار آب مورد نیاز در روز به نیازهای فردی هر شخص بستگی دارد. دکتر «دانا کوهن»، مشاور پزشکی در مرکز «کیور هایدریشن» (Cure Hydration) می‌گوید: شیوه درست نوشیدن آب این است که روزانه تقریبا به اندازه نیمی از وزنتان‌ــ البته به لیترــ آب بنوشید.
البته وزن تنها چیزی نیست که باید در نظر بگیرید. میزان مصرف آب بسته به سطح فعالیت و ورزش، مقدار عرقی که می‌کنید، سن شما، داروهایی که مصرف می‌کنید، رژیم غذایی که دارید و دما و رطوبت محیط اطرافتان می‌تواند متفاوت باشد.
افسانه شماره ۲: تنها راه آبرسانی به بدن نوشیدن آب است
اینطور نیست. میوه‌ها، سبزیجات و سایر غذاهای حاوی آب مانند کرفس و سایر نوشیدنی‌ها به‌جز نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند به آبرسانی بدن کمک کنند. حتی برخی مطالعات نشان داده‌اند که شیر نسبت به آب بیشتر به بدن آبرسانی می‌کند.
افسانه شماره ۳: قهوه به دلیل کافئین داشتن بدن را کم‌آب می‌کند
کافئین موجود در قهوه تولید ادرار را افزایش می‌دهد. بیشتر شدن ادرار باعث می‌شود بدن آب بیشتری از دست بدهد اما از آنجا که حین نوشیدن قهوه مقدار مایعاتی که مصرف می‌کنید بیشتر از مقدار آب از دست رفته است، اثر آن به‌قدری نیست که به کم‌آبی منجر شود.
با این حال، قهوه نباید تنها منبع آبرسانی شما باشد. اطمینان حاصل کنید که مایعات دیگری (مانند آب) بنوشید و مصرف کافئین هم کنترل‌شده باشد، زیرا مصرف زیاد کافئین می‌تواند به مشکلات سلامتی دیگری منجر شود.
افسانه شماره ۴: کم‌آبی بدن به این معنی است که تشنه‌اید
بدن زمانی که عملکرد درستی داشته باشد، حدود ۵۵ درصد تا ۶۰ درصد وزنش آب است.
دکتر کوهن می‌گوید زمانی که بدن درست آبرسانی شده باشد، داخل سلول‌ها هم آب کافی برای عملکرد درست آنها وجود دارد. سلول‌ها وقتی آب کافی نداشته باشند، به‌طور کارآمد عمل نمی‌کنند و بدن شروع به تولید نشانه‌هایی مانند تشنگی، سردرد یا خستگی می‌کند تا ما را از وضعیت کم‌آبی آگاه کند و برای ارسال این نشانه‌ها از انرژی و منابعی که می‌توانند برای عملکردهای دیگر بدن استفاده شوند، کمک می‌گیرد.
باید توجه داشت که آبرسانی درست به بدن فقط به معنای دریافت آب کافی نیست بلکه بدن باید در حالت «هموستاز» قرار گیرد، یعنی سطح مواد معدنی، ویتامین‌ها و مایعات متعادل باشد.
افسانه شماره ۵: تشنگی تنها نشانه کم‌آبی بدن است
به گزارش ایندیپندنت، درست است که تشنگی یکی از اولین نشانه‌های کم‌آبی است اما نشانه‌های دیگری هم وجود دارند که ممکن است از آنها غافل شویم و با علائم بیماری‌های دیگر اشتباه بگیریم. این نشانه‌ها عبارتند از سرگیجه، سردرد، خشکی پوست، خشکی دهان یا خستگی.
یکی دیگر از نشانه‌های مهم کم‌آبی تغییر رنگ و تیره شدن ادرار است.
افسانه شماره ۶: نیازی نیست برای کم‌آبی به پزشک مراجعه کنید
این طور نیست. هرچه بیشتر بدون آب بمانید، خطر بروز علائم جدی‌تر ناشی از کم‌آبیِ بدن افزایش می‌یابد. دکتر کوهن هشدار می‌دهد که کم‌آبی شدید می‌تواند به تولید نشدن ادرار (آنوری)، سرگیجه که ایستادن یا راه رفتن عادی را دشوار می‌کند، فشارخون پایین، تپش قلب، تب، بی‌حالی و گیجی منجر شود و در موارد بسیار شدیدتر به تشنج، شوک یا کما بینجامد.
افسانه شماره ۷: اگر به طور منظم آب بنوشید، دچار تشنگی نمی‌شوید
اگر مدام آب می‌نوشید اما همچنان احساس تشنگی می‌کنید، ممکن است پای مشکلات اساسی دیگری مانند کم‌خونی، قاعدگی یا دیابت در میان باشد. اگر احساس می‌کنید آب کافی می‌نوشید همچنان تشنه‌ترید، حتما با پزشک مشورت کنید.
برخی داروها (مانند داروهای آلرژی یا ضد تهوع) هم می‌تواند احساس خشکی در دهان به وجود آورد که لزوما به نوشیدن آب کافی مربوط نمی‌شود.
افسانه شماره ۸: هر روز باید الکترولیت بیشتری بنوشید
بستگی دارد. الکترولیت‌ها مواد معدنی موجود در مایعات بدن هستند مانند سدیم، پتاسیم، کلرید و منیزیم که برای عملکردهای مختلف بدن مانند حفظ آبرسانی ضروری‌اند. ما هنگام تعریق یا دفع ادرار، الکترولیت از دست می‌دهیم.
با این حال عرق کردن در یک روز معمولی از نظر جبران سطح الکترولیت نگران‌کننده نیست زیرا اغلب بزرگسالان از طریق غذا، الکترولیت‌های کافی دریافت می‌کنند. اما اگر ورزش‌های شدید مانند بیش از ۷۵ دقیقه تمرین بدنی داشته‌اید، یا مدت زمان زیادی در گرما مانده‌اید، احتمالا به الکترولیت اضافی نیاز دارید.
با این حال در مصرف الکترولیت‌ها زیاده‌روی نکنید زیرا مصرف بیش از حد آنها به کلیه‌ها فشار وارد می‌کند.
افسانه شماره ۹: مشکلی به نام نوشیدن بیش از حد آب وجود ندارد
چرا وجود دارد و آبرسانی بیش از حد بدن ممکن است مشکلات اساسی ایجاد می‌کند. مسمومیت با آب زمانی اتفاق می‌افتد که فردی با سرعت زیاد آب می‌نوشد و تعادل الکترولیت‌های بدنش از بین می‌رود. برخی افراد حتی به دلیل نوشیدن آب زیاد جانشان را از دست داده‌اند.
مصرف بیش از حد آب معمولی می‌تواند باعث رقیق شدن سدیم در جریان خون شود که به آن «هیپوناترمی» (hyponatremia) گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث شود آب به داخل سلول‌ها از جمله سلول‌های مغزی وارد شود و تورم و افزایش فشار داخل جمجمه را به همراه داشته باشد و در موارد شدیدتر به تشنج منجر شود.
به همین دلیل اشتباه است که فکر کنیم هنگام ورزش‌های مقاومتی باید زیاد آب بنوشیم. بهترین کار همیشه این است که به نشانه‌های بدن مانند تشنگی توجه کنید تا آب موردنیاز بدنتان را تامین کنید.