سلامت | هپاتیت
آیا هپاتیت خطر مرگ دارد؟
هپاتیت، التهاب کبد است که سالانه جان یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را میگیرد. با این حال، ایران به لطف اقدامات کنترلی، در گروه کشورهای با شیوع بسیار پایین هپاتیت قرار دارد.
هپاتیت یکی از بیماریهای جدی است که به التهاب کبد منجر میشود و در صورت عدم درمان میتواند عواقب جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد. با وجود این، خوشبختانه در ایران به دنبال تلاشهای گسترده بهداشتی و درمانی، میزان شیوع این بیماری کاهش چشمگیری یافته است. طبق گزارشها، در سال ۲۰۲۳، تعداد مبتلایان به هپاتیت در سطح جهان به ۳۰۴ میلیون نفر رسیده است، در حالی که این رقم در سال گذشته ۳۵۴ میلیون نفر بود. در این مقاله، وضعیت هپاتیت در ایران و اقدامات انجامشده برای کنترل و پیشگیری از آن را بررسی میکنیم.
هپاتیت یک بیماری التهابی است که معمولاً به دلیل عفونتهای ویروسی و برخی عوامل غیرعفونی به وجود میآید. در سطح جهانی، این بیماری بهویژه از طریق ویروسهای هپاتیت A، B، C، D و E منتقل میشود. بر اساس آمارها، سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بر اثر هپاتیت جان خود را از دست میدهند و این موضوع نگرانیهای جدی را برای سیستمهای بهداشتی و درمانی به وجود میآورد. با این حال، آمار نشان میدهد که ایران در گروه کشورهای با شیوع بسیار پایین هپاتیت قرار دارد.
وضعیت هپاتیت در ایران: با توجه به اظهارات مسئولان وزارت بهداشت، شیوع هپاتیت در ایران کمتر از یک درصد برای هپاتیت B و ۰.۲ درصد برای هپاتیت C است. این آمار نشاندهنده موفقیت کشور در کنترل این بیماری است. واکسیناسیون هپاتیت B به عنوان یکی از اقدامات کلیدی در این زمینه شناخته میشود و تمام نوزادان ایرانی در بدو تولد این واکسن را دریافت میکنند.
روشهای انتقال و شیوع هپاتیت: روشهای انتقال هپاتیت A و E معمولاً از طریق مدفوعی-دهانی و به دلیل بهداشت نامناسب است، در حالی که هپاتیتهای B، C و D عمدتاً از طریق خون و فرآوردههای خونی آلوده منتقل میشوند. گروههای پرخطر مانند زندانیان، افراد با رفتارهای پرخطر جنسی و مصرفکنندگان مواد مخدر به عنوان جمعیتهای کلیدی در شیوع این بیماری شناخته میشوند.
اقدامات بهداشتی برای کنترل هپاتیت: ایران به عنوان کشوری که در منطقه مدیترانه شرقی قرار دارد، اقدامات مؤثری را برای کنترل هپاتیت انجام داده است. در این راستا، وزارت بهداشت برنامههایی برای بیماریابی فعال و غیرفعال اجرا کرده است. بهعلاوه، کیتهای تشخیص سریع هپاتیت در اختیار دانشگاههای علوم پزشکی قرار گرفته تا به شناسایی و درمان به موقع مبتلایان کمک کند.
درمان رایگان هپاتیت: وزارت بهداشت همچنین خدمات درمانی رایگان را برای گروههای پرخطر ارائه میدهد. درمان هپاتیت B و C به صورت رایگان برای افراد در معرض خطر در دسترس است. این اقدام بهویژه در شرایطی که افراد ممکن است نتوانند هزینه درمان را تأمین کنند، حائز اهمیت است.
با وجود چالشهای موجود، اقدامات انجامشده در ایران منجر به کاهش شیوع و مرگومیر ناشی از هپاتیت شده است. واکسیناسیون، بیماریابی و درمان رایگان از جمله برنامههای مؤثری هستند که به کنترل این بیماری کمک میکنند. بنابراین، آگاهی بخشی به جامعه و ارتقاء سطح بهداشت فردی از ضروریات پیشگیری از هپاتیت به شمار میآید.