چرا سبک زندگی سالم می‌تواند خطر سرطان را کاهش دهد؟

سرطان، گروهی از بیماری‌هاست که با رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها مشخص می‌شود. عوامل متعددی در بروز سرطان نقش دارند، از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی. خوشبختانه، تحقیقات نشان داده‌اند که بخش قابل توجهی از موارد سرطان با تغییر سبک زندگی و اتخاذ عادات سالم قابل پیشگیری است.

ارتباط سبک زندگی و سرطان:

سبک زندگی شامل مجموعه‌ای از عادات و رفتارهای روزانه ماست، از جمله نحوه تغذیه، میزان فعالیت بدنی، مصرف دخانیات و الکل، قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های محیطی و مدیریت استرس. تحقیقات نشان داده‌اند که این عوامل می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر خطر ابتلا به سرطان داشته باشند. برخی از راه‌هایی که سبک زندگی ناسالم می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد عبارتند از:

آسیب به DNA: برخی از عوامل سبک زندگی ناسالم مانند مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا و رژیم غذایی نامناسب می‌توانند به DNA سلول‌ها آسیب برسانند و باعث جهش‌های ژنتیکی شوند که منجر به سرطان می‌شوند.

التهاب مزمن: التهاب مزمن در بدن می‌تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها را افزایش دهد. سبک زندگی ناسالم مانند چاقی، رژیم غذایی پرچرب و کم‌فیبر و عدم فعالیت بدنی می‌توانند باعث التهاب مزمن شوند.

ضعف سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی دارد. سبک زندگی ناسالم می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و بدن را در برابر سرطان آسیب‌پذیرتر کند.

اختلال در هورمون‌ها: برخی از عوامل سبک زندگی مانند چاقی و مصرف الکل می‌توانند باعث اختلال در سطح هورمون‌ها شوند که می‌تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان‌های مرتبط با هورمون مانند سرطان سینه و پروستات را افزایش دهد.

چگونه سبک زندگی سالم خطر سرطان را کاهش می‌دهد؟

اتخاذ سبک زندگی سالم می‌تواند به روش‌های مختلف خطر سرطان را کاهش دهد:

تغذیه سالم و متعادل:

مصرف میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند که از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند.

کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده: مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است.

کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده، فست فودها و غذاهای پرچرب: این غذاها معمولاً حاوی مقدار زیادی چربی‌های ناسالم، نمک، قند و مواد افزودنی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

مصرف غلات کامل: غلات کامل سرشار از فیبر هستند که به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.

فعالیت بدنی منظم:

ورزش منظم به کنترل وزن، کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد هورمون‌ها کمک می‌کند که همگی در کاهش خطر سرطان مؤثرند.

حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته (مانند پیاده‌روی سریع، شنا یا دوچرخه‌سواری) توصیه می‌شود.

حفظ وزن سالم:

چاقی و اضافه وزن با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها، از جمله سرطان سینه، روده بزرگ، کلیه، رحم و مری مرتبط است. حفظ وزن سالم با رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، خطر ابتلا به این سرطان‌ها را کاهش می‌دهد.

اجتناب از مصرف دخانیات:

سیگار کشیدن عامل اصلی بسیاری از سرطان‌ها، از جمله سرطان ریه، دهان، گلو، مری، مثانه و کلیه است. ترک سیگار مهم‌ترین اقدامی است که می‌توانید برای کاهش خطر سرطان انجام دهید.

محدود کردن مصرف الکل:

مصرف زیاد الکل با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، گلو، مری، کبد، روده بزرگ و سینه مرتبط است.

محافظت از پوست در برابر نور خورشید:

قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب، پوشیدن لباس‌های محافظ و اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید در ساعات اوج تابش توصیه می‌شود.

مدیریت استرس:

استرس مزمن می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها، از جمله سرطان را افزایش دهد. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس و بهبود سلامت کلی کمک کنند.

اهمیت پیشگیری:

پیشگیری از سرطان بسیار مهم‌تر از درمان آن است. با اتخاذ سبک زندگی سالم و رعایت نکات ذکر شده، می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهید و سلامت خود را بهبود بخشید.

منابع:

راههای ساده که خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد - دنیای اقتصاد

7 راه برای کاهش خطر ابتلا به سرطان - مجله سلامتی فرطب

سبک زندگی سالم، مهمترین شاخص برای پیشگیری از سرطان - انجمن خیریه مهرانه