نشانه‌های کمبود آهن در بدن و راه‌های جبران آن
کمبود آهن یکی از مشکلات تغذیه‌ای شایع است که می‌تواند باعث خستگی و ضعف شود.
آهن یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای بدن است که نقش اساسی در تولید گلبول‌های قرمز و انتقال اکسیژن دارد. کمبود آهن می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند و انرژی بدن را کاهش دهد. در این مطلب با نشانه‌های کمبود آهن و راه‌های جبران آن آشنا می‌شویم.
نشانه‌های کمبود آهن
۱. احساس خستگی و ضعف مداوم
اگر بدون دلیل مشخصی مدام احساس خستگی و بی‌حالی دارید، ممکن است نشانه کمبود آهن باشد. کاهش گلبول‌های قرمز باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شده و احساس ضعف را تشدید می‌کند.
۲. رنگ‌پریدگی پوست و لب‌ها
کمبود آهن می‌تواند باعث کاهش هموگلوبین در خون شده و رنگ پوست، لب‌ها و داخل پلک‌ها را کم‌رنگ‌تر از حد معمول کند.
۳. تنگی نفس و سرگیجه
اگر حتی با انجام فعالیت‌های سبک مانند بالا رفتن از پله‌ها دچار تنگی نفس و سرگیجه می‌شوید، ممکن است بدن شما به دلیل کمبود آهن قادر به تأمین اکسیژن کافی نباشد.
۴. سردی دست‌ها و پاها
کاهش سطح آهن می‌تواند باعث ضعف گردش خون شده و منجر به سرد شدن دست‌ها و پاها شود.
۵. شکنندگی ناخن‌ها و ریزش مو
ناخن‌های نازک و شکننده و ریزش بیش از حد موها می‌تواند نشانه کمبود آهن باشد، زیرا این ماده معدنی در رشد و سلامت سلول‌ها نقش مهمی دارد.
۶. ولع غیرمعمول به خوردن مواد غیرخوراکی
برخی افراد مبتلا به کمبود آهن تمایل غیرمعمولی به خوردن مواد غیرخوراکی مانند خاک، یخ یا نشاسته دارند که این وضعیت تحت عنوان «پیکا» شناخته می‌شود.
راه‌های جبران کمبود آهن
۱. مصرف غذاهای سرشار از آهن
برای افزایش سطح آهن در بدن، مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:
-
گوشت قرمز، مرغ و ماهی: از بهترین منابع آهن هم (قابل‌جذب‌تر از آهن گیاهی)
-
حبوبات: عدس، لوبیا، نخود و سویا
-
سبزیجات برگ‌سبز: اسفناج، کلم بروکلی و جعفری
-
مغزها و دانه‌ها: تخمه کدو، بادام و گردو
-
غلات غنی‌شده: برخی نان‌ها و غلات صبحانه که با آهن غنی شده‌اند
۲. مصرف ویتامین C همراه با آهن
ویتامین C به افزایش جذب آهن کمک می‌کند. مصرف هم‌زمان مواد غذایی حاوی آهن با منابع ویتامین C مانند پرتقال، توت‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و لیموترش می‌تواند تأثیرگذاری آن را افزایش دهد.
۳. پرهیز از مصرف هم‌زمان آهن با مواد مهارکننده جذب
برخی مواد غذایی می‌توانند مانع جذب آهن شوند. بنابراین، بهتر است از مصرف هم‌زمان این مواد با غذاهای غنی از آهن پرهیز کنید:
-
چای و قهوه (به دلیل وجود تانن‌ها)
-
لبنیات (به دلیل وجود کلسیم)
-
مواد غذایی سرشار از فیتات مانند سبوس گندم
۴. استفاده از مکمل‌های آهن
اگر کمبود آهن شدید باشد، پزشک ممکن است مکمل آهن تجویز کند. این مکمل‌ها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند تا از عوارضی مانند مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
کمبود آهن یک مشکل شایع اما قابل پیشگیری است. با تغذیه مناسب و رعایت نکات گفته‌شده، می‌توان از عوارض ناشی از کمبود آهن جلوگیری کرد. اگر نشانه‌های کمبود آهن را در خود مشاهده می‌کنید، حتماً با یک پزشک مشورت کنید تا روش درمانی مناسب را دریافت کنید.