کدام غذاها در کودکان آلرژی ایجاد می‌کنند؟

غذاهای آلرژی زا در کودکان می‌تواند بر تنفس، مجرای روده، قلب و پوست کودک تاثیر بگذارد. کودک مبتلا به آلرژی غذایی طی چند دقیقه تا یک ساعت پس از خوردن غذا ، یک یا چند مورد از علائم زیر را بروز می‌دهد:

• احتقان، یا آبریزش بینی
• سرفه
• اسهال
• سرگیجه، یا سبکی سر
• خارش اطراف دهان، یا گوش
• حالت تهوع
• برجستگی‌های قرمز و خارش‌دار روی پوست ( کهیر )
• بثورات قرمز و خارش‌دار (اگزما)
• تنگی نفس، یا مشکل در تنفس
• عطسه کردن
• دل‌درد
• طعم عجیب در دهان 
• تورم لب‌ها، زبان، یا صورت
• استفراغ
• خس‌خس سینه

کودکان خردسال  ممکن است نتوانند علائم خود را به وضوح توضیح دهند ، بنابراین ممکن است گاهی مجبور شوید خودتان احساس کودک را تفسیر کنید. اگر کودک چیزی شبیه به جملات زیر را بگوید ممکن است واکنش آلرژیک داشته باشد:

• چیزی در گلوی من گیر کرده است.
• زبانم خیلی بزرگ شده.
• دهانم می‌خارد.
• همه چیز در حال چرخش است.

بیشتر والدین تا زمانی که کودک برای اولین بار غذایی را امتحان نکرده و واکنش آلرژیک نداشته، هیچ تصوری از حساسیت غذایی فرزندشان ندارند. به همین دلیل مهم است که والدین و همچنین معلمان، پرستاران کودک و هر شخص دیگری که با کودک وقت می‌گذراند، نسبت به علائم آلرژی غذایی هوشیار باشند.

علت آلرژی غذایی در کودکان چیست؟

آلرژی غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که  سیستم ایمنی بدن به ماده غذایی خاصی واکنش نشان می‌دهد . در چنین شرایطی سیستم ایمنی بدن طوری واکنش نشان می‌دهد که گویی در خطر است. مشخص نیست چه چیزی باعث آلرژی غذایی در کودکان می‌شود، اما ممکن است سابقه خانوادگی در آن نقش داشته باشد.

هیچ درمانی برای آلرژی غذایی وجود ندارد و  اجتناب از غذایی که باعث واکنش آلرژیک می‌شود ، تنها راه جلوگیری از واکنش است. هنگامی که کودکی حساسیت غذایی دارد، سیستم ایمنی بدن او بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که گویی یک ویروس خطرناک به بدن حمله کرده. این واکنش ایمنی باعث ایجاد علائم آلرژی می‌شود.

شایع ترین محرک‌های آلرژی غذایی در کودکان عبارتند از:

• بادام‌زمینی  و سایر انواع آجیل (گردو، بادام، بادام هندی، پسته)
• شیر گاو
• تخم‌مرغ
• ماهی و صدف، میگو، خرچنگ
• سویا
• گندم
• کنجد

چه زمانی باید کمک اورژانسی دریافت کنید؟

برخی از بچه‌ها در پاسخ به مواد غذایی مانند بادام‌زمینی یا صدف، دچار  آنافیلاکسی  می‌شوند. اگر کودک پس از خوردن چیزی، در تنفس یا بلع مشکل دارد، فورا با اورژانس تماس بگیرید تا کمک پزشکی اورژانسی دریافت کنید. علائم آنافیلاکسی عبارتند از:

• درد قفسه سینه
• گیجی
• غش، یا از دست دادن هوشیاری
• تنگی نفس، یا خس‌خس سینه
• تورم لب ، زبان یا گلو
• مشکل در بلع
• تغییر رنگ پوست به رنگ آبی
• نبض ضعیف

مراقبان کودکانی که دارای آلرژی غذایی هستند، باید از متخصص آلرژی کودک بپرسند که آیا باید هنگام واکنش آلرژیک کودک به او اپی‌نفرین تززریق کند، یا نه. اگر آلرژی به اندازه‌ای جدی است که استفاده از انژکتور اپی‌نفرین ضروری باشد، هم کودک و هم مراقبان او باید نحوه استفاده از آن را بیاموزند.

تفاوت آلرژی غذایی و عدم تحمل غذایی چیست؟

این‌که کودک نسبت به یک غذای خاص واکنش نشان می‌دهد، لزوما به این معنی نیست که او حساسیت غذایی دارد. برخی از کودکان نسبت به برخی غذاها عدم تحمل غذایی نشان می‌دهند. تفاوت عدم تحمل غذایی و آلرژی غذایی، این است که  آلرژی غذایی سیستم ایمنی را درگیر می‌کند ، در حالی که عدم تحمل غذایی معمولا در سیستم گوارشی رخ می‌‌دهد.

عدم تحمل غذایی، شایع‌تر از آلرژی غذایی است و تقریبا در 20درصد از افراد رخ می‌دهد.

آلرژی‌های غذایی که باعث آنافیلاکسی می‌شوند، بسیار خطرناک‌تر از عدم تحمل غذایی هستند. کودک مبتلا به آلرژی غذایی معمولا باید از خوردن غذای آلرژی‌زا در کودکان به طور کامل اجتناب کند. اما در مورد عدم تحمل غذایی، کودک ممکن است بتواند مقادیر کمی از غذا را بدون هیچ خطر خاصی بخورد.

نمونه هایی از عدم تحمل غذایی

برخی از انواع عدم تحمل غذایی شامل موارد زیر است:

• عدم تحمل لاکتوز:  عدم تحمل لاکتوز زمانی اتفاق می‌افتد که بدن فاقد آنزیم مورد نیاز برای تجزیه لاکتوز (قند موجود در شیر) است و می‌تواند علائمی مانند گاز، نفخ و  اسهال  ایجاد کند.
• حساسیت به گلوتن:  حساسیت به گلوتن زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به پروتئینی به نام گلوتن که در برخی غلات از جمله گندم یافت می‌شود، واکنش نشان می‌دهد و علائم آن شامل  سردرد ، ناراحتی معده و نفخ است.
• سلیاک:  اگر چه بیماری سلیاک (شدیدترین شکل حساسیت به گلوتن) سیستم ایمنی را درگیر می‌کند، اما  علائم آن معمولا در روده متمرکز است . بیماری سلیاک می‌تواند سایر سیستم‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد، اما باعث آنافیلاکسی نمی‌شود.
• حساسیت به مواد افزودنی غذایی:  حساسیت به مواد افزودنی غذایی، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن کودک به رنگ‌ها، مواد شیمیایی مانند سولفیت‌ها، یا سایر افزودنی‌های موجود در غذاها واکنش نشان می‌دهد و علائم شامل بثورات پوستی، حالت تهوع و اسهال است. سولفیت‌ها گاهی اوقات می‌توانند باعث حمله آسم در افرادی شوند که آسم دارند.

غذاهای آلرژی زا در کودکان، درمان آلرژی

در حالی که هیچ درمانی برای آلرژی غذایی وجود ندارد، درمان‌هایی هست که می‌تواند خطر آنافیلاکسی را کاهش دهد.

ملاحظات غذایی برای غذا خوردن در کنار کودک مبتلا به آلرژی

آلرژی غذایی به این معنی نیست که نمی‌توانید از غذا خوردن در رستوران لذت ببرید. فقط لازم است از قبل با رستوران تماس بگیرید تا مطمئن شوید که غذاهای موجود در منوی غذا برای کودک بی‌خطر است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر متوجه شدید که فرزندتان پس از خوردن غذاهای خاص دچار کهیر می‌شود، یا سایر علائم آلرژی به مواد غذایی را نشان می‌دهد، او را نزد متخصص آلرژی ببرید. ممکن است پزشک به یک ماده غذایی خاص اشاره کند که کودک به آن آلرژی دارد، در این صورت باید کودک را از مصرف این ماده غذایی منع کنید.

اگر علائم کودک ادامه یابد، یا بدتر شود و کودک به داروهای آلرژی پاسخ ندهد، پزشک عمومی ممکن است شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع دهد. علاوه بر گرفتن شرح حال کودک، ممکن است متخصص آلرژی، آزمایش‌های پوستی، آزمایش پچ یا  آزمایش خون  را برای تشخیص آلرژی کودک تجویز کند. همچنین ممکن است برای یافتن علت آلرژی، یک رژیم غذایی خاص را توصیه کند که غذاهای آلرژی‌زا در آن وجود ندارد.

اگر کودک آلرژی غذایی دارد و پزشک برایش اپی‌نفرین تجویز کرده، اگر دچار گرفتگی گلو یا مشکل در تنفس شد، فورا به او اپی‌نفرین تزریق کنید.  کهیر همراه با استفراغ ، نشانه دیگری است که باید از اپی‌نفرین استفاده کنید و اگر اپی‌نفرین ندارید، با اورژانس تماس بگیرید.

خلاصه

اگر مشکوک هستید که فرزندتان حساسیت غذایی دارد، با یک متخصص اطفال یا  متخصص آلرژی  تماس بگیرید. پزشک متخصص آلرژی می‌تواند غذایی را که باعث ایجاد مشکل شده، شناسایی و به شما در ایجاد یک برنامه درمانی کمک کند. ممکن است کودک برای درمان علائم به داروهایی مانند  آنتی‌هیستامین  نیاز داشته باشد.