چرا هنگام دفع احساس سوزش می‌کنید؟

احساس درد یا سوزش هنگام دفع می‌تواند دلایل قابل‌درمان زیادی داشته باشد. اگر علائم بیشتر از چند روز طول کشیدند، به دنبال بررسی‌های پزشکی بروید.

غذاهای تند

غذاهای تند حاوی کپسایسین هستند که می‌تواند احساس سوزش حین دفع ایجاد کند. کپسایسین معمولاً در غذاهایی مانند فلفل قرمز و سس‌های تند وجود دارد. اگر حساس باشید، این مواد غذایی ممکن است هنگام دفع ناراحتتان کنند.

اسهال

اگر مکرراً اسهال باشید، پوست ظریف اطراف مقعدتان تحریک می‌شود و اغلب احساس سوزش ایجاد می‌کند.

اسهال چرب

این مدل اسهال ناشی از اختلال در گوارش است که به‌واسطهٔ پایین‌بودن سطح آنزیم پانکراس و سوء جذب چربی‌ها در اثر بیماری روده باریک رخ می‌دهد. این عارضه مثلاً به دلیل مشکلاتی مانند التهاب مزمن پانکراس ایجاد می‌شود.

هموروئید

بیشتر افراد وقتی حین دفع احساس سوزش دارند به هموروئید فکر می‌کنند. هموروئیدها رگ‌های متورم در رکتوم یا مقعد هستند که می‌توانند ملتهب شده و احساس ناراحتی و خارش و سوزش ایجاد کنند. وقتی این رگ‌ها تحریک می‌شوند، چه در اثر فشار، چه در اثر طولانی نشستن و چه به هر دلیل دیگری، می‌توانند حین و بعد از دفع باعث احساس سوزش قابل‌توجهی شوند.

شقاق مقعد

درگیر یبوست هستید؟ یبوست می‌تواند دلیل احساس سوزشی که دارید باشد. یبوست می‌تواند باعث پارگی‌های ریزی به نام شقاق مقعد در اطراف مقعد شده و درد و سوزش به وجود بیاورد.

عوارض التهابی

بیماری‌های التهابی روده (IBD) که شامل بیماری کرون و کولیت زخمی می‌شود اغلب می‌توانند احساس ناراحتی در مقعد ایجاد کنند. این عوارض ممکن است با علائمی مانند شکم‌درد، اسهال (گاهی با خون)، خستگی و بی‌حالی و کاهش وزن بی‌دلیل خود را نشان دهند. اگر این علائم را دارید لازم است حتماً در مورد تشخیص درست و مدیریت عارضه با پزشک مشورت کنید.

پروکتیت یا التهاب پوشش رکتوم

پروکتیت به التهاب مخاط رکتوم گفته می‌شود که می‌تواند ناشی از این علت‌ها باشد:

. عفونت‌های منتقله از راه جنسی مثل سوزاک، سفلیس یا کلامیدیا و تب‌خال‌های تناسلی.

. بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری‌های التهابی روده، خصوصاً بیماری کرون یا کولیت زخمی که می‌توانند رکتوم را ملتهب کنند.

. مسمومیت غذایی مثل سالمونلا، شیگلا و کامپیلوباکتر.

. عفونت‌های غیر منتقله از راه جنسی مثل عفونت کلستریدیوم دیفیسل که باعث اسهال می‌شود و اغلب مرتبط با مصرف آنتی‌بیوتیک است.

درد و گرفتگی در مقعد، رکتوم و یا در سمت چپ شکم از علائم معمول پروکتیت می‌باشد که ممکن است حین مدفوع کردن رخ دهند.

سرطان

سرطان‌های کولون و رکتال با ضایعاتی در دیواره داخلی روده که پولیپ نام دارند شروع می‌شوند. پولیپ‌ها می‌توانند رشد کرده و بزرگ شده و سرطانی شوند. همچنین پولیپ می‌تواند خونریزی داشته باشد، روده را مسدود کند و یا به ارگان‌های دیگر نیز برسد.

درد حین دفع می‌تواند مربوط به سرطان کولون یا رکتال نیز باشد.

درمان

اگر احساس سوزش حین دفع باعث ناراحتی شما در دستشویی شده نگران نباشید. تسکین این مشکل امکان‌پذیر است.

. مقعد را به‌آرامی تمیز کنید. از دستمال توالت نرم و بدون عطر یا از آب گرم برای تمیزکردن مقعد خود استفاده کنید و سراغ دستمال‌های زبر نروید.

. کرم‌های ضدالتهاب یا بی‌حس‌کننده مثل آنهایی که هیدروکورتیزون دارند می‌توانند هموروئید یا تحریک پوستی را تسکین دهند.

. در وان بنشینید. به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در وان آب گرم بنشینید تا تحریکات التیام پیدا کنند.

. زیاد آب بنوشید. نوشیدن زیاد مایعات باعث می‌شود مدفوع نرم باشد و تا حد ممکن دچار ناراحتی‌های ناشی از یبوست یا اسهال نشوید.

. تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. یک رژیم غذایی سرشار از فیبر باعث دفع بهتر می‌شود و نیاز به فشار کمتری حین دفع خواهید داشت. یا غذاهای فیبردار بیشتر بخورید یا از مکمل فیبر استفاده کنید. ضمناً غذاهای تند و فلفلی وضعیت را بدتر می‌کنند.

. از ملین استفاده کنید. برای افرادی که یبوست دارند، ملین‌های بدون نسخه می‌توانند به دفع کمک کنند.

پیشگیری

مثل همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

. رژیم غذایی متعادلی داشته باشید. از انواع میوه‌ها و سبزی‌های فیبردار و غلات کامل برای کمک به گوارش خود استفاده کنید.

. بدن را سیراب نگه دارید. نوشیدن آب و مایعات کافی می‌تواند جلوی سفت‌شدن مدفوع را بگیرد و دفع را راحت‌تر کند.

. غذاهای محرک نخورید. کمتر سراغ غذاهای فلفلی و ادویه‌دار یا اسیدی بروید، خصوصاً اگر گوارش حساسی دارید.

. بهداشت را خوب رعایت کنید. تمیز و خشک نگه‌داشتن ناحیه مقعد می‌تواند جلوی تحریک را بگیرد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر درد و سوزشی که حین دفع دارید بیشتر از دو سه روز طول کشید و شرایط زیر را داشتید حتماً به پزشک مراجعه کنید:

. درد و سوزش مداومی که با راهکارهای خانگی بهتر نشده

. خونریزی از مقعد یا خون در مدفوع

. تغییراتی بی‌دلیل در عادات دفع

. علائم عفونت مانند تب و تورم

. شکم‌درد

. کاهش وزن

. ضایعه یا برآمدگی یا ترشح در مقعد یا اطراف آن

در بیشتر موارد پزشک عمومی می‌تواند علائمتان را ارزیابی کرده و توصیه‌هایی به شما بکند؛ اما اگر مشکل پیچیده‌تر باشد باید به متخصص داخلی و گوارش مراجعه نمایید.