عوامل بروز افسردگی در افراد چیست؟
افسردگی مختص گروه خاصی نیست و در تمامی سنین و طبقات اجتماعیـاقتصادی بروز میکند.
بروز افسردگی در افراد معمولا به دلایلی همچون ژنتیک، بیولوژی، فرهنگی، بیماری، ژنتیک و ... رخ می دهد اما برخی افراد از دلایل بروز چنین بیماری روحی هیچگونه اطلاعی ندارند.
عوامل بروز افسردگی
افسردگی، حالات روحی و روانی است که معمولا هر فردی به آن مبتلا می شود و در برخی موارد اگر درمان نشود مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد می کند.
افسردگی تنها به یک علت خاص محدود نشده و گاهی این بیماری در پی ناملایمات زندگی، بیماریهای جسمی یا سایر عوامل محرک بروز میکند و گاهی نیز به طور ناگهانی بدون اینکه با هیچیک از این موارد مرتبط باشد، ظاهر میشود. دانشمندان معتقدند عوامل متعددی در ابتلا به افسردگی نقش دارند.
افسردگی در مردان
مردان معمولا به دلایل فرهنگی از افسردگی خود بیشتر خجالتزده میشوند و از این رو، سعی میکنند این بیماری را تاب بیاورند یا به قول خودشان با مصرف مواد مخدر خود درمانی کنند. عدم درمان افسردگی در مردان میتواند پیامدهای فاجعهباری به همراه داشته باشد، چرا که آمار خودکشیهای منجر به فوت در مردان بیشتر است.
افسردگی در زنان
عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، بیولوژی، باروری، تغییرات هورمونی و روابط بینفردی در ابتلای زنان به افسردگی نقش دارند.
بسیاری از زنان در دوران قاعدگی دچار تغییرات رفتاری و جسمی مانند احساس افسردگی و تحریکپذیری میشوند. عدهی زیادی از زنان افسرده علائم شدیدتری را در دوران پیش از قاعدگی تجربه میکنند. در مبتلایان به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)، علائم افسردگی تا زمان آغاز قاعدگی به تدریج شدیدتر میشوند. پژوهشگران سعی دارند بدانند تغییر دورهای هورمونها چگونه بر ساختار شیمیایی مغز در مبتلایان به افسردگی تأثیر میگذارد.
همچنین بسیاری از زنان پس از زایمان به اختلالات خُلقی مقطعی دچار میشوند. از جمله این اختلالات خلقی میتوان به افسردگی پس از زایمان اشاره کرد. این عارضه که به فاصلهی کوتاهی پس از وضعحمل بروز میکند، موجب اضطراب، بیخوابی، گریه یا افکاری مانند آسیب رساندن به خود یا نوزاد میشود و به همین دلیل، انجام فعالیتهای عادی روزمره برای فرد به سختی امکانپذیر است.
افسردگی در سالخوردگان
افسردگی در سالخوردگان معمولا درماننشده باقی میماند، چراکه بسیاری از این افراد افسردگی را یکی از پیامدهای طبیعی افزایش سن و نیز یک واکنش طبیعی در مقابل مسائل جسمی، روحی و اجتماعی مرتبط با سالخوردگی میدانند. علائم افسردگی در افراد سالخورده ممکن است با علائمی که در جوانترها دیده میشود، متفاوت باشد. چند نمونه از علائم افسردگی در سنین سالخوردگی عبارتند از: اختلالات حافظه، دردهای مبهم و توهم.
همچنین افسردگی میتواند عارضهی جانبی داروهایی مانند داروهای فشارخون، حملهی قلبی، سکته، شکستگی لگن یا دِژِنِراسیون ماکولا باشد که معمولا در سالخوردگی تجویز میشوند و با بروز افسردگی نیز مرتبط هستند.
افسردگی در کودکان و نوجوانان
تمامی کودکانِ در حال رشد به طور طبیعی در مقاطعی با بحرانهای احساسی مواجه میشوند، اما گاهی این مقاطع بحرانی در برخی کودکان منجر به افسردگی میشود. احتمال ابتلا به افسردگی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال کمتوجهی-بیشفعالی، اختلال یادگیری، اختلال اضطراب و اضطراب نافرمانی مقابلهجویانه (ODD) بیشتر است. همچنین استرس شدید، تروما یا سابقه خانوادگی اختلالات خُلقی از جمله عواملی هستند که احتمال بروز افسردگی را در سنین پایین افزایش میدهند.
کودکان افسرده معمولا از وجود درد شکایت میکنند و کمتر از احساساتشان حرف میزنند، اما علائم افسردگی در نوجوانان متفاوتتر است. پرخاشگری، رفتارهای پرخطر، مصرف مواد مخدر، اُفت تحصیلی و فرار نمونههایی از این علائم هستند که باید جدی گرفته شوند. آمار خودکشی در نوجوانان افسرده بالاتر است. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، خودکشی سومین عامل مرگومیر نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ ساله است.
تروما
تجربه تروما یا ضربهی روحی در سنین پایین میتواند منجر به تغییرات درازمدت در نوع واکنش مغز نسبت به ترس و استرس شود. به دلیل این تغییرات مغزی، احتمال بروز افسردگی در افرادی که سابقهی ترومای دوران کودکی دارند، بیشتر است.
ژنتیک
در برخی موارد، اختلالات خُلقی و افکار خودکشیگرایانه ممکن است زمینهی ژنتیکی داشته باشند، اما ژنتیک فقط یکی از عوامل افزایشدهندهی خطر ابتلا به افسردگی است. ۱۰۰درصدِ ژنهای دوقلوهای همسان با یکدیگر تشابه دارند، در حالیکه فقط ۳۰درصد احتمال میرود هر دو نفرشان به افسردگی مبتلا شوند. علائم افسردگی در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند، معمولا در سنین پایینتر ظاهر میشود.
ناگفته نماند که علاوه بر عامل ژنتیک، عوامل دیگری نیز مانند شرایط و اتفاقات زندگی در ابتلای این افراد به افسردگی مؤثر هستند.
شرایط زندگی
وضعیت تأهل، موقعیت مالی و مکان زندگی از جمله عوامل تأثیرگذار در بروز افسردگی هستند. اما این فرضیه نیز همواره مطرح است که شاید بتوان برعکس، افسردگی را عامل بروز شرایط نامساعد زندگی دانست. مثلا شیوع افسردگی در افراد بیخانمان بیشتر است، اما در برخی موارد نیز احتمال میرود که خودِ افسردگی عامل آوارگی این افراد بوده باشد.
ساختار مغز
مطالعه تصاویر مغزی حاکی از کاهش فعالیت لوب پیشانی مغز در مبتلایان به افسردگی است.
همچنین گفته میشود الگوهای مغزی این افراد هنگام خواب متفاوت است. افسردگی در طرز پاسخگویی غده هیپوفیز و هیپوتالاموس نسبت به تحریکات هورمونی نیز تغییر ایجاد میکند.
شرایط پزشکی
احتمال ابتلا به افسردگی در افرادی که سابقهی ابتلا به اختلالات خواب، درد مزمن، اضطراب یا اختلال کمتوجهی-بیشفعالی (ADHD) دارند، بیشتر است.
مواد مخدر
اعتیاد به مواد مخدر احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش میدهد.
ضربهی روحی و احساسی
ضربه روحی در سنین پایین میتواند منجر به تغییرات درازمدت در نوع واکنش مغز نسبت به ترس و استرس شود.
به دلیل این تغییرات مغزی، احتمال بروز افسردگی در افرادی که سابقهی ترومای دوران کودکی دارند، بیشتر است.
افسردگی ناشی از بیماری
مقابله با یک بیماری مزمن مزمن، مانند بیماریهای قلبی، سرطان، سفت شدگی بافتها، و HIV / AIDS ممکن است ناامید کننده باشد. در حال حاضر شواهدی وجود دارند که التهاب مرتبط با بیماری ممکن است در افسردگی نیز نقش داشته باشد.