سقوط روزانه بورس چه بلایی بر سر بازار های دیگر می آورد؟

با سقوط شاخص کل بورس به زیر 1 میلیون و 600 هزار واحد پرسش های زیادی پیرامون این که آیا نیاز است که سرمایه ی خود را از بورس خارج کنیم یا نه شکل گرفت.

به گزارش فرتاک نیوز، در راستای همین سوال بود که سرمایه های زیادی از این بازار خارج شد. البته باید ذکر کرد میزان سرمایه ای که توانایی خروج از این بازار را داشت از دست رفت. در پی سقوط ناگهانی بورس بودند بسیاری از مردم که سهامشان فروش نمی رفت و همین امر سرمایه شان را از بین برد.

به روند زنجیره ای خود باز می گردیم. با خروج سرمایه ها از بازار بورس، این سرمایه جذب بازار سکه و دلار شد و همین عامل سبب افزایش دوباره ی قیمت ها و کوچک تر شدن سفره ی مردم گردید. اما دلیل امر در اصل چه بود. 

بیایید نام این روند را بحران جواب بحران بگذاریم. بحران اول زمانی ایجاد می شود که پول به صورت دلار، مسکن، طلا و غیره در دست مردم انباشت می شود. دولت زمانی که به مشکلات مالی بر بخورد دست به جذب سرمایه های مردم می زند. دولت ها در راستای این جذب سرمایه نیاز دارند تا امنیت سرمایه و همچنین سود سرمایه گذاران را تضمین کنند اما اغلب در جوامعی که اقتصادی سست دارند این اتفاق نمی افتد. 

در پی بحران مالی دولت، سیستم ورود به بازار هایی چون بورس را تشویق ی کند. اگر سوددهی بازار بورس بیشتر از بازار های دیگری مانند بازار طلا و ارز باشد، سرمایه ها به بورس سرازیر می شود. دولت ها با تشویق مردم به شرکت در بورس ارائه ی سود های پوشالی مکانیزم پاداش را در ذهن سرمایه داران تداعی می کنند و همین امر سبب می شود تا مردم بیشتری به این بازار وارد شوند. مکانیزم پاداش همانطور عمل می کند که شرط بندی و قمار آن را فعال می کند. در پی سود بیشتر، سرمایه داران وارد بازاری می شوند که خود از نا امنی آن آگاه هستند.

این مکانیزم ساده تا زمانی که جذب به حداکثر خود برسد فعال می ماند اما جریان قرار نیست همیشه رو به صعود باقی بماند. در جریان رشد شاخص کل بورس، بنگاه های تولیدی دولتی اغلب برای جذب سرمایه ی بیشتر دست به تغییر در تعداد سهام های قابل فروش می زنند. به این ترتیب بنگاه ها سهامی را به شما می فروشند که ارزشی بیشتر از خود بنگاه دارد. همین امر به سرعت جریان رو به رشد شاخص بورس را وارونه می کند.

با وارونه شدن جریان رشد و سقوط بورس دیگر کسی نمی تواند سرمایه ی خود را از بورس خارج کند چرا که تعداد فروشندگان از خریداران پیشی می گیرد و همین زمان است که مکانیزم تله فعال شده و هزاران نفر سرمایه های خود را می بازند.

گرچه تحلیلگران زیادی هستند که منکر این روند می شوند اما علم با مصداق و اثبات زنده است. توصیه ما این است که روند امروز بورس ایران را در روند تحلیلی ما قرار دهید و گام به گام آن را مشاهده کنید. اما دقت داشته باشید که این تمام ماجرا نیست. تا اینجا ما به بررسی روند بحران اول پرداختیم. از این پس بحران دوم را شر می دهیم. این بحران هم اکنون در جریان است و شما می توانید آثار آن را مشاهده کنید.

اما در بحران دوم چه چیزی در انتظار ما است؟

با خروج سرمایه های قابل خارج شدن از بورس این سرمایه ها به سرعت جذب بازارهایی مانند بازار طلا و ارز می شود. با کاهش ذخیره ی ارزی دوباره این دولت است که به تنگنا می افتد. دولت که با کسری ارز مواجه است نمی تواند مقابل افزایش سریع نرخ ارز را بگیرد. با بالا رفتن قیمت دلار موج بزرگی از گرانی ها بازار را در هم میکوبد و سبب ورشکستگی و فقر بیشتر می شود.

اگر برای شما هم این سوال پیش آمده است که بعد از این چه پیش می آید باید صراحتا بگوییم که این یک چرخه ی معیوب اعتیاد آور برای دولت است. نمی توان گفت قیمت ها در چه سطحی بالا خواهند رفت اما سرعت شکست اقتصادی بسیار بالا تر از تصور تحلیلگران خواهد بود.

دولت چه برنامه ای برای بورس دارد؟

همانطور که توضیح دادیم دولت خود عامل ایجاد بحران است اما در ایران مجلس شورای اسلامی طرح های مختلفی را برای کاهش بحران ارائه داده است. متاسفانه به دلیل نبود دید روشن این طرح ها تقریبا بی اثر هستند. با هم به برخی از این پیشنهادات نگاهی می اندازیم.

1. سهام داری فرزندان سوم به بعد خانواده های ایرانی در دولت

یکی از جدیدترین طرح های مطرح شده در مجلس شورای اسلامی سهامدار کردن فرزندان سوم به بعد در دولت است. این طرح همانطور که گفته شد دیدی کور نسبت به جامعه دارد. نمایندگان مجلس با بررسی شرایط اقتصادی و هزینه های به دنیا آوردن بچه می توانند به راحتی متوجه این امر شوند که این طرح حتی توانایی برآورده کردن هدف اولیه آن یعنی کاهش سقط جنین و افزایش جمعیت را هم ندارد چه برسد به کنترل بازار در این شرایط بحرانی.

2. خودروی رایگان، مسکن رایگان

این طرح که به پیشنهاد موسوی، نماینده مردم ملکان در دستور کار مجلس است ظرفیت های اقتصادی دولت را به چالش می کشد. همانطور که گفته شد دید کور در این طرح نیز به چشم می خورد. تفاوت این طرح با طرح پیشین در این است که دید کور این بار به خود دولت باز می گردد. باید دید که دلت درباره ی پتانسیل های مالی خود چگونه فکر می کند. آیا این دولت که توانایی تعطیلی چند ماهه کرونا و تامین مردم را نداشته است می تواند این طرح را انجام دهد یا تمام این طرح ها بر روی کاغذ باقی خواهند ماند.