بازگشت دولت جو بایدن به برجام قطعی است

پرسش های زیادی درارتباط با چگونگی برخورد دولت جوبایدن با موضوع بازگشت به برجام مطرح است.زیرا به جای بازگشت فوری به برجام، دولت جوبایدن درظاهر تلاش میکند موانع بیشتری تحت عنوان پیش شرط بازگشت به برجام از قبیل اینکه ایران باید گام اول را در بازگشت به تعهدات بردارد ویا ضرورت تبدیل برجام به یک سکو برای طرح چالشهای دیگر نظیر برنامه موشکی و نفوذ منطقه ای ایران،ایجاد کند.

اما دولت بایدن در پشت این تلاش ظاهری درحال رفع موانع مهم بازگشت خود به برجام است.این مواتع دو دسته هستند: موانع داخلی وموانع منطقه ای.دولت جوبایدن در برخورد با موانع داخلی ایالات متحده تلاش میکند با زدن پلی میان موانع داخلی و منطقه ای، نفوذ لابی های اسرائیل و دولت عربستان سعودی ویا لابی های مشترک آنهارا در تصمیمات جناح راست حزب دمکرات امریکا ورقبای جمهوریخواهش کاهش دهد.

 اقدامی که دولت بایدن طی چند روز گذشته در ارتباط با اسرائیل وعربستان سعودی انجام داد،در واقع تلاش برای کاهش اثرگذاری این دو دولت در روندهای روبه گشایش بازگشت امریکا به برجام و بی طرف کردن آنها و یا به عبارتی خنثی سازی تلاشهای آنها به شمار میرود.

در موضوع اسرائیل خبرگزاری آشویتدپرس طی گزارش تصویری با استفاده از تصاویر ماهواره ای اعلام کرد: اسرائیل در حال ساخت سامانه عظیم اتمی در کنار پروژه دایمونا در صحرای نقب است.این گزارش بسیار مهم است.تنها عبارتی که در توصیف این اقدام امریکا میتوان به کار برد این است که اسرائیل نمیتواند همزمان با اعتراض به برنامه اتمی ایران ، برنامه اتمی نظامی خودرا گسترش دهد و روند مسابقه تسلیحات اتمی خاورمیانه را کلید بزند. انتشار خبر تصویری آشویتدپرس به لحاظ زمانی بسیار معنادار و به هبچ عنوان تصادفی نیست.دولت اسرائیل در مورد این گزارش آشویتدپرس سکوت کرده است.

اقدام دوم امریکا در مورد عربستان سعودی هیجان انگیزتر است،زیرا دولت بایدن گزارش سازمان اطلاعات ملی امریکا را در مورد برنامه ترور جمال خاشقچی ناراضی سعودی که در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ در استانبول اجرا شد منتشر کرد.خلاصه این گزارش این است که محمدبن سلمان ولیعهد سعودی شخصا برنامه بازداشت و یا قتل خاشقچی را مدیریت کرده است.

دولت بایدن برای کاهش شوک این گزارش در عربستان سعودی دست به دو اقدام پیشگیرانه زد.

یکی اینکه جورج بایدن دو روز پیش از انتشار گزارش خاشقچی با ملک سلمان تماس تلفنی گرفت و بر اهمیت شراکت راهبردی امریکا وعربستان سعودی تاکید کرد.

دوم آنکه پس از انتشار گزارش اطلاعاتی ترور خاشقچی،دولت بایدن اعلام کرد فعلا تصمیمی مبنی بر افزودن نام محمدبن سلمان به لیست تحریمیهای امریکا نگرفته است.

در واقع امریکا با انتشار گزارش آشویتدپرس در مورد سامانه جدید اتمی اسرائیل در صحرای نقب قصد داشت به تل آویو پیام روشنی بدهد که در روند بازگشت واشنگتن به برجام سنگ اندازی نکند،زیرا کشورهای خاورمیانه بویژه ایران میتوانند سقف شرطهای خودرا برای حل وفصل برنامه اتمی را به اندازه ای بالا ببرند که برنامه اتمی نظامی اسرائیل را شامل شود.آنگاه دیگر از دست امریکا کاری ساخته نخواهد بود.

همچنین دولت بایدن با انتشار گزارش مربوط به ترور خاشقچی قصد دارد به ریاض در مورد پیوستن به لابی های اسراییل و تحریک کشورهای منطقه برای افزودن شرایط جدید در مذاکرات با ایران بر سر برجام هشدار دهد.

نشانه های چگونگی دریافت این پیامهای امریکا در تل آویو و ریاض با عمده شدن دو موج سهمگین سامانه جدید اتمی اسرائیل و گزارش قتل خاشقچی در رسانه ها و محافل سیاسی جهان طی چند روز و چند هفته آینده و نیز در چگونگی عکس العمل تل آویو و ریاض در برابر ارسال برخی علایم مثبت واشنگتن به ایران برای بازگشت به برجام آشکار خواهد شد.