صعود ۱۶ پله ای رتبه ایران در حوزه امنیت سایبری

«محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در آخرین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در دولت دوازدهم، ضمن اعلام این خبر که ایران در حوزه امنیت سایبری 16 پله ارتقا یافته است؛ مشکلات موجود در حوزه امنیت را ناشی از افزایش خدمات الکترونیکی دانست و بیان داشت:

اگر گاهی اوقات اخباری درباره مشکلات موجود در حوزه امنیت منتشر می‌شود، بدین‌دلیل است که از 7 خدمت الکترونیکی به 1،023 خدمت رسیدیم و طبیعی است وقتی این خدمات توسعه پیدا می‌کند، مسئله امنیت آن هم به مشکل جدیدی تبدیل می‌شود.

 اخباری هم گه‌گاه به‌گوش می‌رسد که ایران به‌لحاظ حملات سایبری هدف قرار گرفته و البته دشمنانی هم در این حوزه داریم. این‌ها نیز به این دلیل است که موفق شدیم زیرساخت‌های اساسی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را توسعه دهیم. البته برخی اعتقاد دارند شبکه هم خاموش است؛ ولی اینجا اعتقادمان بر این بود که شبکه باید شبکه‌ای روشن، پایدار، ارائه‌دهنده خدمت، آسان‌کننده کار مردم و تسهیل‌کننده زندگی مردم و حرکت رو به جلو باشد و تلاش کنیم امنیت آن را هم فراهم کنیم.

آذری جهرمی در ادامه به موضوع هاست دستگاه‌های دولتی اشاره کرد و گفت: «بنا‌بر آمار دبیر شورای عالی فضای مجازی، در سال 1392، 40 درصد اطلاعات دولت در خارج از کشور هاست می‌شد؛ اما درحال‌حاضر با‌توجه‌به زیرساخت‌های توسعه‌داده‌شده در دولت، اطلاعات هیچ‌کدام از دستگاه‌های دولتی در خارج از کشور هاست نمی‌شود.»

وزیر ارتباطات با اشاره به موضوع مصوبات قانون در حوزه وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در 22 جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات خطاب به رئیس‌جمهور گفت:

پنج جلسه در دولت دکتر احمدی‌نژاد بود که صرفا جلسه اول با 45 دقیقه رئیس‌جمهور وقت تشکیل و چهار جلسه بعدی در هشت سال دولت نهم و دهم با ریاست معاونت اول وقت برگزار شد. در دولت یازدهم، شش جلسه به ریاست معاون اول دولت یازدهم برگزار شد و در دولت دوازدهم، این یازدهمین جلسه‌ای است که تشکیل می‌شود و 10 جلسه از این 11 جلسه به مدیریت جناب‌عالی برگزار شده که این نشانه اهتمام حضرت‌عالی به مقوله مهم توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌ویژه موضوع مهم دولت الکترونیکی است.

جهرمی در ادامه به وعده‌های داده شده در دوره اخیر وزارت ارتباطات پرداخت پرداخت و اعلام کرد: «امروز 100 درصد شهروندان ایران به اینترنت دسترسی دارند و 98.5 درصد مردم ما در روستاهای کشور در پهنه ایران بزرگ و پهناور متصل به شبکه ملی اطلاعات هستند و به زیرساخت اینترنت دسترسی دارند. این در حالی است که قبل از این ما 4 میلیون پورت ای‌دی‌اس‌ال در شهرهای کشور داشتیم و در مناطق روستایی، اصلا پدیده‌ای به نام زیرساخت شبکه به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت‌های توسعه دولت الکترونیک وجود نداشت.»

وزیر ارتباطات با تأکید بر آمار حوزه دولت الکترونیک در این باره ادامه داد:

در سال 1392، چیزی به اسم گذرگاه خدمات دولت الکترونیکی یا همان GSP وجود خارجی نداشت؛ ولی در دولت یازدهم شکل گرفت و در پایان سال 1395، 17 دستگاه به این پایانه متصل بودند و ارائه خدمت می‌کردند و 26 دستگاه متصل بودند که خدمت دریافت می‌کردند و بین این مجموعه دستگاه‌های خدمات‌گیرنده و خدمات‌دهنده، 7 خدمت برقرار بود. در پایان تیر 1400، مجموعا 62 دستگاه اجرایی داریم که به جی‌اس‌پی متصل و در حال ارائه خدمات هستند و 208 دستگاه اجرایی در حال دریافت خدمات هستند که 1،023 خدمت را ارائه می‌کنند؛ یعنی 17 به 62 و 26 به 208 و 7 به 1023 خدمت الکترونیک در زیرساخت دولت الکترونیکی ارتقا پیدا کرده است.

آمار تجمیعی تبادل اطلاعات این بوده که در پایان سال 1395، 1 میلیون و 66 هزار و 4 تراکنش در دولت الکترونیکی تبادل‌ شده و تا پایان تیر 1400، 2 میلیارد و 806 میلیون و 813 هزار و 678 تراکنش به‌صورت تجمیع چند سال تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی انجام شده است. درواقع، از پایان سال 1395 تا پایان تیر سال جاری، مجموعا این 2 میلیارد و 806 میلیون مراجعه حضوری مردم به دستگاه‌های دولتی را حذف کردیم و معنای دیگرش این است که به همین میزان شفافیت اضافه شده است.

آذری جهرمی همچنین درباره آمار تراکنش‌های دولت الکترونیکی ادامه داد: «آمار تجمیعی تبادل اطلاعات این بوده که در پایان سال 95، یک میلیون و 66 هزار و 4 تراکنش در دولت الکترونیکی تبادل‌ شده و تا پایان تیر 1400، 2 میلیارد و 806 میلیون و 813 هزار و 678 تراکنش به صورت تجمیع چند سال تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی انجام شده است»

وزیر ارتباطات در ادامه  آمار و ارقام مهم دیگری نیز اشاره کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به دستیابی به 2 میلیارد و 800 تبادل الکترونیکی تا پایان تیر ماه سال جاری اشاره کرد.

وزیر ارتباطات به خدمات ارائه‌شده دولت الکترونیک به بخش خصوصی اشاره کرد و گفت:

کابل جی‌اس‌پی را راه انداختیم که خدمات دولت الکترونیک را برای بخش خصوصی عرضه می‌کند. در سال 1398، زیرساخت آن راه‌اندازی شده و در همان سال، 1 میلیون و 500 هزار استعلام بخش خصوصی را جواب داده است و تا پایان تیر 1400، 230 میلیون استعلام بخش خصوصی از‌طریق زیرساخت دولت الکترونیک پاسخ داده شده که رشدی چشمگیر است.

آذری جهرمی درباره ارزیابی مجموع شاخص‌های دولت الکترونیک که بر‌‌اساس قانون برنامه و دبیرخانه و سازمان فناوری اطلاعات پایش و به‌صورت مشترک ارزیابی شدند، گفت:

ما به دستگاه‌های کشوری توسعه خدمات دولت الکترونیکی امتیازدهی می‌کنیم. این شاخص را مدنظر داشته باشید در سال 1395 که اولین دوره ارزیابی صورت گرفته، کلا 7 خدمت الکترونیکی داشتیم و در سال 1400، 1،023 خدمت داریم و روی تک‌تک این خدمات پایش کیفیت انجام شده است. نمره این 7 خدمت در سال 1395، 15 بوده و در پایان دوره هفتم ارزیابی که گزارش آن ماه پیش منتشر شده، آن 1،023 خدمت نمره میانگین کل کشور 45/3 را دریافت کردند.

بانک مرکزی از امتیاز 0 در دوره اول به امتیاز 40 در پایان دوره هفتم رسیده و رشد درخورتوجهی کرده است. همچنین، سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی از امتیاز 14 به 38٫9، قوه قضاییه از امتیاز 8٫8 به 34٫1، وزارت امور اقتصادی و دارایی از 42 به 67٫7، وزارت امورخارجه از 11٫2 به 27٫8، وزارت آموزش‌و‌پرورش از 9٫8 به 45٫3، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از 0 به 78٫9، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از 8٫9 به 44٫2، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از 16٫5 به 75٫1، وزارت جهاد کشاورزی از 26٫5 به 37٫8، وزارت دادگستری از 0 به 18٫8، وزارت راه و شهرسازی از 17٫6 به 43٫8، وزارت صنعت، معدن، تجارت از 19٫4 به 54٫5، وزارت علوم و تحقیقات و فناوری از 47٫5 به 47٫2، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از 22٫5 به 51٫6، وزارت کشور از 13٫7 به 31٫1، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از 12٫8 به 53٫5، وزارت نفت از 0 به 34٫1، وزارت نیرو از 6٫6 به 48٫5 و وزارت ورزش و جوانان از 13٫7 به 49 ارتقا پیدا کرده است.

انتظاری که از دستگاه‌ها داشتیم، بر‌مبنای توانستن و قوانین مصوب در برنامه بوده است؛ مثلا وزارت صنعت اگر همکاری بیشتری از سمت مثلا وزارت اقتصاد با او می‌شد، می‌توانست امتیاز بیشتری هم بگیرد. این‌ها به‌صورت زنجیره‌ای به همدیگر متصل هستند؛ ولی در کیفیت خدمات الکترونیکی با اینکه خدمات بیش از 100 برابر شده، رشدی سه‌برابری را شاهد هستیم. بیشترین رشد را وزارت ارتباطات داشته است.

یک مورد افت داریم آن هم در حد 0/5 درصد که مربوط به وزارت علوم است و دلیلش هم این است خدماتی که زیاد شده، خودشان را متناسب با آن رشد ندادند؛ یعنی پایه خدمات آن‌ها حفظ شده؛ منتها آنچه برای آن‌ها ترسیم شده، نتوانستند به‌اندازه کافی رشد کنند. این جهشی مهم بوده که 17 رتبه جایگاه ایران در توسعه دولت الکترونیک در دنیا ارتقا یافته و به شفافیت کمک کرده و زیرساختی مهم است.