ارز ۴۲۰۰ تومانی؛خوب است یا بد؟

بهمن قدمی دمابی در گفت‌وگویی در خصوص مزایا و معایب اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تامین برخی از کالاهای موردنیاز در کشور، اظهار کرد: صاحبنظران حوزه اقتصاد در خصوص مزایا و معایب این مسئله نکات بسیاری را مطرح می‌کنند، اما باید گفت تعیین قیمت کالا توسط دولت کارایی لازم را در اقتصاد نخواهد داشت و عموما قیمت باید بر اساس مکانیزسم عرضه و تقاضا تعیین شود.

مدرس علوم اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد افزود: اگر دولت بخواهد قیمت کالاها را به‌صورت دستوری تعیین کند، در آن زمان یک نارضایتی بین عرضه‌کننده یا تقاضاکننده به‌وجود می‌آید.

وی با اشاره به نقش نرخ ارز در اقتصاد ایران، توضیح داد: نرخ ارز در کشور ایران یکی از موضوعات مهم در اقتصاد محسوب می‌شود، این مسئله به‌علت حجم بالای واردات و بحث صادرات تک محصولی است، حجم انبوهی از صادرات در ایران به نفت اختصاص دارد و به‌همین علت نرخ ارز در اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار است.

قدمی با تاکید بر اینکه دولت‌ها در بیش از چهار دهه گذشته همواره در تلاش بودند تا نرخ ارز در کشور را در یک بازه زمانی تعیین و ثابت نگه دارند، عنوان کرد: اگر تاریخچه نرخ ارز در کشور را مورد ارزیابی قرار دهیم، مشاهده می‌کنیم که عموما دولت در ثابت نگه‌داشتن نرخ ارز موفق نبوده است.

مدرس علوم اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد بیان کرد: عملا قیمت‌گذاری دستوری توسط دولت کارایی لازم را در اقتصاد نداشته است، عده‌ای از صاحبان منافع در کشور که از یکسری رانت‌ها بهره می‌برند، ارز ۴۲۰۰ تومانی را به اقتصاد کشور تحمیل کردند.

وی افزود: اگر رصدی بر بحث تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور داشته باشیم، حجم انبوهی ارز با این قیمت به افراد مختلفی برای واردات کالاهای اساسی موردنیاز مردم اختصاص داده شد، طبق آمارها از سال ۹۷ بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار برای تامین کالاهای اساسی در کشور اختصاص داده شد، اما این موضوع کارایی لازم را نداشت و در عمل شاهد ثبات قیمت در این کالاها نبودیم و قیمت‌ها افزایشی بود.

قدمی با بیان اینکه دخالت دولت در تعیین قیمت کالا کارساز نیست، گفت: دولت باید به‌عنوان یک ناظر قدرتمند بر بحث قیمت‌گذاری ورود پیدا کند، شاهد بودیم که بسیاری از تاجران کالا را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کردند و آن کالاها را در بازار آزاد توزیع کردند و به سود کلانی دست پیدا کردند و تنها بخش کوچکی از آن‌ کالاها با قیمت تعیین شده در بازار عرضه شد.

مدرس علوم اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد تاکید کرد: در کشور مانند قطر با هزینه‌ای نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان زیرساخت‌های ورزشی متعدد برای برگزاری جام جهانی ایجاد شد که برگزاری این مسابقات در این کشور مزایای اقتصادی زیادی خواهد داشت، در حالیکه در ایران چهار برابر این مبلغ ارز برای کنترل قیمت مرغ، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و ... اختصاص داده شد، اما در عمل شاهد کنترل قیمت نبودیم، این نشان‌دهنده سیاست غلط در تخصیص ارز ۴۲۰۰ است و باعث شد که معایب آن بیش‌تر از مزایای آن باشد.

وی با اشاره به اینکه باید نرخ ارز در کشور تک نرخی شود، تصریح کرد: اگر قرار است نوسان نرخ ارز در کشور مشکلی در اقتصاد ایجاد کند، این کار یکبار برای همیشه انجام شود و اقتصاد کشور این فضا را تجربه کند.