برای درمان جوش سر سیاه چکار کنیم؟

دکتر فاطمه عندلیب متخصص پوست و مو نوشت: جوش های سر سیاه گونه ای از جوش ها هستند که در سطح پوست رشد می‌کنند. این عارضه هنگامی به وجود می‌آیند که چربی و باکتری‌ها، زیر پوست شما به دام افتاده اند و معمولاً بر روی صورت گردن و کمر مشاهده می‌شوند. این جوش ها در معرض نور و هوا، دی اکسید می شوند و به رنگ تیره و سیاه تغییر رنگ خواهند داد. هرچند هر نوع پوستی ممکن است دچار جوش سر سیاه شود؛ اما این جوش های سرسیاه بیشتر در پوست های چرب تجمع می‌کنند.

برجستگی‌های تیره در پوست مشخصه اصلی جوش های سرسیاه است. آنها درد نداشته و احساس ناراحتی ایجاد نمی‌کنند، درنتیجه معمولاً احساس نمی‌شوند. به دلیل رنگ تیره، جوش‌های سرسیاه به‌راحتی روی پوست دیده می‌شوند. این عارضه به ‌عنوان رایج‌ترین عارضه پوستی در دنیا شناخته می‌شود؛ اما خوشبختانه روش‌های بسیاری برای درمان آن وجود دارد.

تفاوت نقاط سیاه روی بینی با جوش سر سیاه

وجود نقاط سیاه روی بینی یا Trichostasis Spinolosa یک مشکل پوستی شایع است که معمولاً با جوش های سرسیاه اشتباه گرفته می شود. این نقاط سرسیاه درواقع منافذ فولیکول های موی روی بینی هستند که موی آنها معمولاً رشد نمی کند، ولی با تجمع چربی در این منافذ و اکسید شدن چربی نقاط سیاه ایجاد می شود.

علت ایجاد جوش سر سیاه

احتمال بروز این جوش‌ها در همه افراد وجود دارد؛ اما در افراد با پوست چرب، شدت آن بیشتر است. بعضی از عواملی که شانس ایجاد جوش ‌های سرسیاه را افزایش می‌دهند عبارت هستند از:

• تولید بیش از حد چربی در بدن
• ‎تجمع باکتری‌های پروپیونی باکتریوم آکنه روی پوست
• ‎تحریک فولیکول‌های مو، به‌ویژه هنگامی که سلول‌های روپوست ریزش پیدا نمی‌کنند.
• ‎مصرف داروهای خاص از جمله کورتیکواستروئیدها، لیتیوم یا آندروژن‌ها
• مسدود شدن منافذ پوست توسط لوازم آرایشی و لباس
• تعریق شدید
• اصلاح کردن و سایر فعالیت‌هایی که فولیکول‌های مو را باز می‌کنند.
• رطوبت و چربی بالا در محیط
• بعضی از شرایط بهداشتی مانند استرس، سندرم تخمدان پلی کیستیک و سندرم پیش از قاعدگی
• داروهایی که باعث تحرک سریع گردش سلول‌های پوستی می‌شوند.

تغییرات سن و هورمونی: ترشح بیشتر هورمون‌های جنسی تولیدات غدد تولید کننده سبوم را افزایش می‌دهند و به همین علت پدیدار شدن آکنه در سنین بلوغ شایع‌تر است.

محققان هنوز نتوانسته‌اند که ارتباط معناداری بین تغذیه و تشکیل جوش سرسیاه پیدا کنند؛ اما اعتقاد دارند مواد غذایی که باعث افزایش قند خون می‌شوند مثل لبنیات می‌توانند در تحریک ایجاد آکنه پوستی مؤثر باشند.

علائم جوش سرسیاه

این جوش‌ها به دلیل ظاهر سیاه ‌رنگ و برجسته خود به ‌راحتی قابل تشخیص هستند. جوش های سرسیاه معمولاً از نوع التهابی نیستند، بنابراین دردی هم برای شخص به وجود نخواهند آورد.

بهترین روش های درمان جوش سرسیاه

لیزر درمانی: در این روش درمان جوش سر سیاه پرتوهای لیزر وارد لایه های زیرین پوست می‌شوند و باکتری ها و چربی های اضافی را از بین می‌برند.

لایه برداری شیمیایی پوست: در این روش مواد شیمیایی با خاصیت لایه برداری و پاک کنندگی قوی روی پوست قرار می‌گیرند و بعد از گذشت چند دقیقه برداشته می‌شود. با این روش سلول های مرده که باعث تیرگی پوست و جوش های سر سیاه شده بودند از بین می‌روند و لایه پوستی سالم نمایان می‌شود.

تخلیه جوش های سر سیاه: گاهی اوقات نیز میتوان از روش تخیله و در آوردن جوش های سر سیاه استفاده کرد که توسط متخصص پوست و دستگاه های مخصوص انجام می‌شود.

روش میکرودرم ابریژن: میکرودرم روشی است که طی آن، لایه شاخی و خارجی سطح پوست تراشیده شده و با ایجاد مکشی خاص، باعث از بین رفتن جوش‌های سرسیاه و تولید کلاژن می‌شود تا پوست تازه و سالم رشد یابد و چهره‌ای جوانتر و شادابتر داشته باشید.

پیشگیری از ایجاد جوش سرسیاه

راه‌هایی برای پیشگیری از جوش سرسیاه وجود دارد که مؤثرترین آن به شرح زیر است:

شستشوی مناسب صورت

دو بار در روز صبح و شب صورتتان را بشویید. البته اگر بیرون کار می‌کنید، از مواد آرایشی استفاده کرده‌اید و یا بر اثر انجام تمرینات ورزشی عرق کرده‌اید، بهتر است باز هم صورتتان را بشویید. برای رفع جوش سرسیاه بهتر است از شوینده‌ای که شامل عناصر میکرو لایه بردار است استفاده کنید. توجه داشته باشید که شستشوی بیش از حد صورت باعث خشکی پوست شده و سلول‌های مرده بیشتری را در منافذ جمع می‌کند.

لایه‌برداری فیزیکی

لایه‌برداری فیزیکی پوست از طریق ماسک‌های لایه‌برداری خانگی می‌تواند یک راه مؤثر در عدم تشکیل توده‌های جوش سرسیاه باشد. البته بیشتر از یک یا دو بار در هفته نمی‌توانید از این لایه‌بردارها استفاده کنید؛ اما همین دفعات کم لایه‌برداری خانگی پوست، کمک زیادی به پیشگیری از جوش سرسیاه در صورت می‌کند.

استفاده از محصولات غیر کمدوژنیک

غیر کمدوژنیک کدی برای محصولاتی است که عاری از روغن بوده و همچنین منافذ پوست را مسدود نمی‌کند.

دست‌ها و ناخن‌هایتان را تمیز نگه دارید

تمیز نگه داشتن دست و ناخن احتمال انتقال چربی و جرم را به منافذ پوست به حداقل می‌رساند.

روبالشی و روکش تختخوابتان را مدام بشویید

این کار تأثیر زیادی در پیشگیری از جوش سرسیاه و انواع عارضه‌های دیگر پوستی دارد.

موهایتان را حداقل هفته‌ای سه بار بشویید

تار موهای شما به طور مستقیم با پوست صورتتان در تماس است. برای اینکه چربی و گرد و خاک روی موها به پوست صورتتان منتقل نشود، باید مدام آن را بشویید.

در استفاده از داروهای جوش و آکنه زیاده‌روی نکنید

این محصولات معمولاً حاوی سالیسیلیک اسید، سولفور و مواردی از این دست هستند. این عناصر عامل خشکی پوست محسوب می‌شوند. در نتیجه با خشک شدن پوست سلول‌ها سعی در تولید سبوم بیشتر کرده تا پوست را هیدراته کنند. سبوم اضافه خود در منافذ جمع شده و جرم و آلودگی را نیز جذب می‌کند. نتیجه این شرایط بروز جوش‌های سرسیاه است.

آب فراوان بنوشید و غذای سالم بخورید

علاوه بر آب، خوردن سبزیجات و میوه‌های زرد و سبز تیره، غلات کامل و اسیدهای چرب امگا ۳ سلامت پوست شما را ارتقا می‌دهد.

صورتتان را لمس نکنید

یک راه ساده برای حفظ بهداشت و سلامت پوست، دست نزدن به آن است. حتی اگر برای تخلیه جوش‌هایتان وسوسه شده‌اید، هرگز این کار را نکنید.