علائم بیماری دو قطبی | از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم ؟

برای اینکه بدانید به بیماری دوقطبی مبتلا هستید یا خیر بهتر است در وهله اول به فکر مشورت با یک روان‌پزشک یا درمانگر یا مراجعه به کلینیک روان‌پزشکی باشید. این افراد مطالعات گسترده‌ای در ارتباط با این بیماری دارند و برای شناخت بهتر به شما کمک می‌کنند. همچنین تشخیص بیماری دوقطبی مثل انجام یک آزمایش خون یا عکس‌برداری با اشعه ایکس ساده نیست. برای تشخیص آن به انجام چند جلسه دوره تشخیص با درمان گر نیاز دارید.

چطور بفهمم بیماری دو قطبی دارم ؟

در حالت کلی برای اینکه بدانیم که به بیماری دوقطبی مبتلا هستیم یا خیر بهتر است ابتدا این بیماری را به‌درستی بشناسیم. شناخت آن به شناخت بیشتر رفتارهای خود و کنترل آن‌ها کمک شایانی می‌کند.

اختلال دو که با دوره‌های شدیدی از بروز احساسات مشخص می‌شود. سه دوره ی خلقی برای این اختلال تعریف‌شده است که عبارت‌اند از:

افسردگی

مانیا یا جنون

هیپومانیا

اختلال دوقطبی بیشتر دوره‌های هیپومانیا و افسردگی را در برمی‌گیرد. این اختلال، نشانه‌ها و علائم متفاوت و گوناگونی دارد که در ادامه نوشتار از کجا بفهمم بیماری دوقطبی دارم، مهم‌ترین آن‌ها را شرح داده‌ایم.

علائم اختلال دوقطبی

سرخوشی بیش‌ازحد

تمایل زیادی برای رسیدن به اهداف خوددارند.

هزینه‌های مالی غیرمعقول و زیانبار

میل جنسی بالا

پریشانی و آشفتگی زودهنگام

مشکلات در خوابیدن

خستگی زیاد و بدون دلیل

بی‌علاقگی به انجام فعالیت‌هایی که درگذشته لذت‌بخش بوده‌اند.

اختلال در تمرکز کردن

کم‌اشتهایی و یا افزایش اشتها

کج‌خلقی در تمام طول روز

غیبت مکرر در مدرسه یا محل کار

درد مزمن بدون علت

نیاز به خواب اندک

غمگینی بیش‌ازحد و گریه کردن بی‌دلیل

احساس ناامیدی و احساس پوچی

عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه

احساس گناه

بروز افکار یا رفتار خودکشی

تجربه اضطراب بیش‌ازحد

قدرت قضاوت ضعیف

غیبت مکرر در مدرسه یا محل کار و یا فرار از مدرسه

مصرف بی‌رویه مواد مخدر و یا الکل

سریع و تند صحبت کردن

اعتمادبه‌نفس کاذب

رفتارهای پرخاشگرانه

افزایش فعالیت بدنی و تحرک

تحریک‌پذیری بالا

رفتارهای پرخطر

از اولین و اصلی‌ترین علائم اختلال دوقطبی، نوسانات خلقی است که در افراد مختلف، شدت آن متفاوت است. این نکته را به یاد داشته باشید که برخی افراد به دلایل دیگر مانند اختلالات هورمونی، نوسانات خلقی را تجربه می‌کنند و نباید این موارد را با اختلال خلقی اشتباه گرفت. در صورتی که تغییرات خلقی علت فیزیولوژیکی نداشته باشند، مدام تکرار شوند و باعث بروز اختلال در زندگی روزانه و همچنین خواب فرد شوند، می‌توانند نشانه‌ای از بروز بیماری دوقطبی در فرد باشند.

تمام افرادی که به اختلال خلقی دوقطبی مبتلا هستند، دوره‌هایی از افسردگی و پس‌ازآن دوره‌هایی از شیدایی را تجربه می‌کنند. داشتن احساس غم، احساس بی‌کفایتی و بی‌فایده بودن، درماندگی، ناامیدی، احساس گناه ازجمله علائم دوره‌های افسردگی است. افراد در این دوره دیگر تمایلی به انجام فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌برده‌اند، ندارند و حتی ممکن است که افکار خودکشی به سراغشان بیاید. بسیاری از افرادی که در دوره افسردگی قرار دارند، ممکن است تشخیص اشتباه بگیرند و به‌جای اختلال دوقطبی، تنها افسرده تشخیص داده شوند.

افسردگی

در مقابل بروز علائم افسردگی همیشه نشانه‌ی وجود اختلال دوقطبی نیست؛ برخی دیگر از افراد مبتلابه این اختلال دوره‌های افسردگی را تجربه نمی‌کنند و تنها به جنون و هیپومانیا یا همان شیدایی دچار می‌شوند. در صورتی که نشانه‌های افسردگی برای مدت طولانی (چند هفته) به طول بیانجامد و پس‌ازآن دوره‌های شیدایی به‌طور متناوب اتفاق بیفتد، احتمال وجود اختلال خلقی در فرد وجود دارد. برای اطمینان، لازم است که از تست‌های تشخیص اختلال و مشورت روان‌پزشک بهره‌مند شوید.

مشکل در خواب

این طبیعی است که گهگاه به دلیل استرس یا هیجان خاصی، شب خواب به چشممان نیاید؛ اما کسی که در فاز شیدایی یا مانیک اختلال دوقطبی قرار دارد، ممکن است تا چند روز پشت سرهم، خیلی کمتر از حد معمول بخوابد یا حتی اصلاً خوابش نبرد، اما همچنان احساس انرژی کند. موضوع فقط این نیست که این فرد خوابش نمی‌آید بلکه نیاز او به خواب کاهش‌یافته است. کسی که دچار اختلال دوقطبی است، طی یک‌فاز افسردگی ممکن است بیشتر از حد معمول بخوابد. حفظ الگو و برنامه‌ی منظم خواب برای کسانی که اختلال دوقطبی دارند اهمیت ویژه‌ای دارد.

مصرف الکل یا مواد مخدر

افرادی که دچار اختلال دوقطبی‌اند، نسبت به یک فرد معمولی، خیلی بیشتر در معرض اعتیاد به مواد مخدر یا الکل هستند. این افراد ممکن است سعی کنند علائم اختلال خود را طی فاز شیدایی، با الکل یا مواد مخدر تسکین دهند یا از آن‌ها به‌عنوان یک محرک طی دوره‌ی افسردگی استفاده کنند.

مشکل در تمرکز

مشکل در تمرکز و مدام از کاری سراغ کار دیگری رفتن، یا به‌طورکلی ناتوانی در به پایان رساندن کارها می‌تواند مرتبط با بلندپروازی، استرس و یا برگ خریدهای دیگری مانند اختلال نقص دقت و توجه باشد؛ اما اگر آن‌قدر بی تمرکزید که نمی‌توانید هیچ کاری انجام دهید، و این مسئله در کار و روابط شما دردسرهایی ایجاد کرده، پس علائم اختلال دوقطبی رادارید.

داشتن اعتمادبه‌نفس زیادی

به‌طور طبیعی، اعتمادبه‌نفس بالا چیز خوبی است؛ اما در مورد کسی که اختلال دوقطبی دارد، اعتمادبه‌نفس زیاد می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست شود. افرادی که اختلال دوقطبی دارند، احساس خودبزرگ‌بینی می‌کنند و وقتی در فاز شیدایی هستند، به پیامدها نمی‌اندیشند. این اتفاق باعث می‌شود خطراتی بکنند و دست به رفتارهای نابهنجاری بزنند که در حالت عادی روی نمی‌دهد، مثلاً خیانت کنند یا زیر بار هزینه‌ی بسیار زیادی بروند که قادر به پرداخت آن نیستند. به همین دلیل مهم است کسی که اختلال دوقطبی دارد، زمانی که در فاز مانیا یا شیدایی به سر می‌برد، کسی مانند همسر یا پدر و مادر، رفتارها و انتخاب‌های او را کنترل نماید.

تغییر در اشتها، کاهش یا افزایش وزن

افراد مبتلابه اختلال دوقطبی در دوره‌های شیدایی ممکن است به خاطر تحرک و فعالیت زیاد و همچنین کمبود خواب و غذا، وزن از دست بدهند و لاغر شوند. علاوه بر این، برخی از داروها می‌توانند منجر به کاهش اشتها و از دست دادن میل به غذا خوردن شوند. کاهش اشتها و اختلال در غذا خوردن به همراه سایر علائم، نشانه‌ای بر تشخیص اختلال روانی دوقطبی است. همچنین بر اساس گزارش سازمان ملی بهداشت، افزایش وزن و پرخوری در دوره‌های افسردگی بروز پیدا می‌کند.

درمان اختلال دوقطبی

روند درمان اختلال دوقطبی بلندمدت است. چراکه این بیماری مزمن و قابل بازگشت است. حتی زمانی که گمان می‌رود که فرد بهبودیافته است، نباید تا مدت‌ها و به صلاحدید پزشک، درمان متوقف گردد. دارودرمانی خط مقدم درمان است و برای جلوگیری از ورود افراد به دوره‌های این بیماری، مراجعه به روان‌پزشک الزامی است.

دارودرمانی به‌تنهایی برای رفع اختلال دوقطبی کافی نیست. مؤثرترین درمان، تلفیق دارودرمانی با ایجاد تغییرات در سبک زندگی و کمک گرفتن از اطرافیان و حمایت آن‌هاست.

درمان‌های غیر دارویی: دارودرمانی به‌تنهایی مؤثر واقع نمی‌شود و البته داروها عوارض بسیار و تأثیرات کوتاه‌مدت دارند. به همین دلیل توصیه می‌شود که از ترکیب داروها به همراه تغییرات در سبک زندگی و روش‌های روان‌درمانی استفاده شود. یکی از الزامات درمان و ماندن در فرآیند آن، بهره‌مندی از مشاور و روان‌پزشک است. چراکه دوقطبی اختلال پیچیده‌ای است.

اختلال دوقطبی، اختلال پیچیده‌ای است. تشخیص این اختلال نیازمند مهارت و تجربه‌ی متخصصان است و درمان آن گاهی بسیار دشوار است. روند درمان باید از سوی متخصص باتجربه پیگیری بشود. کمک گرفتن از روان‌پزشک از ملزومات درمان است.