درمان دیابت با سم کشنده این حیوان!

حلزون دریایی مخروطی(Conus geographus) یک شکارچی معمولی نیست. این جانور به جای استفاده از نیروی خشن برای گرفتن طعمه، از روشی موذیانه استفاده می‌کند که ترکیبی از سموم است که عملکرد بدن قربانیان را مختل می‌کند و آنها را درمانده و خوردن آنها را آسان می‌کند. با این حال، در این ترکیب مرگبار ماده قابل توجهی نهفته است، ماده‌ای که یک هورمون انسانی را شبیه‌سازی می‌کند و پتانسیل ایجاد داروهای پیشگامانه‌ای دارد.

دانشمندان دانشگاه یوتا و همکاران بین‌المللی آن‌ها با انتشار کار خود در مجله Nature Communications، عنصری را در زهر حلزون شناسایی کرده‌اند که مانند سوماتواستاتین (somatostatin)، یک هورمون انسانی که مسئول تنظیم قند خون و سایر فرآیندهای بدن است، عمل می‌کند. آنچه که واقعا شگفت‌انگیز است این است که این سم تولید شده از حلزون که به نام کنسواتین (consomatin) شناخته می‌شود، فقط هورمون را شبیه‌سازی نمی‌کند، بلکه از نظر ثبات و ویژگی از آن پیشی می‌گیرد و آن را به یک گزینه فوق‌العاده برای تولید دارو تبدیل می‌کند.

چگونه یک سم کشنده می‌تواند به یک داروی نجات دهنده تبدیل شود؟

سوماتواستاتین در انسان به عنوان یک نوع تنظیم کننده اصلی عمل می‌کند و تضمین می‌کند که سطح قند خون، هورمون‌ها و سایر مولکول‌های حیاتی از کنترل خارج نمی‌شوند. با این حال، کنسوماتین، نسخه حلزونی این هورمون، دارای مزایای منحصر به فردی است. برخلاف سوماتواستاتین انسانی که با چندین پروتئین در بدن تعامل دارد، کنسوماتین فقط یک پروتئین خاص را با دقت دقیق هدف قرار می‌دهد. این هدف‌گیری دقیق به این معنی است که کنسوماتین به طور بالقوه می‌تواند برای تنظیم سطح قند خون و هورمون با عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای موجود استفاده شود.

کنسوماتین همچنین نسبت به هورمون انسانی پایدارتر است و به دلیل وجود اسید آمینه غیرمعمول در بدن ماندگاری بیشتری دارد که آن را در برابر تجزیه مقاوم می‌کند. برای محققان داروسازی، این ویژگی یک معدن طلا است زیرا می‌تواند منجر به توسعه داروهایی شود که مزایای طولانی‌تری را برای بیماران ارائه می‌کنند، دفعات مصرف دارو را کاهش می‌دهند و نتایج کلی درمان را بهبود می‌بخشند.

در حالی که ممکن است نگاه کردن به زهر برای الهام گرفتن در تولید دارو غیرمعمول به نظر برسد، اما ثابت شده است که این رویکرد فوق العاده نتیجه بخش است. همانطور که دکتر هلنا صفوی، دانشیار بیوشیمی در دانشگاه یوتا و نویسنده ارشد این مطالعه توضیح می‌دهد، جانوران سمی مانند حلزون دریایی مخروطی میلیون‌ها سال فرصت داشته‌اند تا سموم خود را برای هدف قرار دادن مولکول‌های خاص در طعمه خود تنظیم کنند. این دقت تکاملی دقیقا همان چیزی است که این سموم را در جستجوی داروهای جدید بسیار ارزشمند می‌کند.

کنسوماتین در محیط طبیعی خود در کنار سم دیگری در سم حلزون مخروطی که شبیه انسولین است، کار می‌کند تا قند خون طعمه حلزون را به شدت کاهش دهد. این کار، ماهی‌ها را در حالت تقریبا کما قرار می‌دهد که قادر به فرار از چنگ مرگبار حلزون نخواهند بود. با مطالعه کنسوماتین و شریک مشابه انسولین آن، محققان بر این باورند که می‌توانند راه های جدیدی را برای کنترل سطح قند خون در انسان کشف کنند که به طور بالقوه منجر به درمان‌های بهتر برای دیابت می‌شود.

هیجان انگیزتر این احتمال است که سم حلزون مخروطی حاوی سموم اضافی هنوز کشف نشده باشد که قند خون را نیز تنظیم می‌کند. این مولکول‌های کشف‌نشده می‌توانند راه را برای نسل جدیدی از داروهای دیابت هموار کنند و میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان امیدوار کنند.