راهکارهایی ساده برای درمان کبدچرب در خانه

همان گونه که می‌دانیم در عصر حاضر سبک زندگی نقش بسزایی در بروز بیماری‌ها دارد، اما افراد می‌توانند با رعایت یکسری نکات در زندگی خود مانع ایجاد آن شوند، یا اگر هم به دلایلی دچار بیماری شدند، با تغییر سبک زندگی می‌توانند، از شیوع آن جلوگیری کرده یا حتی به سلامتی کامل دست یابند. یکی از بیماری‌هایی که سبک زندگی فرد تاثیر زیادی هم در ایجاد و هم در درمان آن دارد، بیماری کبد چرب است. این که افراد با چه راهکارهایی در زندگی روزانه خود می‌توانند مانع این بیماری شوند یا اگر هم مبتلا شدند، چگونه می‌توانند با تغییراتی در زندگی خود سلامتی خود را بدست بیاورند در این خصوص بسیار کار ساز خواهد بود. به همین بهانه با دکتر نسرین بابازاده متخصص داخلی و فلوشیپ غدد به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه بخش پایانی آن را می‌خوانید:

برای درمان کبد چرب چه کار باید کنیم؟

برخلاف همه مسائل و مشکلاتی که کبد چرب دارد، تا چند وقت اخیر هیچ درمان دارویی خاصی برای این بیماری وجود نداشت. به تازگی داروی جدیدی توسط سازمان غذا و دارو و سازمان جهانی بهداشت تاییدیه گرفته است، اما داروی بسیار گران قیمتی است، یعنی در خود آمریکا هم این دارو قیمت بالایی دارد و هر کسی نمی‌تواند آن را تهیه کند.

مهم‌ترین و اصلی‌ترین درمان کبد چرب تغییر سبک زندگی است. اهمیت کاهش وزن آن قدر زیاد است که اگر بیماری بتواند به صورت اصولی ۱۰ درصد وزنش را پایین بیاورد، حتی اگر بیماری در مراحل انتهایی کبد چرب باشد، امکان برگشت به وضعیت سلامت وجود دارد.

راه‌ حل کاهش اصولی وزن، صرفا کاهش کالری دریافتی است. در کنار کاهش کالری دریافتی، فرد باید به کیفیت موادی که استفاده می‌کند، هم توجه داشته باشد. از غذاهایی استفاده کند، که شاخص گلاسمیک پایینی داشته باشند، یعنی قند را خیلی آهسته‌تر آزاد کنند. هر چه قند آهسته‌تر آزاد شود احتمال این که تبدیل به چربی در بدن شود، کمتر است.

در مورد شاخص گلاسمیک، در برخی از مواقع ممکن است غذایی بخوردید، که هم شیرین و هم پرکالری است، اما یک یا دو ساعت بعد از خوردن غذا احساس ضعف به شما دست می‌دهد و یا حتی دوباره احساس گرسنگی می‌کنید، با وجود این که غذایی که پیش‌تر خورده‌اید، قند و کالری زیادی داشته است. دلیل این است که هر چه قدر غذایی شاخص گلاسمیک بالاتری داشته باشد، یعنی قندش سریعتر آزاد شود به همان اندازه بدن انسولین بیشتری هم تولید می‌کند. وقتی انسولین سریع ترشح شود، میزان آن در خون هم به سرعت بالا می‌رود و قند پایین می‌آید. به همین دلیل است که افرادی که شیرینی یا غذاهایی با شاخص گلاسمیک بالا می‌خورند، بلافاصله بعد از خوردن این نوع غذاها مرتب احساس ضعف و گرسنگی دارند. اما در مقابل این نوع مواد غذایی، غذاهای دیگری هستند که چون قند را به کندی آزاد می‌کنند. باعث می‌شوند فرد نسبت به آن حجم غذایی که خورده است، احساس سیری بیشتری داشته باشد.

غذاها با شاخص گلاسمیک پایین شامل انواع حبوبات (مثل عدس، نخود فرنگی، لوبیا قرمز)، غلات (مانند کینوآ، گندم سیاه، آرد سمولینا، برنج قهوه‌ای، پاستا با آرد سمولینا، نان‌های کامل و چندغله، نان خمیر ترش)، سبزیجات (مانند هویج، کلم‌ بروکلی، گل‌ کلم، کرفس، کدوسبز، سیر، ریحان، شوید) میوه‌ها ( سیب، توت‌فرنگی، زردآلو، هلو، آلو، گلابی، کیوی، گوجه‌فرنگی)، شیر، پنیر، ماست، شیر نارگیل، شیر سویا، شیر بادام و ادویه‌جاتی مثل نمک و فلفل‌ سیاه است.

غذاها با شاخص گلاسمیک بالا شامل خربزه، هندوانه، برنج سفید، نودل‌های فوری، نان سفید، شیرینی‌ها، نان باگت، شیربرنج و شیر جو دوسر، کیک، شیرینی، چیپس، چوب‌شور، آب‌نبات ژله‌ای، نوشابه‌ انرژی‌زا و مواد غذایی محتوای شکر است.

در مورد نان و برنج که قوت غالب ماست، برنج دمی نسبت به آبکش بهتر است و باید این مساله را بدانیم که وقتی برنج رو دوباره گرم می‌کنیم شاخص گلاسمیک را بالاتر می‌بریم، در مورد نان هم بهترین نان، نان جو، چند غله و سنگک است.

بهتر است که از روغن‌های ترانس مثل روغن ذرت و آفتابگردان استفاده نشود. روغن‌های کنجد و زیتون گزینه بهتری هستند. البته این نکته قابل ذکر است که که مصرف هر روغنی به هر حال کالری دارد به و این گونه نیست که همان روغن زیتون یا کنجد را هم بخواهیم بی‌رویه مصرف کنیم. ترجیحا از غذاهای دریایی و غذاهای کمتر فرآوری شده، بیشتر استفاده کنند.

موضوع بعدی ورزش کردن است. هر فردی در هفته باید حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش کند. بهتر است که این ورزش کردن به صورت متوالی باشد. در کنار ورزش‌های هوازی مثل شنا، دوچرخه سواری، پیاده‌روی سریع و دویدن، فرد باید هفته‌ای دو جلسه ورزش‌های مقاومتی هم داشته باشد.

ورزش‌های هوازی عمدتا ورزش‌هایی هستند که به سلامت قلب و عروق کمک می‌کنند. اما ورزش‌های مقاومتی ورزش‌هایی هستند که باعث می‌شوند که عضلات ما قوی‌تر شوند چون در درمان کبد چرب به بیماران توصیه می‌کنیم، که حتما کاهش وزن داشته باشند. کاهش وزن باعث می‌شود که این‌ افراد عضله از دست دهند. استفاده از ورزش‌های مقاومتی باعث می‌شود، که تا حد ممکن فرد عضله کمتری از دست بدهد. پس حتما ورزش‌های مقاومتی را باید در کنار ورزش‌های هوازی داشته باشیم.

نکته مهم دیگر پرهیز از مصرف الکل و سیگار است. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید هیچ دوز ایمنی از مصرف الکل نداریم که بخواهیم بگوییم که با این میزان مصرف الکل به بدن آسیبی نمی‌رسد. استفاده از الکل به هر میزانی که باشد ضرر و زیان‌هایی به بدن می‌رساند.

موضوع مهم دیگری که باید در این جا به آن اشاره کنیم این است که از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنیم. همه آدم‌ها در روده بزرگ‌شان یکسری میکروب‌های مفید دارند که این میکروب‌های مفید جدای از این که برخی از ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند، نقش خیلی مهمی در تنظیم سطح التهاب بدن دارند. وقتی برای بیماری‌هایی مثل بیماری‌های ویروسی که نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارند، خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنیم، میکروب‌های مفید روده بزرگ را از بین می‌بریم که کم‌ترین اثرش عوارض گوارشی است. همچنین باعث می‌شود سطح التهاب در بدن فرد بالا رود. یکی از عوامل خیلی مهم که باعث مشکلات قلبی عروقی و بیماری‌های کبدی می‌شود بالا بودن سطح التهاب بدن است، پس از مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک خودداری کنیم.

در مورد رژیم‌های کتوژنیک که در سال‌های اخیر خیلی رایج شده هم مطالعات نشان داده که بر کبد چرب موثر است، اما این که در درازمدت چه نتیجه‌ای خواهد داشت و آیا ایمن است، هنوز مطالعه‌ای در دست نیست.