مرندی: تجویزهای غیرضروری برای بیماران خلاف قوانین اسلامی است

دکتر علیرضا مرندی، در پیامی ویدئویی به کنگره اخلاق در سلامت گفت: مقام معظم رهبری فرموده‌اند که اخلاق و اخلاق دینی، روح دانش پزشکی هستند. این بدان معناست که اگر اخلاق نداشته باشیم، علوم پزشکی ارزش و اعتباری نخواهد داشت.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم اخلاق را از سلامت و پزشکی جدا کنیم، این موضوع با فرمایش حضرت امام (ره) مغایرت پیدا می‌کند. امام (ره) فرمودند: «اگر تهذیب نباشد، حتی علم توحید هم بی‌فایده است.» بنابراین، علم پزشکی نیز بدون تقویت مسائل اعتقادی، ارزش واقعی خود را از دست می‌دهد.

 مرندی تصریح کرد: ما باید در آموزش ارزش‌های انسانی، اسلامی و معنویت به همکاران‌مان کوشا باشیم زیرا این موضوع در سیاست‌های کلی سلامت نیز موردتاکید قرار گرفته است. آموزش این مسائل هم باید به‌صورت تئوری و هم عملی صورت گیرد. مردم وقتی پزشک یا پرستاری را ببینند که در عملکرد خود این ارزش‌ها را رعایت می‌کند، تأثیر بیشتری می‌پذیرند. این‌گونه رفتارها باید آن‌قدر ادامه پیدا کند تا در جامعه نهادینه شود. وظیفه ما در این مسیر بسیار سنگین است.

وی بیان کرد: در کشورهای غربی، چون اعتقاد مذهبی چندان مطرح نیست، مذهب‌زدایی کرده‌اند و علم را از دیانت جدا دانسته‌اند. آنها اداره زندگی را صرفاً به انسان واگذار کرده‌اند. این نگاه کاملاً متفاوت از اعتقاد ماست. ما در کشور خودمان به اسلام و اهل بیت (ع) باور داریم و سلامت را در چارچوب ارزش‌های دینی معنا می‌کنیم.

مرندی با بیان اینکه اسلام برای سلامت ارزش زیادی قائل است و احیای نفس را معادل احیای همه نفوس می‌داند، گفت: به دلیل اینکه ما پزشکان با جان انسان‌ها سر و کار داریم باید به اخلاق در حوزه سلامت توجه کنیم.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور خطاب به پزشکان و پرستاران بیان کرد: اگر ما بهترین خدمات را ارائه دهیم، از بهترین تکنیک‌ها و علوم روز استفاده کنیم و قوانین و مقرراتی هم داشته باشیم که در ظاهر کامل باشند، اما با قوانین و مقررات اسلامی تطابق نداشته باشند، نتیجه‌ای نخواهد داشت و بعضا این اقدامات حتی حرام است.

 وی متذکر شد: حتی اگر اقدامات ما در ظاهر مطابق شرع باشد اما انصاف را رعایت نکنیم، کارمان دچار اشکال است. برای مثال، اگر ما آزمایش‌ها یا مشاوره‌های اضافی برای بیمار تجویز کنیم یا ارجاع‌های غیرضروری یا بستری غیرضروری داشته باشیم، این کارها خلاف شرع و قوانین اسلامی است. آنچه اسلام از ما انتظار دارد این است که به بیماران تحمیل مالی نکنیم و انصاف را رعایت کنیم. در عین حال، کم‌فروشی هم نباید کنیم؛ یعنی اگر بیمار به دلیل محدودیت مالی از خدمات کافی محروم شود، این هم مورد قبول نیست.

مرندی گفت: اگر می‌خواهیم کارمان برکت داشته باشد و مورد قبول خدا قرار گیرد، باید همه‌ی این اقدامات برای رضای خدا انجام شود. حتی در آموزش هم، اگر استادی وظیفه‌ی خود را به‌درستی انجام ندهد، به دانشجویان و دستیاران خود نظارت نداشته باشد، این هم نوعی کم‌فروشی و کار خلاف شرع است. علم، اعتقاد، تجربه و نظارت استاد سرمایه‌های او هستند. اگر این‌ها به‌درستی به کار گرفته نشوند، کار او از نظر اعتقادی کم‌ارزش یا حتی بی‌ارزش خواهد بود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی تصریح کرد: دانشجو یا دستیار، استاد را الگوی خود می‌بیند. اگر استاد در رفتار با بیماران، احترام، مهربانی و دقت را رعایت کند، این تأثیر بسیار بیشتری نسبت به کتاب‌ها و سخنرانی‌های تئوری خواهد داشت. دانشجو باید این رفتارها را در عمل ببیند تا به آن اعتقاد پیدا کند. اگر استاد چیزی را بگوید ولی خود رعایت نکند، اثرگذاری بسیار کمتری خواهد داشت. نقش استاد فوق‌العاده مهم است و انتظار می‌رود که اساتید به این ابعاد توجه بیشتری داشته باشند. در هر علمی، رعایت اخلاق و معنویت ضروری است، و بدون آن، علم دچار آسیب می‌شود.

وی ادامه داد: در علم پزشکی که مستقیماً با سلامت و حیات مردم سر و کار دارد، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ما به پزشکی و قداست آن افتخار می‌کنیم و می‌دانیم که کار در این حوزه ثواب بسیاری دارد، اما کوچک‌ترین بی‌توجهی می‌تواند همه‌ی زحمات ما را بی‌اثر کند.

وی خاطرنشان کرد: در سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری که ابلاغ شده، تأکید بسیاری بر آموزش ارزش‌های انسانی، اسلامی و معنویت شده است. حتی در سیاست‌های کلی علم و فناوری که برای آموزش عالی تدوین شده، به این موضوع پرداخته شده است. اما متأسفانه ما کمی در این زمینه کم‌اعتنایی می‌کنیم. اگر این روند ادامه پیدا کند، نسل بعدی هم ممکن است به همان بی‌توجهی دچار شود.