ارزان‌فروشی کالاهای قاچاق در فروشگاه‌های اینترنتی
قاچاق یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد کشور است و تا به امروز طرح‌های زیادی برای کاهش و متوقف ساختن این پدیده اجرایی شده است ، اما متاسفانه با وجود اینکه این طرح‌ها اجرایی شده و نظارت‌های بسیاری نیز انجام شده است همچنان شاهد واردات بی‌رویه و قاچاق هستیم.
این واردات قاچاق در حوزه لوازم‌خانگی نیز بیداد کرده و تولیدکنندگان داخلی را عاجز کرده است. از اینرو کنترل قاچاق باید به صورت جدی‌تری انجام شود و تنها اکتفا به کنترل مبادی رسمی نباید در دستور کار قرار گیرد، بلکه باید آن را ریشه‌یابی کرد و انتهای این زنجیره نیز مورد کنکاش قرار گیرد. این در حالیست که مدتی است با فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی روبه‌رو هستیم. به عبارت بهتر، تمایل بازار لوازم‌خانگی به سمت فروش اینترنتی و فضاهای مجازی رفته است، اما با ادامه و افزایش فعالیت این فروشگاه‌های اینترنتی شاهد عرضه کالاهای قاچاق هستیم که با کمترین کیفیت ممکن و ارزان‌تر به فروش می‌رسند. به‌طور کلی به این دلیل که مردم به دنبال جنس ارزان هستند و این فروشگاه‌ها مبادرت به ارزان‌فروشی می‌کنند مردم هم با قاچاق بودن کالا کاری ندارند و اقدام به خرید می‌کنند. با این تفاسیر باید گفته شود که امروز به جای عرضه کالای قاچاق در سطح عرضه، شاهد فروش قاچاق به صورت مجازی و اینترنتی هستیم.
در حال حاضر بسیاری از فروشگاه‌هایی که تخلف می‌کنند یا اینکه اکنون جنس‌شان به عنوان قاچاق شناخته شده، مشتریان خانگی زیادی دارند که تنها با تلفن کالای مورد نظر را از همان انبارهای خانگی بار وانت کرده و روانه محل مورد نظر متقاضیان می‌کنند، بدون اینکه نگران بازرس یا مسئولان تعزیرات باشند. به گفته کارشناسان این حوزه، بازاری زیر بازارهای شهر در حال شکل گرفتن است. بازاری برای فروش کالاهای قاچاق یا به قولی بدون ضمانت که تا چند وقت پیش پشت ویترین‌های پرنور فروشگاه‌ها به‌دنبال مشتری بودند و حالا در صفحه‌های شبکه‌های اجتماعی و انبارهای فروشگاه‌ها، مشتریانی که همواره به‌دنبال این اجناس هستند را به بازار خود صدا می‌کنند. درواقع، این بازار به‌دنبال کوچ زیرزمینی لوازم قاچاق شکل گرفت و با بازماندن کانال‌های ورودی قاچاق به کشور، در آینده‌ای نه چندان دور، بازار زیرزمینی بزرگ‌تر و پرسودتری را رقم خواهد زد.
شبکه های قاچاق از تشکل ها سازمان یافته ترند
حبیب‌ا... انصاری، دبیرکل انجمن لوازم خانگی ایران
در حال حاضر شبکه گسترده قاچاق در کشور فعالیت می‌کند. این شبکه که بسیار گسترده و هدفمند است و سازوکار پنهانی هم ندارد، در سایت‌ها و شبکه‌های مجازی فعالیت می‌کنند و کالا را درب منزل تحویل می‌دهند. حتی می‌توان گفت از تشکل‌ها هم سازمان‌یافته‌تر هستند. بنابراین مبارزه با قاچاق باید مداوم باشد، نه اینکه طی دوره‌ای این کار را تشدید کرده و سپس فراموش کنند. قاچاق لوازم خانگی ضربه زیادی به تولیدکنندگان این صنعت می‌زند.
کالای قاچاق هیچ تضمین کیفیتی ندارد و استانداردهای آن مشخص نیست. حتی در مواردی محصولات قاچاق با نام‌های جعلی وارد می‌شوند که خدمات پس از فروش نیز ندارند اما چون قاچاق عوارض و گمرک پرداخت نمی‌کند، قیمت آن از نرخ مشابه خود که به صورت رسمی وارد می‌شود، پایین‌تر است. به همین دلیل برخی افراد فریب قیمت پایین‌تر کالا را خورده و محصول را خریداری می‌کنند. همچنین از سوی دیگر، در سال ۸۷ کل صادرات لوازم خانگی ۸۰ میلیون دلار بوده؛ اما در سال ۹۳ این رقم به ۳۰۰ میلیون دلار رسید که در این رقم به غیر از صادرات ظروف که رقم ۱۲ تا ۱۳ میلیون دلاری را در بر می‌گیرد، البته با توجه به تحریم‌ها، افت داشتیم؛ اما امکانات بالقوه در این خصوص وجود دارد. امروز مشکل ما تامین مواد اولیه است و در حال حاضر در محصولاتی مانند فولاد به جایی رسیدیم که توجه بیشتر، بر حوزه صادرات صورت می‌گیرد و کمتر به تامین نیاز داخلی فکر می‌شود؛ در عین حال واردات بی‌رویه کالاها هم از دیگر مشکلات ماست. تولیدکننده با رکود بازار مواجه است به همین دلیل با حداقل سود کالای خود را می‌فروشد. اما سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ما را تهدید کرده که اگر کالا را گران کنید، اجناس شما مشمول گروه یک می‌شود که قیمت‌گذاری خواهند شد.
نظارت دقیق بر ورود کالاهای قاچاق وجود ندارد
محمد بیاتیان، کارشناس صنعت
امروزه در کشور جایگاه و مرجع مشخصی در بحث مبارزه با قاچاق نداریم و بیشتر اقداماتی که در جهت مبارزه با این پدیده دیده می‌شود در حد کلام و حرف باقی می‌ماند. برای مبازره با قاچاق به‌ویژه قاچاق لوازم خانگی باید منشأ اصلی را شناسایی کرد. همچنین نظارت دقیق و برنامه‌ریزی‌شده‌ای بر ورود کالاهای قاچاق به کشور وجود ندارد تا جایی که حتی در برخی مواقع ورود این کالاها از طریق مبادی رسمی انجام می‌شود. اجرای این طرح به شرط مدیریت و نظارت دقیق می‌تواند موجب ثبات قیمت لوازم خانگی در بازار شود.
موضوع فروشگاه‌های اینترنتی نیر نیازمند بررسی و نظارت است و اگر کالایی به عنوان کالای قاچاق در آن عرضه و به فروش می‌رسد نیازمند برخورد جدی است چراکه این حرکت به ضرر مصرف‌کننده و تولیدکننده تمام می‌شود.
عرضه کالای قاچاق مابین برندهای مشهور
محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه لوازم خانگی
برخی فروشگاه‌های اینترنتی اقدام به عرضه لوازم‌خانگی قاچاق می‌کنند و به این دلیل که این کالاها گارانتی ندارند یا گارانتی معتبر ارائه نمی‌دهند به ضرر مصرف‌کننده عمل می‌کنند. برخی از این فروشگاه‌ها با نام برندهای مشهور و خرید تعداد کمی از محصولات این کارخانه را خریداری کرده و مابین این کالاها، محصولات قاچاق را به راحتی به مشتریان خود عرضه می‌کنند.
با توجه به این شرایط برندهای مطرح از فروش کالاهای خود به برخی از این فروشگاه‌ها خودداری می‌کنند زیرا امکان سوءاستفاده از نام و برند این محصولات بسیار زیاد خواهد بود. این فروشگاه با درخواست خرید کالاهای برند با قیمت پایین‌تر از نمایندگی در تلاش است تا بتواند کالا را در سایت خود، زیر قیمت بازار به فروش برساند اما با توجه به لطمه‌ای که این شرکت از کاهش فروش و سود خود در نمایندگی‌ها می‌بیند، ترجیح می‌دهد نمایندگی‌ها محصولاتش را عرضه کنند و به فروشگاه‌های اینترنتی کالا ندهد. برخی از فروشگاه‌های اینترنتی به درد شرکت‌های لوازم خانگی نخورده و با خرید محصولات برخی برندها بازار فروش این شرکت‌ها را به کلی خراب کرده ازاینرو ارزان‌فروشی مطلق به نفع تولیدکننده نخواهد بود، در حالی که برخی از این فروشگاه‌ها با توجه به تخفیفی که از کارخانه‌ها می‌گیرند، محصول خریداری‌شده را زیر قیمت کارخانه عرضه کرده که بازار این محصولات را دچار التهاب خواهد کرد.
همچنین از سوی دیگر، در حال حاضر خرید لوازم‌خانگی به اندازه نیاز انجام می‌گیرد اما با توجه به فرارسیدن فصل گرما افزایش محسوسی را در فروش کولر و کولرهای گازی شاهد هستیم. تا به امروز و در سال جاری نسبت به سال ۹۵ افزایش قیمتی در بحث کولرهای گازی نخواهیم داشت اما به دلیل گرمای روزهای پیش‌رو امکان افزایش قیمت وجود خواهد داشت و به دلیل نبود تولید این افزایش قیمت ناشی از کمبود کولرهای گازی در کشور خواهد بود.
اکثر کولرهای گازی از کشورهای کره‌جنوبی، تایلند، چین و ترکیه وارد کشور می‌شود که کره‌جنوبی سهم قابل توجهی از این واردات را در اختیار دارد. در سال گذشته کارخانه‌های لوازم‌خانگی افزایش تولید ۳۰ درصدی را تجربه کرده‌اند و نسبت به سال ۹۴، تولیدکنندگان لوازم‌خانگی افزایش بالای ۳۰ درصدی را تجربه کردند اما همچنان صادرات نداشته‌اند. اگر قرار بر بحث صادرات داریم به این راحتی نمی‌توانیم کالا صادر کنیم. صادرات محصولات و کالای ایرانی علاوه بر کیفیت و خدمات خوب، قیمت مناسبی را نیز می‌طلبد که در حال حاضر با توجه به شرایط و هزینه‌های تولید، امکان کاهش قیمت وجود ندارد. حال اینکه مشکلات این عدم تولید مناسب کجاست، می‌بایست کارشناسان اقتصادی و حوزه صنعت نظر دهند و سعی در رفع مشکلات کنند.
ما تحریم بوده‌ایم و خودمان هم نمی‌توانستیم کالا و قطعات وارد کنیم اما امیدواریم بعد از رفع تحریم‌ها، این اتفاق بیفتد، چرا که در حال حاضر تعامل و ارتباطات در شرایط توسعه است و در این زمینه پیشرفت‌های بزرگی حاصل خواهد شد.
درباره انتقال تکنولوژی و فراهم شدن بستر جهت حضور برندهای معتبر و ساخت تولیدات مشترک نیز باید اشاره شود که ارتباط ما در دوران تحریم با کشورهای ضعیف و نه چندان پیشرفته صنعتی در حوزه لوازم‌خانگی بود که هم‌اکنون کشورهای پیشرفته دنیا به سمت ما دست همکاری دراز کرده‌اند و مایل به انتقال تکنولوژی هستند. ما نباید به سراغ کشورهایی نظیر چین برویم. باید کشورهایی مانند ترکیه را الگوی خود قرار دهیم که بهترین کالاهای اروپایی را با برند خود و با قیمت مناسب تولید و صادر می‌کند.
