مدل جدید برای ذخیره اندوخته فرهنگیان

 خبر تأسیس بانک جدید فرهنگیان در شرایطی مطرح است که در زیر مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان، بانک سرمایه وجود دارد و تخلفات صورت‌گرفته در این بانک که ٤٦ درصد از سهام آن در اختیار صندوق ذخیره فرهنگیان است، بیش از دیگر تخلفات صورت‌ گرفته خبرساز شد.

ایجاد بانک جدید برای فرهنگیان خبری است که باعث تعجب و طرح این پرسش از سوی جامعه یک میلیونی فرهنگیان شد که به راستی مسئولان وزارت آموزش و پرورش با چه هدفی قصد ایجاد چنین بانکی را در سر پرورانده‌اند؟!

آنچه اذهان مخاطبان را به خود مشغول ساخته است، این موضوع مهم است که با توجه به اینکه هنوز نتیجه تحقیق و تفحص مجلس از صندوق ذخیره فرهنگیان اعلام نشده است و از سوی دیگر هر روز خبرهای جدیدی از میزان تخلفات به گوش می‌رسد، چه طور مسئولان صندوق ذخیره فرهنگیان به دنبال ایجاد یک مرکز دیگر اقتصادی هستند؟

اگر اندکی به عقب برگردیم، بانک سرمایه نیز که این روزها در مرکز پرونده تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان قرار دارد، با نیت خدمت به فرهنگیان تأسیس شد و با ارائه طرح‌های رفاهی نمایشی مانند اعطای «کارت صدرا» و خرید اقساطی از فروشگاه‌های فرهنگیان، پا به میان جامعه فرهنگیان گذاشت اما در ادامه «سرابی» بیش نبود و به نوبت طرح‌های یاد شده یا به کلی لغو شد و یا نصف و نیمه و با اشکالات اجرایی متوقف شد و با آن آب مورد احتیاج زندگی فرهنگیان گرم نشد.  

شهاب الدین غندالی مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان 14 اسفند ماه 93 گفت: «بانک سرمایه در آینده نزدیک به بانکی قدرتمند تبدیل خواهد شد».

وی با بیان اینکه بانک سرمایه از جایگاه و ظرفیت بسیار مناسبی خصوصاً در حوزه آموزش و پرورش کشور برخوردار است، اظهار داشت: «با ارائه خدمات بانکی شایسته به این قشر مهم جامعه و مشارکت و همراهی معلمان فرهیخته و جامعه محترم فرهنگیان، یقیناً شعار «بانک خوب سرمایه است» محقق خواهد شد».

اما این بانک نتوانست خواسته‌های آموزش و پرورش محقق کند و چندی بعد ماجرای تأسیس بانک فرهنگیان مطرح شد.

*ماجرای تأسیس بانک فرهنگیان

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی 17 مردادماه سال گذشته خود یک فوریت طرح «تنظیم برخی از مقررات مالی، اداری و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش» را به تصویب رساندند.

هدف از ارائه این طرح یک فوریتی، تعریف منابع مالی جدید خارج از چارچوب‌های موجود برای وزارت آموزش و پرورش است تا بخشی از نیازهای مالی و رفاهی این وزارتخانه تامین شود؛ این طرح همچنین به دنبال تعریف مقررات مالی، اداری و پشتیبانی معینی است که اختیارات قانونی را در کنار تامین مالی پیش بینی کند.

بر اساس یکی از ماده‌های این طرح، صندوق ذخیره فرهنگیان مکلف می‌شود پس از طی مراحل قانونی، بانک فرهنگیان را تاسیس کند؛ بانک فرهنگیان نیز مجاز به تامین تسهیلات مورد نیاز فرهنگیان بدون رعایت سقف تسهیلات بانک‌های دیگر و با نرخ سود کمتر از آن می‌شود و وزیر آموزش و پرورش نیز به عنوان رئیس مجمع بانک فرهنگیان تعیین خواهد شد.

شهاب‌الدین غندالی مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان 27 مرداد ماه سال گذشته درباره آخرین اقدامات انجام شده به منظور راه‌اندازی بانک قرض‌الحسنه فرهنگیان اظهار داشت: از آنجا که بانک سرمایه یک بانک تجاری است و امکان دریافت تسهیلات مالی از بانک سرمایه برای فرهنگیان مشکل بود، طرحی را به منظور تاسیس بانک قرض الحسنه ویژه فرهنگیان و تجمیع صندوق‌های وام ضروری ارائه کردیم.

وی افزود: این طرح را با نمایندگان مجلس در میان گذاشتیم که از سوی آنها در مجلس مطرح و  یک فوریت آن به تصویب رسیده و منتظر طرح آن در صحن علنی هستیم.

مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان با بیان اینکه سهام صندوق ذخیره فرهنگیان در بانک سرمایه 45.67 درصد است گفت: در صورت راه‌اندازی این بانک بخش عمده‌ای از سهام ما در بانک سرمایه به بانک قرض‌الحسنه منتقل خواهد شد و از آن زمان به بعد فرهنگیان می‌توانند وام و تسهیلاتی ارزان قیمت و با سود چهاردرصد دریافت کنند.

غندالی افزود: امیدواریم این بانک پس از تصویب و طی مراحل اجرایی لازم تا چندماه آینده راه‌اندازی شود و بتوانیم بخشی از مشکلات فرهنگیان را حل کنیم.

مهدی نیکدل مدیرعامل فعلی صندوق ذخیره فرهنگیان نیز 28 بهمن ماه سال 95 درباره آخرین وضعیت راه‌اندازی بانک ویژه فرهنگیان که در سال گذشته در دستور کار صندوق ذخیره فرهنگیان قرار داشت اظهار کرد: طرح راه اندازی بانک ویژه فرهنگیان اکنون در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است. یک فوریت این طرح هم تصویب شده بود اما چون کامل نبود به صحن نرفت و قرار است تکمیل شود.

وی افزود: برخی معتقدند بانک قرض الحسنه فرهنگیان باید دایر شود و برخی می گویند بانک فرهنگیان. به هر صورت ممکن است بزودی مجلس با این طرح  موافقت و دولت را مکلف به اجرای آن کند. اگر چنین اتفاقی بیافتد ما از آن استقبال می کنیم.

*  ورود صندوق به بانک سرمایه صحیح نبود

مهدی نیکدل مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان، نهم آبان ماه امسال در نمایشگاه بانک، بورس و بیمه در پاسخ به این سوال که آیا شما زیر بار ادغام بانک سرمایه با سایر بانکها می‌روید، گفت: ما در شرکت‌های خود، قصد بنگاهداری نداریم و بنابراین، مشکلی هم در واگذاری‌ها نداریم. این در حالی است که وضعیت کنونی بانک سرمایه نیز نظیر همه بانک‌های کشور است و هیچ گونه تفاوتی با آنها ندارد؛ بنابراین نباید آن را در بوق و کرنا کرد؛ البته ادغام یک بحث فرعی است و به هیچ عنوان نمی‌توان گفت که این بانک ورشکسته است.

نیکدل با بیان اینکه، بانک سرمایه ورشکسته نیست، گفت: صندوق ذخیره فرهنگیان قصد فروش سهام خود در این بانک را دارد، چراکه اصولا ورود صندوق به این بانک صحیح نبود.

وی گفت: بانک سرمایه بدهکاران عمده‌ای دارد که به همه بانک‌های دولتی و خصوصی کشور بدهکارند و از ابتدا هم قصد این را نداشته‌اند که بدهی خود را بپردازند؛ بنابراین آنها زندان هم می‌روند، ولی پول‌ها را بازپرداخت نمی‌کنند؛ همانطور که یکی از بدهکاران، هشت ماه است که در زندان به سر می‌برد، ولی تا به حال، هشت ریال هم از بدهی خود را نپرداخته است.

نیکدل ادامه داد: ده ماه است که هیات مدیره بانک سرمایه کامل نشده اند و به جای 5 نفر، سه نفر در هیات مدیره هستند، بنابراین صورتجلسات آنها هم ثبت نمی‌شود و بنابراین ما بانک را به عنوان یک سرمایه گذاری مفید تلقی نمی کنیم.

وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه آیا فروش سهام بانک سرمایه موفق خواهد بود گفت: سرقفلی بانکها همچنان ارزش دارد و مجوزشان می‌ارزد، چراکه بانک مرکزی دیگر برای ایجاد بانک مجوز نمی دهد؛ پس یک بانک ولو اینکه بدهکار باشد، باز هم جذاب است.

*تأسیس بانک فرهنگیان کلید خورد

مدیرعامل مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان 17 آبان ماه امسال، طی حکمی «داود نعیمی» را به عنوان نماینده این مؤسسه به منظور پیگیری تأسیس بانک فرهنگیان منصوب کرد.

در متن  ابلاغی به نعیمی آمده است: «در اجرای مصوبه هیأت امنا در جلسه مورخ 26 مهر ماه 96 و مصوبه جلسه هیأت مدیره مورخ اول آبان ماه 96 مبنی بر لزوم پیگیری تأسیس بانک فرهنگیان که در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، جناب‌عالی را به عنوان نماینده موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان به منظور پیگیری تأسیس بانک مذکور منصوب می‌کنم».

آنچه خواسته جامعه فرهنگیان است، جدا از ایجاد مرکزی قابل اطمینان برای پس انداز اندوخته‌های معلمان برای دوران بازنشستگی، باز گرداندن آب به جوی اطمینان و اعتماد و باز ستاندن سرمایه‌های به یغما رفته خود در صندوق ذخیره فرهنگیان است.

تلاش برای انحراف اذهان فرهنگیان از تخلفات نجومی صندوق ذخیره با طرح تأسیس بانک فرهنگیان امری مورد پسند همگان نیست و باید مسئولان امر ابتدا این غده چرکین را از بدنه نظام آموزش و پرورش خارج سازند و از بازگشت آن جلوگیری کنند و اعتماد سلب شده معلمان را برگردانده و بعد به فکر طرح‌های جدید باشند.