اهتمام دولت به توسعه شبکه ریلی و افق ۲۵۰۰۰ کیلومتری شدن خط آهن

وزارت راه و شهرسازی در چارچوب برنامه های دولت تدبیر و امید ودر تلاش است تا پایان سال جاری و اوایل سال آینده 5 مرکز استان کرمانشاه، ارومیه، تبریز، رشت و همدان به شبکه ریلی کشور متصل شود تا هموطنان ما در این استان ها به جای حمل و نقل جاده ای و خودروهای شخصی از قطار برای انجام سفرهای خود استفاده کنند.

قطار به عنوان امن ترین وسیله حمل و نقل در دنیا شناخته شده و وقتی مسافر سوار قطار می شود بدون هیچ نگرانی سفر خود را در موعد مقرر انجام می دهد.

بدون شک در سفر با ماشین و خودروهای شخصی احتمال تصادفات جاده ای به خصوص در فصل زمستان بسیار بالا است، اما سفر با قطار این مشکلات را ندارد و در طول سفر مسافر می تواند در داخل قطار به راحتی تردد و با خیالی آسوده سفر کند.

قطار کمترین آلودگی را برای محیط زیست دارد و به همین خاطر سفر با این وسیله سبز نامیده شده، زیرا مصرف سوخت در شبکه ریلی کشور یک هفتم حمل و نقل جاده ای و افزایش استفاده از قطارهای مسافری مصرف سوخت را در کشور بیش از پیش کاهش خواهد داد و اتصال 5 مرکز استانی به شبکه ریلی کشور تحولات زیادی را در این استان ها به وجود می آورد.

پیش از این وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود: به دستور رئیس جمهوری اسلامی ایران امسال 5 مرکز استان در کشور به شبکه حمل و نقل ریلی وصل می شود و خوشبختانه این طرح ها بیش از 90 درصد پیشرفت دارند و تلاش می کنیم این پنج مرکز استان به شبکه ریلی متصل شوند.

عباس آخوندی افزود: طبق برنامه ریزی های انجام شده بیشتر عملیات اتصال ریل به کرمانشاه به اتمام رسیده و همدان نیز مورد بهره برداری قرار گرفته و عملیات اتصال خط آهن به ارومیه، قزوین - رشت و مسیر جدید میانه به بستان آباد و از آنجا به سمت تبریز هم در دست اجرا است.

وزیر راه وشهرسازی اظهار داشت: با توجه به کارهایی که سال گذشته انجام شده امسال 919 کیلومتر راه آهن جدید مورد بهره برداری قرار می گیرد.

در طـرح راه آهـن قزویـن - رشت به طول 165 کیلومتر که به صـورت یـک خطه و بـا سرعـت 160 کیلومتر برای قطارهای مسافری و 120 کیلومتر برای قطارهای باری طراحی شده از ایستگاه سیاه چشمه در قزوین شروع و با عبور از روستاهای کوهین و شیرین سو در محدوده شهرهای لوشان، منجیل، رودبار، رستم آباد و امامزاده هاشم ادامه مسیر داده و به ایستگاه رشت می رسد.

این خط آهن در ادامه از ایستگاه راه آهن رشت دو شاخه شده که یک شاخه با عبور از شهر پیربازار به بندرانزلی متصل می شود و شاخه دوم آن به شهر مرزی آستارا متصل می شود.

تعداد 9 ایستگاه شامل: دستجرد، کوهین، شیرین سو، لوشان، منجیل، رستم آباد، امامزاده هاشم، رشت و پیربازار در این مسیر طراحی شده تا مسافران در این مسیر بتوانند به سهولت به قطار دسترسی داشته باشند.

این طرح علاوه بر آنکه از لحاظ حمل ‌و نقل داخلی بار و مسافر استان گیلان اهمیت دارد، از نظر ایجاد یک کریدور ریلی جدید برای صادرات و واردات کشور و همچنین ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به خلیج فارس و آب های آزاد بین‌المللی و دیگر کشورهای همسایه ایران بسیار مهم می‌باشد.

در طرح توسعه شبکه ریلی به استان آذربایجان غربی و ارومیه این شبکه با عبور از استانهای آذربایجان شرقی، زنجان، قزوین به تهران متصل می شود و از این طریق باعث توسعه اقتصادی منطقه و افزایش رفاه مردم منطقه می‌شود و مردم شهرهای ملکان، میاندوآب، مهاباد، محمدیار و نقده می‌توانند از آن استفاده کنند.

عملیاتی شدن این طرح علاوه بر افزایش ایمنی حمل‌و نقل و صرفه‌جویی در مصرف سوخت، آلودگی زیست‌ محیطی را کاهش داده و نقش بسیار موثری در حمل و نقل عمومی دارد و ضمنأ اشتغالزائی مستقیم آن حدود 834 نفر خواهد بود و در توسعه مناطق جنوبی دریاچه ارومیه و استان آذربایجان غربی تاثیر زیادی خواهد داشت.

مسیر مراغه - ارومیه از ایستگاه مراغه محور راه‌آهن تهران - تبریز منشعب و از جوار شهرهای ملکان، میاندوآب، مهاباد، محمدیار و نقده عبور کرده و سپس به ارومیه می رسد.

طول این مسیر 180 کیلومتر است و در طول مسیر 7 ایستگاه پیش‌بینی شده که عبارتند از ملکان، میاندوآب، قزل قلعه، مهاباد، نقده، شیرین بلاغ،رشکان و در نهایت به ارومیه می رسد و مسیر طوری انتخاب شده که از نزدیک شهرهای پرجمعیت و مناطق کشاورزی استان آذربایجان غربی عبور کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور می گوید: امسال با افتتاح 919کیلومتر راه آهن، پنج مرکز استان به شبکه ریلی کشور متصل می شوند که این اقدام ها باعث شده سال 96 سالی طلایی در شبکه راه آهن باشد.

خیرالله خادمی افزود: هم اکنون سه هزار و 500 کیلومتر راه آهن در شبکه ریلی کشور در حال اجرا است و متوسط ساخت ریل در کشور حداکثر 200 کیلومتر در هر سال بوده است که بهره برداری از 919 کیلومتر در سال جاری باعث رقم خوردن سالی پربار در این شبکه بوده و امسال حدود 280 کیلومتر در کشور ریل گذاری شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه 3 ‌هزار‌ و ٥٠٠ کیلومتر ریل جدید در کشور در قالب 22 طرح در حال ساخت است، گفت: ساخت این میزان خط به حدود ٨٠ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز داشت، لذا تصمیم گرفتیم 5 مرکز استان همدان، کرمانشاه، آذربایجان غربی (ارومیه)، گیلان (رشت) و آذربایجان شرقی که مسیر جدیدی به تبریز است را در اولویت کاری قرار دهیم.

خادمی با اشاره به اولویت‌هایی که موجب شد 5 مرکز زودتر از مراکز دیگر به شبکه ریلی وصل شود، گفت: نخست اینکه کار ساخت ریل در این مراکز سال‌ها بود که شروع شده اما تمام نشده بود، از طرف دیگر این مراکز رسیدن ریل به مرزها را تسهیل و بهره‌وری بالایی در حمل و نقل را نصیب کشور می‌کند، بنابراین تصمیم گرفتیم ساخت ریل در این مراکز را قبل از مراکز دیگر شروع کنیم.

به گفته خادمی، سه محور رشت - آستارا - تبریز - میانه مرز بازرگان و کرمانشاه به خسروی سه مرکزی هستند که شبکه ریلی را به مرزها می‌رسانند البته مسیر تبریز اکنون به مرز بازرگان متصل است اما خط جدید از راه میانه این مسیر را 200 کیلومتر کوتاه می‌کند.

معاون وزیر راه وشهرسازی افزود: کار مهم دیگر دولت افزایش ظرفیت بندر چابهار، از مسیر ریلی از چابهار به سمت زاهدان و بیرجند و مشهد است، یعنی کریدور شمال به جنوب‌ شرق که اگر این مسیر را ایجاد کنیم هم به دریای عمان وصل می شویم هم ترانزیت کشورهای چین و هند را به آسیای میانه، افغانستان و پاکستان می‌رسانیم.

خادمی با بیان این که در اتصال 5 مرکز استان به شبکه ریلی از 80 درصد منابع داخلی استفاده شده که 20 درصد سرمایه خارجی برای خرید ریل بوده است، گفت: برای راه آهن همدان 1000 میلیارد تومان، کرمانشاه تا الان 900 میلیارد تومان، رشت 1400 میلیارد تومان که ارزش آن در نهایت به 3 هزار میلیارد می‌رسد.

وی ادامه داد: محور میانه به تبریز حدود 850 میلیارد تومان هزینه دارد که ارزش نهایی آن به 1500 میلیارد تومان می‌رسد، راه‌آهن ارومیه نیز 400 میلیارد تومان سرمایه را به خود اختصاص داده است.

در پروژه دیگری راه‌آهن دوخطه میانه - بستان آباد- تبریز به طول 132 کیلومتر از ایستگاه موجود میانه واقع در مسیر راه‌آهن موجود تهران - تبریز شروع و با گذر از مسیری عمدتاً کوهستانی که از شهرهای ترکمنچای، بستان‌آباد و باسمنج به ایستگاه راه آهن تبریز متصل می‌ شود.

این محور از مسیر موجود راه‌آهن میانه - تبریز حدود 100 کیلومتر کوتاهتر است و با اخذ مجوز احداث خط دوم تهران- میانه، در آینده یک مسیر دوخطه از منتهی‌الیه شمال شرقی تا شمال غربی کشور ایجاد خواهد شد.

کاهش حدود 100 کیلومتری مسیر راه آهن تهران- تبریز، که از شریان‌های اصلی شبکه راه آهن سراسری در منطقه شمال‌غرب و کریدور ترانزیت ریلی شرقی- غربی کشور و افزایش ظرفیت جابجایی حمل و نقل بار و مسافر و کاهش زمان سیر در این مسیر از مهمترین مزیت های این طرح ریلی در استان آذربایجان غربی است تا هموطنان و صاحبان بار و کالا بتوانند از این خط ریلی به خوبی استفاده کنند.

بهبود شبکه ترابری منطقه و افزایش ایمنی سیر و کاهش خسارات جانی و مالی صادفات جاده ای، کاهش مصرف سوخت، کاهش استهلاک ناوگان جاده‌ای و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و توسعه اقتصادی، گردشگری و ایجاد اشتغال و ارتقاء شاخص‌های حمل و نقل ریلی از دیگر الویت های طراحی و ساخت این مسیر ریلی است.

در طـرح خط آهـن تهران - همدان - سنندج به طول 410 کیلومتر، بصورت یک خطه، با سرعت 160 مسافر و 120 باری (مسیر تهران- همدان به طول 260 کیلومتر و مسیر همدان - سنندج به طول150 کیلومتر) این طرح در مسیر خود از شهرهای تهران، رباط کریم، ساوه، فامنین، همدان، بهار، قروه و سنندج عبور می‌ کند.

همچنین تعداد 12 ایستگاه شامل: همدان و ساوه (بعنوان ایستگاه‌های تشکیلاتی درجه 1)، نوبران و فامنین (بعنوان ایستگاه‌های مسافری درجه 2) و 8 ایستگاه درجه3 (که در دو فاز اول و دوم ساخته می‌شوند) در این مسیر در نظر گرفته شده است.

این طرح علاوه بر آنکه از لحاظ حمل ‌و نقل داخلی بار و مسافر استان‌های همدان و کردستان را به شبکه راه‌آهن سراسری متصل می‌ کند، باعث فراهم‌آوردن بستری مناسب به‌ منظور احداث طرح‌ها و صنایع جدید، بهبود و گسترش شبکه ترابری منطقه و همچنین افزایش ایمنی سیر و کاهش مصرف سوخت می‌گردد.

طـرح راه آهـن غرب کشور به طول 605 کیلومتر، بصـورت یـک خطه، بـا سرعـت 160 کیلومتر مسافری و 120 کیلومتر باری مشتمل بر محورهای اراک (سمنگان)- کرمانشاه به طول 267 کیلومتر، کرمانشاه - خسروی به طول 263 کیلومتر و همدان - ملایر (جوکار) به طول 75 کیلومتر می‌باشد.

مسیر راه‌آهن مورد مطالعه از ایستگاه سمنگان (نزدیک اراک) شروع و ضمن عبور از حوالی شهرهای ملایر، نهاوند، کنگاور، صحنه، کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، گیلانغرب و قصر شیرین به شهر خسروی واقع در مرز بین ایران و عراق منتهی شده و از آن پس از طریق خانقین، بغداد، موصل، قامشلی، دیرالزور، رقه و حلب به بندر لاذقیه ختم می‌ شود.

تعداد 13 ایستگاه شامل ایستگاه‌های سمنگان، حک، جلایر، زنگنه، ملایر، کهریز، شادمانه، فیروزآباد، زاگرس، گاماسیاب، بیستون، کرمانشاه قدیم و کرمانشاه جدید در این مسیر درنظر گرفته شده است.

همچنین با اجرای این طرح امکان برقراری ارتباط ریلی بین ایران و عراق از طریق مرز خسروی و در نتیجه ارتباط با اماکن متبرکه کربلا، نجف اشرف و سایر مراکز زیارتی واقع در خاک عراق میسر می شود و مضافاً اینکه اتصال راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به بندر لاذقیه واقع در ساحل دریای مدیترانه از طریق کشورهای عراق و سوریه از دیگر مزایای این طرح است.

توسعه شبکه ریلی از اولویت‌های دولت است و ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل و شهرهای ریل پایه به یک استراتژی بلند مدت بخش حمل و نقل ایران تبدیل شده است به همین دلیل پس از اتصال این پنج استان به شبکه ریلی کشور، اتصال سه استان دیگر به ترتیب سنندج، اردبیل و بوشهر به شبکه حمل و نقل ریلی کشور دراولویت قرار دارند.

هم‌اکنون طول خط آهن کشور به حدود 13 هزار کیلومتر رسیده و دولت در نظر دارد در پایان 1404 طول شبکه ریلی کشور را به 25 هزار کیلومتر افزایش دهد و بخش زیادی از بار و مسافر از جاده به روی ریل منتقل شود.

طبق برنامه ریزی های وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه آهن قرار است در چشم‌انداز 1404 بیش از 30 درصد بار و 20 درصد مسافر کشور با شبکه حمل ونقل ریلی جابه‌جا شوند و یکی از برنامه‌های مهم و اولویت دولت توسعه شبکه حمل ونقل ریلی در کشور است.

اتصال 5 مرکز استان به خطوط ریلی کشور و برقراری ارتباط ریلی استان‌های غرب کشور به مرکز و شبکه راه‌آهن سراسری موجب رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بخش عظیمی از مناطق غربی کشور خواهد شد و ارزانی حمل بار و افزایش ایمنی و رفاه مسافران از دستاوردها و مزیت های این 5 طرح بزرگ ملی ریلی است.