کارآفرینی با رویکرد حمایت از کالای ایرانی

 یکی از علت های اصلی رشد نرخ بیکاری در کشور را می توان توسعه نیافتن فرهنگ کار و کارآفرینی در جامعه دانست زیرا همه افراد به نوعی به دنبال این هستند که از طریق بخش دولتی کسب و کاری به دست آورند. در صورتی که تکیه بیش از حد بر این امر می تواند کشور را به معضل های دیگری روبرو کند.

با توجه به این امر دولت ها باید سیاست هایی در جهت رشد و توسعه بخش خصوصی اتخاذ کنند تا افراد بتوانند به خوداشتغالی روی آورند که لازمه این کار توجه به آموزش های فنی و حرفه ای برای توسعه کارآفرینی است زیرا این آموزش ها در توانمند سازی افراد نقش اصلی را ایفا می کنند.

بنابراین آموزش های فنی و حرفه ای به سبب انعطاف پذیری نشأت گرفته از خصیصه های بازار کار و اوضاع اقتصادی کشور و به دلیل آموزش و ایجاد مهارت های لازم در افراد برای توانایی در احراز مشاغل، نقش به سزایی در رفع بیکاری دارند.

در واقع ویژگی این آموزش ها، نوعی پرورش کارآفرینی است؛ به این معنی که افراد پس از کسب مهارت و تخصص دانش فنی، قادر خواهند بود که فرصت های شغلی مناسبی را به دست آورند و در نهایت شغلی ایجاد کنند.

همین تاثیر آموزش های فنی و حرفه ای در کارآفرینی و ایجاد اشتغال سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت «روز کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای» با «رضا باجولوند» معاون پژوهش، برنامه ریزی و سنجش مهارت سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به گفت وگو بپردازد.

**سازمان آموزش فنی و حرفه ای؛ تسهیل گر در حوزه اشتغال

وظیفه سازمان آموزش فنی و حرفه ای تربیت نیروی ماهر مورد نیاز برای بازار کار است. این نهاد به عنوان متولی آموزش های غیررسمی در کشور شناخته می شود و نقش تسهیل گر در اشتغال دارد. به این صورت که برپایه اطلاعات و آماری که از هر منطقه جغرافیایی به دست می آورد به شناخت نیازهای بازار کار می پردازد و برای این بازار نیرو تربیت می کند. بنابراین این آموزش ها را می توان سفارش محور نامید. پس باید صنعت و بازار کار وجود داشته باشد و سفارش نیروی کار بدهد تا سازمان فنی و حرفه ای پس از آموزش و تدوین استانداردهای آموزشی و تایید صلاحیت شغلی، فرد را به حوزه صنعت معرفی کند. از این رو سازمان فنی و حرفه ای با ارتباط سازنده و هماهنگ با صنعت و با رویکرد سفارش پذیری، آموزش های مهارتی را به نیروی انسانی منتقل می کند.

**کارآفرینی و اشتغال با تعامل صنعت و سازمان فنی و حرفه ای

186 مرکز آموزش فنی و حرفه ای در 31 استان وجود دارد که با توجه به شرایط و محیط های مختلف، آموزش های متفاوتی به نیروی انسانی داده می شود که این آموزش ها در پادگان ها، زندان ها، دانشگاه و ... صورت می گیرد. البته با توجه به ظرفیت هر مکان آموزش ها می تواند متفاوت باشد برای نمونه در زندان نمی توان هرگونه آموزشی ارایه داد پس آموزش هایی که مناسب به افراد داده می شود تا بتوانند پس از آزادی برای جامعه مفید باشند. همچنین این سازمان بر پایه اعتبار و بودجه ای که در اختیار دارد، عدالت آموزشی را در استان های مختلف رعایت می کند.

آموزش فنی و حرفه ای ارتباط مستقیمی با کارآفرینی و اشتغال دارد. به همین سبب از قشرهای مختلف جامعه مانند دانشجو، خانه دار و ... به این مراکز مراجعه می کنند که این افراد پس از پایان دوره آموزش آماده پذیرش شغل هستند. البته بخشی از این افراد در حوزه خوداشتغالی فعال می شوند و به نوعی کارآفرینی می کنند و بخشی دیگر در صنعت به کار گرفته خواهند شد. هرچند ممکن است عده ای وارد بازار کار نشوند که این را نمی توان نشانه ضعف در کار آموزش دانست زیرا یکی از شاخصه های اشتغال به آموزش مربوط می شود و باید در وهله بعدی شرایط برای ورود این نیروها به بازار کار شکل بگیرد که این اتفاق با تعامل میان صنعت و مراکز آموزشی امکان پذیر خواهد شد. در کل رویکرد سازمان فنی و حرفه ای این است که فرد بتواند با کسب مهارت های مشخص به اشتغال دست پیدا کند و اینگونه به رفع بیکاری در کشور کمک شود.

**تفاهم نامه سازمان آموزش های فنی و حرفه ای با 70 بنگاه اقتصادی

حوزه صنعت در کشورهای دیگر، نیروی انسانی مورد نیاز خود را به سازمان های آموزش فنی و حرفه ای سفارش می دهد و این نهادها موظف هستند نیرو تربیت کنند. بنابراین نوعی هماهنگی و تعامل میان صنعت و اینگونه سازمان ها ایجاد می شود. در ایران نیز سازمان فنی و حرفه ای برای ایجاد اشتغال و کارآفرینی تعامل هایی با حوزه صنعت برقرار و با 70 بنگاه اقتصادی تفاهم نامه همکاری امضا کرده است که از طریق این تفاهم نامه ها نیروی های مورد نیاز سفارش داده می شود. البته مشارکت بخش خصوصی نیز در این کار وجود دارد؛ یعنی آموزشگاه های آزاد وابسته به سازمان فنی و حرفه ای هستند که بیشتر در رشته های خدماتی فعالیت می کنند.

به هر اندازه که افراد ماهرتری در مراکز فنی و حرفه ای تربیت شوند وضعیت تولید در کشور توسعه پیدا می کند؛ یعنی این عوامل ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند و به هر اندازه که بتوانیم خود را به استاندارد جهانی نزدیک کنیم کیفیت کالای تولید شده نیز بهتر خواهد شد. برای این منظور با استفاده از دیپلماسی و روابط خارجی مناسب باید با کشورهای صاحب نظر در زمینه های آموزش های فنی و حرفه ای تعامل بهتری برقرار کرد تا بتوان از این رهگذر با فناوری های روز دنیا آشنا شد.

**قرار گرفتن آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی در سبد خانوارها

در آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی 2 نوع آموزش سخت و نرم وجود دارد. در آموزش های نرم به اخلاق حرفه ای، کارآفرینی، بحث های محیط زیستی و ... توجه می شود؛ یعنی اینکه فرد آموزش دیده هنگامی که می خواهد در حوزه های مختلف فعالیت کند نوعی آموزش به او داده می شود که چگونه باید با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کند. البته کشور باید در مسیری گام بردارد که این مهارت ها در سبد خانوارها قرار بگیرد؛ یعنی خانواده ها باید همانگونه که برای فرزندان خود کلاس هایی مانند زبان، موسیقی و ... در نظر می گیرند، کلاس های آموزش فنی و حرفه ای و کارآفرینی را نیز لحاظ کنند تا فرد بتواند در آینده برای کشور مفید باشد.

**نگاه فنی و حرفه ای به سیاست های اقتصاد مقاومتی برای حمایت از کالای ایرانی

آموزش هایی که در مراکز فنی و حرفه ای ارایه می شود با نگاه به سیاست های اقتصاد مقاومتی برای حمایت از کالای ایرانی است؛ یعنی این آموزش ها با رویکرد جهادی، فرصت ساز و مولد در جهت توسعه و کارآفرینی و با استفاده از ظرفیت های کشور برای افزایش تولید فعالیت می کند.

سازمان فنی و حرفه ای در کنار آموزش های فنی در حوزه کارآفرینی هم نیروهایی تربیت می کند که این نیروها در تولید کالای ایرانی فعالیت می کنند. بنابراین تولید یکی از هدف های این سازمان محسوب می شود که تکمیل کننده اشتغال است و در نهایت به توسعه چرخه اقتصادی کشور می انجامد. همچنین تجهیزاتی که در آموزش نیروها استفاده می شود از تولیدات داخلی است که در راستای شعار 1397 خورشیدی یعنی حمایت از کالای ایرانی به شمار می رود. وقتی صنعت وارد این عرصه می شود؛ یعنی از یک طرف می خواهد از نیروهای داخلی استفاده کند و از جهت دیگر با افزایش کیفیت کالاهای داخلی، گام های موثری به منظور حمایت از کالای داخلی بردارد. بنابراین تمام سیاست های مراکز آموزشی در راستای اقتصاد مقاومتی و برای حمایت از کالای ایرانی است.

**جلوگیری از مدرک گرایی با مهارت آموزی در فنی و حرفه ای و کارآفرینی

مهارت آموزی در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی در سال های اخیر در آموزش و پرورش و آموزش عالی مورد توجه قرار گرفته است و سازمان فنی و حرفه ای با این نهادها تفاهم نامه های همکاری امضا کرده است که این مهم به مرور ارزش و جایگاه بهتری پیدا می کند.

مهارت آموزی و کارآفرینی باید از دوره مدرسه در افراد فرهنگ سازی شود؛ یعنی این مهارت ها سطح بندی شوند و در هر سطح نوع خاصی از مهارت ها را به دانش آموزان آموزش دهیم تا افراد بتوانند مسیر مهارت های خود را تشخیص دهند و به مرور نوع مهارتی که توانایی انجام آن را دارند، انتخاب کنند که این اتفاق از ترویج فرهنگ مدرک گرایی در کشور جلوگیری می کند که امروزه در جامعه مشاهده می شود.