کارمندان و دغدغه سلامتی

کارمندان از جمله اقشاری هستند که به دلیل سبک کاری و کم تحرکی در محیط کار در معرض آسیب های بیشتری هستند و در نتیجه خطر انواع مشکلات اسکلتی و یا بیماری های غیر واگیر آنها را تهدید می کند که گاه ممکن است آسیب های جبران ناپذیری را برای آنها به همراه داشته باشد.

کارمندان باید به طور مرتب آزمایش سلامتی را انجام دهند وهمچنین در محیط کار نهایت تلاش خود را برای ثابت نماندن و انجام فعالیت های بدنی حتی به مقدارکم داشته باشند.آنها همچنین باید به شیوه اصولی و صحیح استفاده از وسایل و ابزارهای کاری خود از جمله صندلی، میز و رایانه را بدانند تا کمترین آسیب ها را متحمل شوند.

جمعی از کارمندان در خصوص مشکلات فیزیکی خود در محیط کار می گویند: یک جا نشستن بیش از حد، درد دست و پا، کمر، گردن و سوزش چشم و ضعف بینایی از جمله مشکلاتی است که با آن درگیر هستیم و بیشتر اوقات پس از مدت طولانی نشستن، بلند شدن از جا سخت و گاهی درد آور می شود. آنها می گویند: این مشکلات در بهره وری کاری تاثیر مستقیم دارد ضمن اینکه تبعات خستگی ناشی از کار در خانه نیز نمود پیدا می کند.

آنها می افزایند: اثرات بی تحرکی و مشکلات فیزیکی در دوران کار، گاهی در دراز مدت و حتی بازنشستگی نیز باقی می ماند و هزینه های درمانی را به خانواده ها تحمیل می کند. یک متخص ارتوپد بیان کرد: کارمندانی که کار آنها با رایانه است بیشتر به مشکلات عضلانی و اسکلتی مبتلا شده و کم تحرکی و ثابت ماندن برای آنها مشکل ایجاد می کند. دکتر محمد فکور افزود: دردهای عضلانی و اسکلتی بسته به سن و سطح فعالیت متفاوت است.

وی ادامه داد: کارمندان باید حتما در هنگام نشستن های طولانی فعالیت های ورزشی داشته باشند و اصول مناسب نشستن و کار با رایانه را رعایت کنند از جمله اینکه شیب مانیتور مقابل صورت باشد و هنگام کار با موس دست حتما روی میز خوابیده باشد در غیر این صورت در درازمدت درد و خستگی ایجاد می کند.

** کارمندان هر 20 تا 30 دقیقه وضعیت بدنی خود را تغییر دهند

فکور بیان کرد: کارمندان باید حداقل بعد از هر 20 تا 30 دقیقه نشستن از جای خود بلند شده و چند دقیقه ای قدم بزنند یعنی باید تغییر وضعیت بدهند که بسته به سن متفاوت است.

این متخصص ارتوپد اضافه کرد: افرادی که با لپ تاپ کار می کنند می توانند هر بار موس را با یک دست بگیرند و به این ترتیب از فشار برروی یک دست جلوگیری کنند.

وی بیان کرد: برای کاهش دردهای گردنی به ویژه برای افرادی که نیاز به تمرکز زیاد دارند باید در بازه های زمانی مختلف موقعیت گردن خود را تغییر دهند تا فشار از روی گردن برداشته شود.

فکور افزود: اگر کارمندان خواب کافی داشته باشند کمتر احساس خستگی و درد عضلات می کنند چون خستگی های بیش از حد باعث فشار بر روی عضلات، دردهای پشت کتف و یا اسپاسم های عضلانی می شود.

این متخصص ارتوپد ادامه داد: افراد مبتلا به دیابت باید اصول بهداشت پا را رعایت کنند و کفش های مخصوص بپوشند و از صندلی های خاص استفاده کنند.

** ابلاغ بسته سلامت کارکنان دولت به دستگاه های اجرایی

مدیر گروه بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان نیز گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بسته سلامت کارکنان دولت را تدوین کرد و یک ماه است که به همه دستگاه های ابلاغ کرده که برنامه های عملیاتی خود را بر اساس آن بنویسند.

کوروش نعمانی بیان کرد: در این راستا و سنجش سلامت کارمندان از جمله مهمترین برنامه های مرکز بهداشت خوزستان، خطرسنجی سکته های قلبی و مغزی است که همه دستگاه ها موظف هستند بر طبق پروتکل های وزارت بهداشت ، پرونده سلامت برای کارمندان تشکیل دهند.

وی افزود: کارمندان می توانند برای انجام این برنامه به نزدیک ترین پایگاه سلاکت مراجعه کنند و خطرسنجی برای گروه های 30سال به بالا با آزمایش به صورت رایگان انجام می شود و در صورت در معرض خطر بودن داروهای لازم تجویز می شود تا خطر پذیری کاهش یابد.

نعمانی ادامه داد: به کلیه کارمندان توصیه می شود تست غربالگری سرطان از جمله سینه، دهانه رحم و روده بزرگ را نیز انجام دهند.

مدیر گروه بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: از آنجا که از جمله مهمترین عوامل خطر برای کارمندان کم تحرکی است از جمله مصوبات شورای سلامت این است که همه دستگاه ها موظف شدند که حداکثر امکانات را فراهم کنند که کارمندان از امکانات و مشاوره های ورزشی استفاده کنند.

** کارمندان پشت میز نشین در معرض خطرهای جدی سلامتی

رییس گروه سلامت کار مرکز بهداشت خوزستان نیز گفت: هر سازمانی برای فعالیت خود از ساختمانی با اتاق هایی که دارای تجهیزات و تسهیلاتی از قبیل میز، صندلی، رایانه ، نمابر، تلفن و غیره در جهت پیشبرد اهداف سازمانی استفاده می کند.

جلال ملتجی افزود: تجهیزات و تسهیلات فراهم شده سلیقه ای بوده و بدون توجه به وضعیت بدنی کارکنان طراحی شده اند و به مرور زمان انواع مشکلات و ناراحتی اسکلتی و عضلانی برای کارکنان به وجود می آورند که بر روی کیفیت و کمیت کار تاثیر گذاشته و نارضایتی کارکنان را به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه داد: معمولا افرادی که شغلشان ایجاب می کند ساعت های طولانی بر روی صندلی روبه روی میز بنشینند، در معرض خطرهای جدی برای ستون فقرات و در کل مسایل فیزیکی بدنشان هستند.

ملتجی گفت: توجه نکردن به اصول ارگونومی (علم تلفیق کار و شرایط کار با ویژگی ها و نیازهای انسانی) و رعایت نکردن آنها در محیط کار، هزینه های بسیار زیادی را برای کارفرما و هم برای کارکنان به دنبال خواهد داشت و موجب کاهش کارآیی و افزایش استرس کارکنان نیز می شود.

رییس گروه سلامت کار مرکز بهداشت خوزستان در خصوص اصول ارگونومی صندلی ادادمه داد:بیشتر دردها و فرسایش های داخلی مهره ای و فشار بر روی دیسک در زمانی پیش می آید که فرد نشسته باشد و از پشتی صندلی استفاده نکنند در این صورت مهره ها پهن می شوند.

وی توصیه کرد: برای جلوگیری از این امر از پشتی هایی استفاده شود که دارای زاویه 105تا110با سطح افق باشد و در این حالت قوسی کمر حفظ خواهد شد؛ ارتفاع صندلی قابل تنظیم کردن باشد و ارتفاع آن به اندازه ای باشد که آرنج کاربر با سطح میز مماس شود و همچنین زانو ها 2 تا سه سانتیمتر از لبه نشیمنگاه صندلی جلوتر باشد.

ملتجی بیان کرد:اگر دسته صندلی بالاتر از ارتفاع آرنج باشد سبب بالا آوردن دست ها می شود که افزایش فشار بر روی مفاصل شانه ها و ماهیچه های دست و گردن را به همراه دارد و به مرور زمان باعث خستگی عضلانی و درد در آن ناحیه می شود.

رییس گروه سلامت کار مرکز بهداشت خوزستان به اصول ارگونومی میز اشاره کرد و گفت: وسعت سطح روی میز باید به اندازه کافی باشد تا کلیه قطعات و وسایلی که برای انجام کار لازم است جا بگیرد و پا باید به اندازه کافی فضای آزاد درزیر میز داشته باشد.

وی افزود: ارتفاع قرارگیری مانیتور طوری باشد که سطح بالایی مانیتور کمی پایین تر از ارتفاع سطح دید چشم باشد و مرکز صفحه مانیتور 15 تا 20 درجه پایین تر از خط ارتفاع دید چشم باشد و برای تنظیم ارتفاع مانیتور می توان از میز و صندلی با قابلیت تنظیم شدن استفاده کرد.

ملتجی ادامه داد: افرادی که به طور طولانی با رایانه کار می کنند و ساعت های زیادی را با نگاه کردن به صفحه مانیتور می گذارند از سوزش ، خستگی و خشکی چشم شکایت می کنند که این به دلیل این است هنگام کار نیاز به تمرکز زیاد دارند و تعداد پلک زدن ها در طی کار کاهش می یابد.

رییس گروه سلامت کار مرکز بهداشت خوزستان توصیه کرد: هر چند وقت یکبار سر را از مانیتور به طرف یک شی دور برگردانده و به طور مرتب شروع به پلک زدن کنند تا سطح روی چشم مرطوب شود.

وی گفت: میز کار باید دارای لبه ی دوار با کمی شیب به طرف پایین باشد که از برخورد پشت دست با لبه آن جلوگیری گشود چون می تواند سبب ایجاد مشکلات در آن ناحیه شود و همچنین ارتفاع میز کار باید بالاتر از حد آرنج باشد.

ملتجی توصیه کرد: درکارهای ایستاده نیز می توان اززیرپایی های مناسب که به صورت چهارپایه ای باارتفاع کم (درحدود21تا سانتیمتر) استفاده کرد که در هرزمان امکان قراردادن یکی ازپاها بر روی آن میسرباشد چون این شرایط ازکشیدگی عضلات پاها در اثرکارهای ایستاده درازمدت جلوگیری می کند.

وی افزود: بیماری ها و حوادث ناشی از کار در اثر عوامل زیان آور و شرایط نا ایمن محیط کار به وجود می آیند بنابراین به منظور ارزیابی وضعیت سلامتی افراد باید طبق ماده 92 قانون کار معاینات پیش از استخدام برای افراد جدیداستخدام و معاینات دوره ای و سالیانه برای کلیه کارکنان انجام شود تا بتوان از بروز بیماری های شغلی جلوگیری کرد.وی ادامه داد: در این راستا مراکز معینی برای انجام اینکار مشخص شده است که شامل مراکز معاینات شغلی مراکز بهداشت شهرستان ها و مراکز خصوصی طب کار هستند.