چگونه بدانیم به‌بیماری ۸ میلیون ایرانی مبتلا هستیم یا نه؟

 دیابت شاید فراگیرترین بیماری باشد که مردم دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌کند. بیماری که شاید تنها در موارد حاد کشنده باشد اما اگر مراقبت و کنترل درستی درباره آن صورت نگیرد بسیاری از اعضای بدن را نیز درگیر خود کند.

اما برعکس می‌توان با این بیماری به راحتی همزیستی پیدا کرد و سال‌های سال آن را با خود همراه داشت و به خوبی زندگی کرد. یک همراهی مسالمت آمیز که تنها با خود مراقبتی و کنترل مداوم صورت می‌پذیرد. اما از کجا باید بدانیم که به دیابت مبتلا هستیم یا خیر؟ و چگونه این بمیاری را کنترل کنیم. در ادامه این گزارش سعی کرده‌ایم که به یک زبان ساده و بدون پیچیدگی شرایط و علائم این بیماری را برای شما شرح بدهیم. باید بدانید اگر در معرض ابتلا قرار دارید با کنترل و ورزش می‌توانید از آن پیشگیری و قند خونتان را کنترل کنید.

تست قندخون یکی از اقداماتی است که در آگاه سازی شما برای پیش دیابت موثر است. اگر می‌خواهید بدانید که چگونه قند خونتان را کنترل کنید، حتما ادامه این مطلب را بخوانید.

سه نوع اصلی دیابت وجود دارد:

دیابت نوع یک: این نوع دیابت یک بیماری خود ایمنی است و زمانی که گفته می‌شود، سلول‌های بتا (سلول‌های تولید کننده انسولین) پانکراس آسیب دیده‌اند، به این معنی است که لوزالمعده باعث کاهش اندک انسولین شده؛ و همانطور که می‌دانید انسولین برای زنده ماندن مورد نیاز است.

جالب است بدانید که دیابت نوع ۱ به عنوان «دیابت نوجوانان» مطرح می‌شود؛ چراکه اغلب در دوران کودکی اتفاق می‌افتد. البته ناگفته نماند که این نوع دیابت ممکن است در هر سنی رخ دهد.

دیابت نوع دو: این نوع دیابت وقتی رخ می دهد که لوزالمعده انسولین را به اندازه کافی تولید نمی‌کند یا بدن به درستی از انسولین استفاده نمی‌کند؛ این نوع دیابت اغلب به عنوان «شروع بالغ» در نظر گرفته می‌شود، اما می‌تواند در دوران کودکی نیز رخ دهد.

دیابت بارداری: این نوع دیابت در زنان باردار رخ می‌دهد. این امر به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری است که بر نحوه استفاده از انسولین در بدن تأثیر می‌گذارد. البته زنان خاصی هستند که در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند؛ با این حال، سطح قند خون به طور معمول در مدت کوتاهی پس از زایمان طبیعی می شود.

هرچند زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع  ۲ نیز قرار دارند.

دیابت چگونه تشخیص داده می شود؟

چندین آزمایش تشخیصی برای دیابت وجود دارد. پزشک شما ممکن است یکی از موارد زیر را توصیه کند:

قند خون ناشتا

قند خون تصادفی

آزمون تحمل گلوکز خوراکی

A۱c

حال چگونه تشخیص دهید که مبتلا به دیابت یا در معرض آن قرار داردی یا خیر:

ابتدا قند خون ناشتا:

روش گرفتن قند خون در حالت ۸ ساعت ناشتا و پیش از صبحانه یکی از مطمئن‌ترین حالت‌های اندازه‌گیری است. در این حالت شما به 3 نتیجه دست خواهید یافت:

**در حالت طبیعی باید کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد

**مرحله پیش دیابت که  قند خون بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ است

 «پره دیابت یا پیش دیابت که به عنوان عدم تحمل گلوکز نیز شناخته شده است معمولا هیچ علایم خاصی نخواهد داشت. پره دیابت یا پیش دیابت اغلب قبل از ابتلاء جدی به دیابت نوع دوم بروز می کند. بر اساس مطالعات انجام شده در تهران ابتلا یک سوم از بالغین به دیابت و یا مرحله پره دیابت یا پیش دیابت (prediabetes) هستند.»

***اما اگر قند خون شما بیش از ۱۲۶ میلی گرم باشد مبتلا یا مشکوک به دیابت هستید.

قند خون تصادفی

این تست قند خون را بدون در نظر گرفتن اینکه شما چه موقعی غذا خورده اید، اندازه گیری می کند. چندین بررسی تصادفی ممکن است در طول روز انجام شود.

اندازه گیری تصادفی قند مفید است،  چون میزان قند خون در افراد سالم در طول روز تغییر زیادی نمی کند. اگر قند خون در طول روز تغییر زیادی داشته باشد، ممکن است مشکلی در بدن وجود داشته باشد. این آزمایش،  آزمایش قند خون اتفاقی  (casual blood glucose test ) نیز نامیده می شود.

** در حالت طبیعی باید کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد

** مرحله پیش دیابت  که میزان قند خون بین  ۱۴۰ تا ۱۷۰ میلی گرم در دسی لیتر

** سطح قند خون به طور تصادفی در هر زمانی بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر باشد فرد مبتلا یا مشکوک به دیابت است.

آزمون تحمل گلوکز خوراکی: نتایج بیش از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر

آزمایش تحمل گلوکز: در این آزمایش 2 ساعت پس از مصرف 75 گرم گلوکز خوراکی، خون مورد آزمایش قرار می‌گیرد. اگر میزان سطح قند خون در دو بار آزمایش تحمل گلوکز بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر باشد, دیابت تشخیص داده می شود.

بررسی  A1c

این آزمایش می تواند برای تشخیص دیابت استفاده شود. همچنین چگونگی کنترل دیابت را در ۲ الی ۳ ماه گذشته نشان می دهد و اینکه داروهای دیابت شما نیاز به تعویض دارد یا که خیر. نتیجه  آزمایش HbA1C میانگین  سطح قند خون را تخمین می زند.  به آن متوسط گلوکز تخمین زده  شده و یا EAG می گویند.

چگونه دیابت درمان می شود؟

درمان دیابت نوع ۱ همیشه شامل انسولین می‌شود. همانطور که قبلا گفتیم انسولین برای زنده ماندن ضروری است. انسولین ممکن است توسط تزریق با دست یا یک پمپ انسولین صورت پذیرد.

اما معمولا یک بازال (عمل طولانی مدت یا متوسط) همراه با یک انسولین سریع عمل یا کوتاه مدت که برای اصلاح قند خون بالا استفاده می شود و همچنین با مصرف کربوهیدرات برای جلوگیری از افزایش قند خون.

توقف انسولین ممکن است موجب مرگ بیمار و کمای دیابتیک شود.گزینه‌های کمی برای درمان دیابت نوع ۲ وجود دارد . هیچ برنامه ای کامل برای هر فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ وجود ندارد.

سنگ بنای درمان نوع دیابت یک شیوه زندگی سالم است. این شامل پیگیری یک رژیم سالم با کربوهیدرات ها، چربی و پروتئین است و داشتن یک برنامه ورزشی مناسب است؛ ورزش می تواند سطح قند خون و همچنین کاهش وزن را به‌همراه داشته باشد که برای یک بمیار مبتلا به دیابت نجات دهنده است.

به طور معمول، با تشخیص، یک دارو به نام متفورمین تجویز می شود. این یک داروی خوراکی است که دارای چندین خاصیت مختلف است، اما یکی از بزرگترین خصوصیات آن جلوگیری از تولید گلوکز اضافی و کاهش سطح قند خون است.

دیابت نوع ۲ یک بیماری پیشرونده است. گاهی اوقات این داروها به اندازه کافی کار نمی کنند، زیرا بدن به اندازه کافی انسولین را تولید نمی کند و مقاومت به انسولین خیلی زیاد است. انسولین باید تزریق شود. همانند نوع دیابت نوع ۱، می توان از انواع مختلف انسولین استفاده کرد و از طریق تزریق یا پمپ انسولین این کار را انجام داد.

آیا دیابت تنها با رژیم غذایی درمان می شود؟

دیابت نوع ۱ تنها با رژیم غذایی قابل درمان نیست و صد در صد نیاز به تزریق انسولین هست. اما برای کسی که مبتلا به دیابت نوع ۲  است این  پاسخ  بستگی دارد به  متغیرهای زیادی که ممکن است وجود داشته باشد و در نهایت به خود شخص. مطالعات تحقیقاتی انجام شده مبنی بر این که یک برنامه غذای سالم و ورزش سالم می تواند منجر به معکوس شدن دیابت شود، اما این بستگی به چگونگی دیابت، شدت دیابت و ژنتیک فرد دارد.

در یک مطالعه افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که هفته ای یک بار ۱۷۵ دقیقه ورزش انجام دادند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. این افراد علاوه بر جلسات مشاوره هفتگی، بین ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ کالری در روز مصرف کردند. تقریبا یک سال بعد، ۱۰ درصد از شرکت کنندگان داروهای دیابت خود را دریافت کردند  یا به عنوان پیش دیابتی طبقه بندی شدند.

خط پایین ...

این ماه، بیماران را تشویق کنید که برای دیابت ارزیابی شوند. آنها را تشویق کنید که از دیابت خود مراقبت کنند. به آنها یادآوری کنید که ماه نوامبر، ماهیت آگاهی دیابت است، اما سلامت آنها تنها برای این ماه نیست و هر روز باید به سلامت خود اهمیت دهند.