تب برگزاری کنکور در شرایط کرونایی؛مخالفان و موافقان چه می گویند؟

ایران روزهای سختی را می‌گذراند و روزهای سخت‌تری هم درپیش‌دارد. همه چالش‌های تکراری این سال‌ها حالا یک افزونه کشنده‌ به‌نام ویروس کرونا دارد. حل معضلات شهری همچون ترافیک حالا باید با درنظرگرفتن رفتار این ویروس سمج باشد. آلودگی‌هوا و پسماندها و ... هم همین‌طور.

تنها معضلات شهری هم نیستند که با شیوع این ویروس دچار مشکل تازه‌ای شده‌اند. فعالیت‌های معمول هم حالا مشکلات بزرگی در اجرا دارند. برگزاری کنکور یکی از آنهاست. آزمونی که تا پیش از این در تاریخ مقرر و به‌صورت معمول برگزار می‌شد حالا چالش مهمی است که خانواده بیش از یک‌میلیون داوطلب را نگران‌کرده‌است.

امسال یک میلیون و 54 هزار داوطلب در رشته‌های مختلف در روزهای 30 و 31 مرداد به جنگ با غول کنکور می‌روند، تاریخی که در سال‌های گذشته یک ماه زودتر برگزار می‌شد و به واسطه فراگیری ویروس کرونا این زمان با یک ماه تاخیر قرار است در این تاریخ برگزار شود.

دولت اما همچنان اصرار به رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی شهروندان دارد و معتقد است درصد رعایت این پروتکل‌ها که افزایش پیدا کند آمار ابتلا و مرگ پایین می‌آید. از رفتار شهروندان باشد یا تصمیمات دولت، آمار ابتلا و مرگ به شکل ترسناکی رو به افزایش است و حالا دولت از «بازگشت‌محدودیت‌ها» به‌عنوان راهکاری موثر حرف می‌زند. بازگشتی که حدود یک‌ماه است هربار از سوی یکی از اعضای ستاد مقابله با کرونا عنوان می‌شود و البته که اتفاق نمی‌افتد. این بار اما وقتی تعداد قربانیان روزانه ویروس کرونا رکوردشکنی کرد ماجرا جدی‌تر شده است و آنطور که از حرف‌های بعضی از مسوولان می‌توان متوجه شد برخی از محدودیت‌ها در استان‌های قرمز از جمله تهران از روز شنبه اجرایی خواهد شد. هر چند از چند و چون این محدودیت‌ها و این‌که شامل چه مواردی می‌شود هنوز خبری منتشر نشده است.

اصرار به برگزاری کنکور

۱. ماجرا چیست؟

درست در روزی که آمار کشته‌های کرونا به عدد هولناک 200 نفر رسید، کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با حضور منصور غلامی، وزیر علوم نشستی برگزار کرد که خروجی آن تصمیم به برگزاری کنکور بود. آن‌طورکه وزیر علوم در پایان این جلسه اعلام کرد: «کنکور با لحاظ مراقبت‌های ویژه در تاریخ مقرر برگزار خواهد شد.» آنچه بیش از تصمیم به برگزاری کنکور به‌چشم‌آمد توجیه وزیر در برگزاری آن بود؛ این‌که غلامی گفته «آزمون فقط سه ساعت به طول می‌انجامد» به‌نوعی به‌چشم منتقدان این تصمیم ساده‌انگاری ماجرا آمده‌بود. منتقدان تنها خانواده‌های داوطلبان نیستند و همین دیروز علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران اصرار به انجام کنکور را با لغو مراسم حج مقایسه کرد و گفت: «در ۲۰۰ سال گذشته مراسم حج هرگز تعطیل نشده‌بود که شیوع کرونا باعث تعطیلی این مراسم شد و باید در برقراری مجدد محدودیت‌ها گشاده‌دست باشیم.» او این مقایسه را در پاسخ به نگرانی حجم زیادی از خانواده‌ها از برگزاری آزمون‌های حضوری اعلام کرد.

۲. مخالفان چه می‌گویند؟

استدلال مخالفان برگزاری کنکور متنوع است. بسیاری از همین حالا اصرار به برگزاری آن را تعبیر به لجبازی دولت کردند و معتقدند جریانی را که اصرار به برگزاری کنکور دارد، باید در حلقه «مافیای‌کنکور» بررسی کرد. آنها معتقدند مافیای کنکور است که از لغو آن متضرر می‌شود. هرچند احمد نادری، عضو کمیسیون آموزش‌مجلس به جام‌جم می‌گوید: «اگر مافیایی در کار باشد هم احتمالا از لغو آن بیشتر متضرر می‌شود چراکه سود او در تداوم کلاس‌های کنکور است نه برگزاری آزمون». باور رایج دیگر مخالفان برگزاری کنکور به تناقض درستی اشاره دارد. این‌که درست در روزهایی که کشته‌های کرونا رکورد زده‌است و وضعیت پروتکل‌های بهداشتی مناسب نیست و دولت حرف از «بازگشت‌محدودیت‌ها» می‌زند، وزارت علوم رسما اعلام می‌کند قصد برگزاری کنکور را با حضور بیش از یک‌میلیون داوطلب دارد. تناقضی که به‌چشم مخالفان این تصمیم آشکار است. استدلال دیگر آنها هم به درصد کشته‌های کرونا بازمی‌گردد. این‌که آنها معتقدند اگر میزان قربانیان کرونا را همان 2درصد درنظر بگیریم با حضور یک‌میلیون داوطلب حداقل هزار کشته از میان داوطلبان خواهیم‌داشت. استدلالی که خانواده‌های این تعداد داوطلب هم هوادار آن هستند. این نگاه وقتی جدی‌تر است که بدانیم اساسا بدن انسان در حالت استرس در ناامن‌ترین وضعیت خود قرار دارد.

۳. موافقان چه می‌گویند؟

برهان موافقان هم کم نیست. اساس اصرار به برگزاری کنکور از سوی آنها معطوف به دو نکته است. اول این‌که برگزاری آزمون را مشروط به «اجرای سخت‌تر پروتکل‌های‌ بهداشتی»‌ دانسته‌اند. چیزی که منصور غلامی، وزیر علوم هم آن را به آشکاری عنوان‌کرده‌است و دیگر این‌که در برابر برگزارنشدن کنکور از سوی مخالفان خواستار راهکار جایگزین شده‌اند. در این میان راهکارهایی هم از سوی نمایندگان مجلس عنوان شده‌است. از برگزاری کنکور به‌جای یک‌روز در چند روز گرفته تا تغییر زمان آزمون از صبح به شب! چراکه شب دیگر نیاز به استفاده از خنک‌کننده‌ها و کولرها که خود از عوامل انتشار ویروس هستند نیست. مهرداد ویس‌کرمی، عضو کمیسیون آموزش‌مجلس حتی مخالفان برگزاری کنکور را «اسیر تصمیمات پوپولیستی» می‌خواند. او می‌گوید: « طرح چنین مسأله‌ای ناشی از یک نوع احساسی است و انتخاب گزینه بدتر از میان گزینه‌های بد و بدتر است.» او می‌افزاید: « افرادی که دم از تعویق یا تعلیق کنکور 99 می‌زنند، هیچ راهکار جایگزینی برای ارائه ندارند.»

۴. برگزاری کنکور قطعی نیست

همه حرف و حدیث‌های برگزاری کنکور اما از جلسه روز سه‌شنبه در مجلس آغاز شد. روایت احمد نادری از این جلسه شنیدنی است، چرا که او می‌گوید خروجی جلسه تصمیم قطعی برای برگزاری کنکور نبوده و این حاصل سوءتعبیر منصور غلامی بوده‌است. او به جام‌جم می‌گوید:« بحث‌های بسیاری در رابطه با چگونگی برگزاری یا لغو آن شکل گرفت اما از آنجا که وزیر محترم علوم زودتر جلسه را ترک کردند به‌صورت کامل در جریان موضوع قرار نگرفتند.» این نماینده مجلس می‌گوید: « در مجموع قرار شد طبق نظر ستاد ملی کرونا به عنوان مرجع‌-که نظر می‌دهد کنکور خطرناک است یا خیر- پیش برویم و هنوز نظر ستاد را در این خصوص اخذ نکردیم.» احمد نادری درباره اعلام رسمی وزیر علوم در رابطه با برگزاری کنکور هم می‌گوید: « اگر جناب وزیر آن را اعلام کردند شاید اشتباه کردند، البته ما پس از ارائه سخنرانی وزیر، مفصل بحث کردیم و نهایتا مقرر شد نظر اصلی منوط به اخذ نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا انجام شود.»

بازگشت محدودیت‌های کرونایی

۱. ماجرا چیست؟

سه‌شنبه سیاه با 200 کشته پایان گرفته‌است، دیروز هم تعداد قربانیان کرونا در ایران 153 نفر اعلام شده‌است.‌ واکنش دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا در روزهای اخیر محدود به اجباری شدن استفاده از ماسک در فضاهای سربسته است. تعداد مسافران ناوگان حمل و نقل عمومی به نزدیکی تعداد پیش از دوران کرونا رسیده‌است و آن‌طور که مدیران شهری می‌گویند، حالا روزانه نزدیک به یک میلیون سفر شهری اتفاق می‌افتد. طرح ترافیک اما همچنان برقرار است و دیروز پیروز حناچی، شهردار تهران در توییتی نه تنها طرح ترافیک را دلیلی بر افزایش شیوع ندانست بلکه مدعی شد: « بر‌اساس گزارش‌های علمی و مشاهدات میدانی، برداشتن طرح ترافیک منجر به افزایش سفرهای غیرضروری درون‌شهری می‌شود.» هر چند با همه این اوصاف توپ لغو طرح ترافیک هم درست مثل کنکور به زمین ستاد ملی مقابله با کرونا افتاد و حناچی «در مسیر صیانت از سلامت شهروندان در موضوع طرح‌‌های ترافیکی، تابع تصمیمات این ستاد» است. دیروز اما دوباره بحث بازگشت محدودیت‌ها جان گرفت. دکتر علی ماهر، معاون برنامه‌ریزی و نظارت ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در تهران اعلام کرد: «پیشنهادهایی برای افزایش محدودیت‌ها به مقامات بالاتر، ستاد ملی کرونا و وزارت کشور اعلام شده‌است.»

۲. مخالفان چه می‌گویند؟

برای یافتن مخالفان بازگشت محدودیت‌ها حتما که باید سراغ مسؤولان رفت، چرا که اغراق نیست بگوییم شهروندان با همه مصیبت‌های کنونی معیشتی همچنان اولویت‌شان سلامت است و بس. انوشیروان محسنی‌بندپی در نخستین جلسه شورای اداری استان تهران در سال جدید گفته‌است: «تصمیمی برای بازگشت محدودیت‌ها در مترو نداریم.» تصویر ترسیمی او از تهران هم به چشم بسیاری دور از واقعیت آمده‌است. استاندار تهران در این جلسه عنوان کرده‌است: « در حال حاضر هر چند فاصله‌گذاری اجتماعی در استان به زیر ۱۰ درصد رسیده‌است، اما باید به تراکم و حجم جمعیت در استان تهران توجه داشته‌باشیم. با وجود این ما در استان تهران جایی نداشتیم که وارد منطقه قرمز شود و خوشبختانه توفیقات خوبی در بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های موجود جهت مقابله با کرونا داشته‌ایم.» البته انوشیروان محسنی‌بندپی در گفت‌وگوی دیگری که در ایسنا منتشر شده، «استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی و تجمعات را بیشترین عامل شیوع کرونا» ذکر کرده و گفته‌است: «اگر چنانچه وضعیت تهران به بحران برسد، کنترل آن بسیار دشوار خواهد شد.»

۳. موافقان چه می‌گویند؟

سرآمد موافقان بازگشت محدودیت‌ها علیرضا زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا در تهران است. او که پیش از این شایعاتی هم در خصوص استعفایش به گوش می‌رسید، گفته‌است « لغو آزمون‌های حضوری دانشگاه‌ها، افزایش سطح تراکنش‌های مالی توسط بانک‌ها و ارائه پیشنهادهای سختگیرانه برای ایجاد شرایط بهتر و پیشگیری از افزایش فرسودگی کادر درمان، می‌تواند از جمله اقدامات موثر برای کنترل کرونا باشد.» از سوی دیگر معاون برنامه‌ریزی و نظارت ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در تهران هم گفته‌است، احتمال بازگشت محدودیت‌ها این بار جدی است. علی ماهر با بیان این‌که ابتدا قرار بود اگر بازگشایی‌ها و رفع محدودیت‌ها به افزایش آمار ابتلا منجر شود در این روند تجدیدنظر شود، گفته‌است: «بر‌همین اساس پیشنهادهایی برای افزایش محدودیت‌ها و کنترل بازگشایی‌ها به مقامات بالاتر، ستاد ملی کرونا و وزارت کشور اعلام شده که در صورت موافقت از شنبه آینده بخشی از محدودیت‌ها بازمی‌گردد و به صورت محدود اجرا می‌شود.

۴. نامه‌ای که خاک می‌خورد

دیروز خبرگزاری مهر نامه‌ای را منتشر کرد که نشان می‌داد وزارت کشور در نامه‌ای به تعدادی از استانداران، خواستار ایجاد محدودیت‌هایی ‌است که شهر تهران نیز شامل این نامه شده، اما این دستور با تاخیر فراوان از سوی استانداری تهران ابلاغ شد. بر اساس آنچه در نامه معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور به تاریخ ۱۲ تیر ۹۹ آمده‌است، استانداران استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، ایلام، بوشهر، کردستان، کرمانشاه، خوزستان، فارس، هرمزگان، چهارمحال و بختیاری و تهران، می‌بایست برخی محدودیت‌ها را به مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ نامه اعمال می‌کردند. در این نامه « استفاده حداکثری از ظرفیت فضای مجازی برای خرید مایحتاج عمومی، کاهش مراجعات به قوه‌قضاییه و دستگاه‌های دولتی و شهرداری» مورد تاکید قرار گرفته‌بود. در بند دوم این نامه اشاره شده‌است «مدت زمان اجرای این محدودیت‌ها از تاریخ ابلاغ، یک هفته است» و در حالی که از تاریخ ابلاغ نامه، یک هفته برای اجرای محدودیت‌ها پیش بینی شده‌بود، عملا می‌توان مدعی شد کارکرد این نامه بی‌تاثیر شده‌است.