سرنوشت نامعلوم مدارس/سرانجام این قصه کرونایی چه خواهد شد؟

پس از گذشت ماه‌ها از شیوع کرونا، بارها و بارها مقرر شد که مدارس باز شوند و حتی اگر شده، دانش‌آموزان برای رفع اشکال به مدرسه بروند، اما با توجه به شرایط موجود، استقبال آنچنانی از سوی خانواده‌ها در این رابطه صورت نگرفت و آنها همچنان نگران سلامتی فرزندشان بودند، برخی والدین هم اصلا فرزندشان را در مدرسه ثبت نام نکرده و بر این باور بودند که با یکسال مدرسه نرفتن مشکلی ایجاد نمی‌شود ولی این یکسال به دوسال رسید و باز هم نگرانی مدرسه رفتن یا نرفتن بچه ها دست از سر خانواده ها برنداشته است.

در حال حاضر با توجه به مشکلاتی که در زمینه یادگیری دانش آموزان ایجاد شده، وزارت آموزش و پرورش تلاش می‌کند و اصرار دارد که مدارس کشور برای مهر ۱۴۰۰ بازگشایی شود چرا که بر این باور است تعطیلی مدارس موجب شده است آموزش تحت‌الشعاع قرار گیرد و برخی دانش‌آموزان از درس عقب بیفتند، همچنین با توجه به اینکه مدرسه علاوه بر تعلیم بر تربیت نیز تمرکز دارد، تربیت دانش آموزان نیز تحت الشعاع قرار گرفته است.

سال گذشته قرار بر بازگشایی مدارس بود، اما در آستانه بازگشایی مدارس، وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد تمام مدارس دایر است و حضور یا عدم حضور دانش آموزان در مدرسه اختیاری است که در این شرایط نیز والدین حاضر به حضور دانش آموز در مدرسه نشدند و تعدادی هم برای مدت کوتاهی فرزند خود را روانه مدرسه کردند.

حالا هم وزارت آموزش و پرورش اصرار دارد که مدارس بازگشایی شوند، البته این اجازه را باید ستاد ملی مقابله با کرونا بدهد. بر اساس آخرین تصمیم ستاد ملی کرونا، سال تحصیلی جدید از ابتدای مهر آغاز خواهد شد، اما آموزش حضوری تا فراهم شدن شرایط بهداشتی مقرر به تعویق خواهد افتاد.

اطمینان هایی که مسئولین می دهند یا سعی می کنند، بدهند، نگرانی های والدین را کم نمی کند، مخصوصا حالا که کرونا با چهره دلتا به میدان آمده و مستقیما به سراغ کودکان می رود، نگرانی های خانواده دوچندان شده است.

در این رابطه زهرا که مادر یک دانش آموز کلاس اولی است از نگرانی هایش همزمان با نزدیک شدن به سال تحصیلی و نمایان شدن انواع مختلف کرونا در جهان گفت و افزود: به نظر من برای حضور دانش آموزان در مدرسه تمهیدات زیادی باید در نظر گرفته شود تا بچه ها شرایط ایمنی داشته باشند که البته در کشور ما فکر نمی‌کنم رعایت شود، به عنوان مثال در آلمان مدارس بازند، اما هر دو روز یکبار تست کرونا از دانش آموزان گرفته می شود.

وی ادامه داد: همچنین ضدعفونی مداوم محیط و کنترل مداوم دانش آموزان نیز در این مدارس در دستور کار است، اما بعید است این موارد در کشور ما انجام شود و نهایت کاری که انجام می شود استفاده از الکل برای ضدعفونی دست دانش آموز است.

نمی دانم چه تصمیمی باید گرفت!

زهرا که بسیار نگران است و گویا مدام با مسئولین مدرسه در ارتباط است، از آخرین تماسش با مدرسه گفت و افزود: مسئولین مدرسه طبق آخرین نظریه اعلام کرده اند که دانش آموزان در گروه های زوج و فرد تقسیم شده و حداقل روزی ۲ ساعت برای دریافت آموزش ها باید در کلاس درس حضور داشته باشند.

وی با بیان اینکه اگر برای حضور دانش آموز در مدرسه اجبار باشد نمی دانم چه تصمیمی باید گرفت، تصریح کرد: در آموزش مجازی سال گذشته، شاید از طرف معلمین تلاش زیادی صورت گرفت که دانش آموزان مطالب را یاد بگیرند، اما در مجموع زیرساخت مناسبی وجود نداشت و سرعت نت و کیفیت اپلیکیشن های مورد استفاده پایین بود ضمن اینکه بچه ها بیشتر سردرگم بودند و فقط رفع مسئولیتی کار می‌کردند و محتوای خاصی برای آموزش تولید نمی شد، در حالی که برای آموزش مجازی بویژه در پایه های اول، باید تولید محتوای تصویری ویژه صورت گیرد.

زهرا با اشاره به نگرانی هایش از سال جدید اضافه کرد: نگرانی من به عنوان کسی که فرزندش سال گذشته پیش دبستانی نرفته و مجازی آموزش دیده بر این است که  شاید مهارت حضور در فضای عمومی کلاس را نداشته باشد و با این شرایط سختگیرانه کرونا بیشتر از درس و تعلیم فاصله بگیرد. از طرفی استفاده طولانی مدت از ماسک قطعا خستگی ذهن را به دنبال خواهد داشت و در نهایت بر یادگیری تاثیرگذار خواهد بود و از طرف دیگر ممکن است که معلم در این شرایط دانش آموز را درک نکند.

وی بیان کرد: انتقال ویروس یکی از اصلی ترین مخاطرات احتمالی حضور در مدرسه است که از نظر فیزیکی دانش آموزان را تهدید می کند، همچنین زدن ماسک که باعث اختلال تنفسی و آلرژی می شود، از طرف دیگر بچه ها باید محدودیت های اجباری دیگری را نیز در مدرسه تحمل کنند و بدون فعالیت آزادانه ذهن خسته‌ای خواهند داشت.

اینترنت تنها راه تماس با دنیای بیرون

 زهرا در رابطه با آموزش مجازی گفت: وابستگی به اینترنت در خصوص دانش آموزان فقط به دلیل آموزش مجازی نیست، کلا در این دو سال کرونایی تنها راه ارتباطی با دنیای بیرون، اینترنت بوده و دانش آموزان نیز گرفتار این شرایط بوده اند.

وی آموزش مجازی را بی تاثیر در کاهش کیفیت یادگیری ندانست و گفت: مطمئنا آموزش مجازی بی تاثیر نبوده چراکه در کشور ما ذاتا مردم به دنبال راه فرار هستند و چه شرایطی بهتر از این وضعیت که اجباری وجود نداشته باشد و همه کارها با انگیزه رفع مسئولیت انجام شود، ضمن اینکه در این شرایط مادران بیشتر از بچه ها و معلمین خسته شدند و آسیب دیدند چراکه از یک طرف باید به آموزش دانش آموز نظارت کنند و از طرفی نگرانی آموزش ندیدن دانش آموز را داشته باشند که در کل برای مادران بسیار عذاب آور است تا جایی که آنها گاهی بالاجبار و با تصور کمک به فرزندشان یا از سر ناچاری و سردرگمی مجبور به انجام تکالیف فرزندان می شوند.

فرزندم صلاحیت حضور در مقاطع بالاتر را ندارند

مادر دیگری که فرزندش قرار است به مقطع دوم برود، گفت: تنها در صورتی حاضر به حضور فرزندم در مدرسه هستم که حداقل تا حد زیادی تعداد دانش آموزان در یک کلاس را کاهش دهند، در غیر این صورت بهیجوجه اجازه حضور فرزندم در مدرسه را نخواهم داد.

وی افزود: با توجه به مجازی بودن آموزش و پایین بودن سطح کیفیت آن، بیشترین نگرانی من مبنی بر قوی نبودن پایه قبلی برای رفتن به پایه بعدی است چراکه دانش آموزان، محتوای آموزشی را در جریان آموزش مجازی به خوبی یاد نگرفته اند.

مادر این دانش آموز اضافه کرد: عدم وجود انگیزه برای یادگیری و در نتیجه سخت بیدار شدن در صبح زود گاهی باعث می شد که بنده به جای او در کلاس درس حاضر شوم. آموزش مجازی علاوه بر تمام کم و کاستی ها وابستگی شدید دانش آموز به اینترنت و موبایل را به همراه داشت و در مجموع، بنده فکر می کنم فرزندم صلاحیت کافی برای حضور در پایه بالاتر را  ندارد.

مادر یک دانش آموز سال چهارم رشته تربیت بدنی نیز گفت: بنده اصلا در جریان نحوه تحصیل و تعلیم دخترم نبودم به همین سبب نمی توانم در مورد نحوه آموزش و میزان یادگیری نظری بدهم ولی تا آنجاکه می دانم نحوه آموزش تا حدودی خوب بوده، اما کلاس های عملی بههیچوجه برگزار نشده است.

وی افزود: در صورت بازگشایی مدارس مشکلی با حضور فرزندم در مدرسه ندارم چراکه خودش می تواند مراقبت های لازم را انجام دهد، حضور در مدرسه در روحیه دانش آموزان هم تاثیر دارد.

مادر روژینا ادامه داد: گاها نیز پیش آمده در امتحانات به دخترم کمک کرده ام البته بسیار محدود و ساده چراکه فرصت امتحان کوتاه بود و دست روژینا دچار آسیب شده بود و توانایی نوشتن نداشت.

وی اضافه کرد: بچه ها پیش از مجازی شدن مدارس نیز وابسته به فضای مجازی بودند، لذا مقصر این وابستگی را تماما نمی توان مجازی بودن مدارس دانست، اما در مجموع، از لحاظ علمی کاملا بی سواد هستند و هیچ بار علمی ندارند.

مشکلات والدین در دوران کرونا دو چندان شده

اختلال در سرعت اینترنت و گاها قطعی برق، استفاده از تلفن والدین و مشکل والدین شاغل در این زمینه، عدم دسترسی برخی دانش آموزان بویژه دانش آموزان با معلولیت خاص به فضای مجازی، فشردگی و محدودیت زمانی برنامه‌های آموزش تلویزیونی، محدود بودن آموزش مجازی تلویزیونی و اینکه برنامه‌های آموزش تلویزیونی رسانه ملی در حوزه آموزش و پرورش همه دروس را در بر نمی‌گیرد و عمدتا شامل دروس پایه است از جمله مشکلات در این حوزه به شمار می رود.

مادر دانش آموز دیگری نسبت به  آموزش حضوری بی تمایل نبود، اما گفت: در صورتی که شرایط همینگونه پیش رود اجازه حضور در مدرسه را به هیج وجه نخواهد داد چراکه سلامت فرزندش برای او در اولویت قرار دارد و در این شرایط تمامی پرسنل مدرسه و دانش آموزان باید واکسینه شوند.

مادر دیگری افزود: حتی اگر حضور در مدرسه اجباری شود به هیچ وجه اجازه حضور فرزندم در مدرسه را نخواهم داد و ترجیح می دهم یکسال از تحصیل باز بماند تا اینکه بیمار شود.

این مادر که یک دانش آموز کلاس هشتم دارد، اضافه کرد: نمی توان به تدریس معلمان ایراد گرفت اما یادگیری دانش آموزان ضعیف بوده و آنگونه که در مدرسه دل به یادگیری می دهند در خانه به یادگیری توجه خاصی ندارند.

وی با تاکید بر نداشتن سواد کافی در دانش آموزان گفت: دانش آموزان در دروس مفهومی ضعف بیشتری دارند.

مادر دیگری که دانش آموز کلاس پنجم دارد، اضافه کرد: تا تمام نشدن کرونا تمایل به حضور فرزندم در مدرسه را ندارم چراکه در زمانی که بچه ها در کنار دوستان خود هستند پروتکل ها را به میزان کمتری رعایت می کنند. اگر حضور در مدرسه اجباری شود هم با این شرایط اجازه حضور فرزندم در مدرسه را نخواهم داد.

یادگیری در دانش آموزان کاهش یافته

وی کیفیت آموزش را وابسته به میزان دلسوزی و تلاش معلم عنوان کرد و گفت: سال گذشته معلم دخترم خوب نبود و این لزوم تلاش من برای کمک به فرزندم را دوچندان می کرد. در درجه نخست، یادگیری مهمترین نگرانی است و پس از آن عادت به این روش و تمایل به حضور در خانه مشکل دیگری است که ممکن است در دانش آموز ایجاد شود.

این مادر به ضعف بنیه دخترش اشاره و اضافه کرد: نگرانی درخصوص ابتلای فرزندم به بیماری در من زیاد است چراکه دخترم خیلی زود بیمار می‌شود. گاها نیز خودم در شرایط خاص به جای او سر کلاس درس حاضر می شدم.

وی تصریح کرد: مسلما کیفیت دریافت آموزش با توجه به روش تدریس معلم سال گذشته فرزندم و شرایط اپلیکیشن شاد زیاد خوب نبود، فرزند من از هوش بالایی برخوردار است اما بسیاری از مطالب دروس مفهومی را خودم به او آموزش دادم چراکه آموزش معلم موثر نبود.

بدون واکسینه شدن، اجازه حضور فرزندم در مدرسه را نمی دهم

یکی دیگر از والدین گفت: در صورت اجباری شدن حضور در مدرسه هم حاضر به این کار نیستم مگر اینکه تمامی دانش آموزان و کادر مدرسه واکسینه شوند، هرچند واکسن ها به طور کامل ایمنی ایجاد نمی کنند.

وی اضافه کرد: آموزش در فضای مجازی تا حدود ۵۰ درصد در یادگیری دانش آموزان موثر بود و در دروس مفهومی سطح کیفی آموزش پایین بود و بیشتر فشار بر والدین در منزل قرار داشت، از طرفی آموزش مجازی وابستگی به اینترنت را نیز افزایش داده است.

مادر دو دانش آموز پایه هشتم و پایه پنجم نیز اضافه کرد: برخی دانش آموزان اصلا در کلاس مجازی حاضر نشدند اما فرزندان من به طور مرتب در کلاس حاضر شدند و سوالات را خودشان بر مبنای آموخته های خود پاسخ می دادند و من هرگز به جای آنها در کلاس حاضر نشدم.

والدین امیرعلی، وانیا و بردیا نیز با ذکر این دلیل که دانش آموز نمی تواند از خود مراقبت کامل داشته باشند و از طرفی افراد واکسینه شده نیز ممکن است به کرونا مبتلا شوند، حضور در مدرسه را خطرناک دانسته و گفتند که بهیچوجه اجازه حضور فرزندانشان در کلاس های حضوری را نخواهند داد.

آموزگاران زیادی در سراسر کشور، به لطف کرونا تدریس در فضای مجازی را تجربه کردند و کلاس‌ها از مدارس به داخل گوشی‌ها کوچ کرد، اما کنترل کلاس‌های مجازی در شرایطی که زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم برای آموزش از راه دور وجود ندارد، کاری بسیار دشوار برای این آموزگاران است و همین امر باعث شد زمان فعالیت بسیاری از آموزگاران در منزل نسبت به زمان حضورشان در مدارس بیشتر شود.

این وضعیت از نظر روانی و حتی جسمی فشار زیادی به آموزگاران وارد کرده بویژه آنانی که خود دانش آموز دارند و باید نگرانی فرزندان خود را هم به دوش بکشند.

تعدادی از آنان در گفت و گو با ایسنا از خانواده ها خواستند که خیالشان بابت کیفیت آموزش فرزندانشان آسوده باشد، اما در نهایت عقیده دارند که با توجه به پیدا شدن انواع مختلف و جهش یافته کرونا و با توجه به اینکه افراد واکسینه شده نیز ممکن است مبتلا شوند لذا آموزش حضوری به صلاح نیست از طرفی آموزش مجازی نیز زیرساخت کافی ندارد در نتیجه باید بین بد و بدتر گزینه بد را انتخاب کرد.

در حال حاضر واکسیناسیون معلمان آغاز شده، اما برنامه ای در خصوص واکسیناسیون دانش آموزان وجود ندارد و در این شرایط تقاضای اکثر والدین برای حضور بچه ها در مدارس، واکسینه شدن دانش آموزان است.

ترکیبی از آموزش حضوری و مجازی

کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در خصوص حضور دانش آموزان در مهر ۱۴۰۰ با اعلام اینکه تمام کادر آموزشی، معلمان و رانندگان سرویس مدارس تا پایان شهریورماه واکسینه خواهند شد در پاسخ به این سوال که «دانش‌آموزان باید مهرماه در کنار یکدیگر بنشینند و آیا این موضوع خطرناک نیست؟» افزود: مراجع بهداشتی را درباره بازگشایی مدارس صاحب‌نظر می دانیم. این موضوع به تحلیل افراد کارشناس برمی‌گردد. اما می‌توانیم ترکیبی از آموزش‌های حضوری و غیرحضوری را داشته باشیم و یا پروتکل‌های بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم.

وی تصریح کرد: آموزش و پرورش سعی دارد با نگاه همسو با وزارت بهداشت، درمان و آموزش کشور، شرایط را به گونه ای مهیا سازد که بتوانیم تمام مقاطع تحصیلی را به صورت حضوری برگزار کنیم اما باز هم باید منتظر شرایط کشور در زمان بازگشایی مدارس باشیم. ممکن است با توجه به روند شیوع بیماری در آن زمان، مجبور به اولویت بندی مقاطع شویم.  آموزش و پرورش دغدغه سلامت را در کنار تعلیم و تربیت دارد و نگران هستیم که با افت تحصیلی دانش‌آموزان روبرو نشویم. اما دوری از مدرسه به شدت به دانش‌آموزان آسیب می‌زند.

تمام ملاحظات برای بازگشایی مدارس لحاظ خواهد شد

۱۸ مرداد ماه نیز حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش درخصوص طرح واکسیناسیون فرهنگیان و زمان بازگشایی مدارس اظهار کرد: خوشبختانه طرح واکسیناسیون فرهنگیان، با استقبال همکاران فرهنگی روبرو شده و تاکنون پیشرفت خوبی داشته است.

حاجی میرزایی افزود: طبق هماهنگی های صورت گرفته با ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت، طرح واکسیناسیون همکاران فرهنگی، تا اواخر مردادماه در سراسر کشور، ادامه خواهد داشت.

وزیر آموزش و پرورش گفت: در این طرح، قرار است رانندگان سرویس‌های مدارس، مربیان مهدهای کودک و هر فردی که در مجموعه آموزش و پرورش و در کادر مدرسه فعالیت دارد، واکسینه شوند.

حاجی میرزایی با اشاره به نگرانی برخی خانواده ها از حضور دانش آموزان در مدارس، تصریح کرد: هیچ کاری در آموزش و پرورش، بدون هماهنگی با وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا درخصوص بازگشایی مدارس، انجام نخواهد شد و تمام ملاحظات و تدابیر بهداشتی برای بازگشایی مدارس درنظر گرفته شده است؛ بنابراین برای خانواده ها جای نگرانی وجود ندارد و نباید نگران حضور فرزندانشان در مدارس باشند.

حاجی میرزایی بر ضرورت بازگشایی مدارس به عنوان یک نیاز اساسی، تأکید کرد و گفت: دور بودن طولانی مدت دانش‌آموزان از مدارس تبعات و آسیب‌های جدی به دنبال دارد؛ لذا مطابق پروتکل های وزارت بهداشت، بازگشایی مدارس از اول مهرماه انجام خواهد شد.

در نهایت باید صبر کرد تا وضعیت کشور از لحاظ کرونا در اول مهرماه مشخص شود تا ستاد ملی کرونا تصمیم گیری لازم را انجام دهد و سوال اینجاست که آیا تصمیمی برای واکسینه شدن دانش آموزان نیز گرفته می‌شود و در این شرایط آیا ستاد اجازه بازگشایی مدارس را خواهد داد؟