اولین روز ماه رمضان در ایران چه روزی است؟

عمران مرادی در گفت‌وگویی، درباره رویت هلال ماه رمضان اظهار کرد: در مورد هلال ماه رمضان یک بحث علمی وجود دارد و همواره موقعیت ماه در طول یک ماه قمری در آسمان تغییر می‌کند.

وی گفت: در ابتدای ماه‌های قمری ماه در سمت غرب دیده می‌شود و به شکل هلال‌های خیلی باریک است و و بعضاً این هلال در شب اول ماه آنچنان باریک است که عملاً دیدن آن سخت است.

این مدرس نجوم افزود: یک روز قبل از تشکیل این هلال، زمان مقارنه و ماه نو است که حد فاصل بین آخرین روز ماه قبلی و شروع ماه قمری جدید است.

وی توضیح داد: در این زمان با توجه به اینکه خورشید از ماه بسیار دورتر است، زمانی که ماه در طول یک ماه قمری به دور زمین گردش می‌کند، زمانی وجود دارد که ماه در راستای خورشید (ماه بین زمین و خورشید) قرار می‌گیرد، در چنین حالتی وقتی از زمین به آسمان نگاه می‌کنیم نمی‌توانیم ماه را رویت کنیم، چراکه ماه و خورشید با یکدیگر طلوع و غروب می‌کنند.

مرادی با بیان اینکه هر چه قدر این زمان می‌گذرد آرام آرام فاصله بین ماه و خورشید افزایش می‌یابد و این افزایش در رویت هلال ماه بسیار مهم است، گفت: مثلاً در روز بعد از ماه نو، ماه از خورشید فاصله گرفته و زمانی که خورشید در اول ماه قمری غروب می‌کند، می‌توان هلال ماه را برای مدت کمی ببنیم، چون ماه از خورشید فاصله گرفته و دیرتر از خورشید غروب می‌کند، بنابراین هر چقدر این جدایی بیشتر باشد رویت هلال و شروع ماه قمری راحت‌تر خواهد بود، به بیان دیگر هر چه سن ماه افزایش می‌یابد، رویت هلال ماه راحت‌تر است.

وی گفت: شخصی به نام آندره دانژون در رویت‌پذیری ماه یک اندازه‌گیری را انجام داد که زیر جدایی هفت درجه بین خورشید و ماه اصلاً نمی‌توان هلال ماه را رویت کنیم، اما از حد دانژون بیشتر (از هفت درجه بیشتر) آرام آرام احتمال رویت‌پذیری ماه شروع می‌شود.

عضو شورای علمی مرکز نجوم ادیب اصفهان ادامه داد: زمانی که ماه در راستای خورشید قرار می‌گیرد (مقارنه بین ماه و خورشید) این لحظه تولد ماه نو است. در این شرایط ماه به‌طور کامل به خورشید نزدیک شده و نمی‌توانیم آن را رویت کنیم از این جا آرام آرام این جدایی بین خورشید و ماه در آسمان رخ می‌دهد.

وی با بیان اینکه ساعت ۱۰:۵۴ دقیقه صبح روز جمعه ۱۲ فروردین ماه مقارنه بین ماه و خورشید اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: این مقارنه تا لحظه غروب خورشید، ماه آنقدر از خورشید دور نمی‌شود که ما بتوانیم آن را رویت کنیم، بنابراین عملاً میزان جدایی اتفاق نمی‌افتد و ماه جوان است و زمان کمی بین غروب خورشید و ماه نو وجود دارد و عملاً ماه در روز جمعه در مناطق آسیا، اروپا، اقیانوسیه و آفریقا حتی با ابزار رصدی نیز قابل رویت نیست.

مرادی با اشاره به اینکه البته مبنای کشورهای عربی در رویت هلال ماه بیشتر محاسباتی و متفاوت از ایران است، گفت: در غروب جمعه به وقت شهر مکه بیش از ۹ ساعت از عمر ماه گذشته و زمانی که خورشید غروب می‌کند، حدود ۱۶ دقیقه بعد ماه غروب می‌کند که برای عربستان سعودی همین میزان کفایت می‌کند و این تفاوت بین ایران و کشورهای عربی بر همین مبنا است.

وی با بیان اینکه کشورهای مسلمان بسیاری هستند که مبنای رویت هلال ماه آنها عربستان سعودی و شهر مکه است و به دنبال محاسبات و رصد ماه نمی‌روند، تاکید کرد: مبنای ایران در رویت هلال ماه رصد آن است.

عضو شورای علمی مرکز نجوم ادیب اصفهان با بیان اینکه به طور قطع ایران نمی‌تواند جمعه هلال ماه رمضان را رویت کند، گفت: بنابراین از پیش از ظهر جمعه دوازده فروردین مقارنه ماه نو شروع می‌شود و تا غروب روز شنبه آنقدر ماه از خورشید فاصله گرفته است و ماه در غروب شنبه بیش از ۱۶ درجه از خورشید فاصله دارد و همچنین سن ماه بیش از ۳۲ ساعت شده است.

وی ادامه داد: زمانی که خورشید غروب می‌کند بیش از ۷۰ دقیقه بعد از آن ماه غروب می‌کند، بنابراین با این فاکتورها می‌توان بدون هیچ ابزار و تنها با چشم می‌توان هلال ماه رمضان را رویت کنیم، بنابراین در غروب جمعه سیزده فروردین ماه می‌توان به راحتی ماه را در سمت غرب آسمان (جایی که خورشید غروب می‌کند) رویت کنیم.

مرادی با بیان اینکه احتمالاً اعراب روز شنبه سیزده فروردین را اول ماه رمضان در نظر می‌گیرند، گفت: بنابراین از روز یکشنبه چهاردهم فروردین شروع ماه رمضان در ایران است.