در کربلا «عبد صالح» لقب کیست؟

حجت‌الاسلام مجید خداوردی، استاد حوزه و کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار در صحبت‌هایی به مناسبت ماه محرم گفت: اگر نگاه اجمالی به واقعه کربلا بیاندازیم از مهمترین ویژگی‌های اصحاب امام حسین (ع) این بود که مدام مشغول هدایت بودند، از منازل مختلف عبور کردند تا به روز عاشورا رسیدند و به مقام شهادت نائل شدند.

وی درباره حضرت عباس (ع) نیز توضیح داد: یکی از این افراد وجود مقدس حضرت عباس (ع) است که در زیارتنامه ایشان هم که از جانب امام صادق (ع) نقل شده آمده «اَلسّلامُ عَلیک أیهَا الْعَبْدُ الصّالِحُ الْمُطِیعُ للّه وَلِرَسُولِهِ وَلاِءمِیرِالْمُؤمِنِینَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ» که بالاترین ویژگی وجود حضرت عباس (ع) عبد صالح بودن و اطاعت از خدای متعال و حجت خداست.

حجت‌الاسلام خداوردی با اشاره به اینکه کلمه عبد پنج مرتبه برای پیغمبران اولی العزم در قرآن به کار رفته است، گفت: البته از اسم و لقب همه پیامبران در قرآن نیامده، بیست و پنج مورد داریم و بقیه از منابع تاریخی و روایی هستند، از بقیه هیچ نامی برده نشده در بین اینها هم خدا پنج نمونه آنها را عبدالله دانسته است؛ حضرت عیسی (ع)، حضرت موسی (ع)، حضرت ابراهیم (ع)، حضرت نوح (ع) و پیغمبر اخرالزمان محمد مصطفی (ص) است.

این کارشناس مذهبی گفت: پس مقام عبودیت و عبد بودن جایگاه ساده‌ای نیست هر کس بگوید که نماز می‌خواند عبدالله نمی‌شود، آنقدر این مقام منزلت دارد که در تشهد شهادت به عبودیت می‌دهیم. حال این وجود مقدس حضرت ابالفضل (ع) است که او را عبد صالح خطاب می‌کنند و در زیارتنامه امام صادق (ع) است. منتها باید بررسی کرد که آیا کسی که نماز می‌خواند عبد صالح است؟ خیر عبد کسی است که تسلیم خدای متعال است، امام حسین (ع) اباعبدالله است، حضرت ابالفضل (ع) عبد صالح و امام سجاد (ع) زین العابدین که هر سه در کربلا حضور داشتند، امام حسین (ع) در اوج مصیبت فرمودند که خدایا من تسلیم و عبد تو هستم، پس تسلیم شدن یعنی عبد بودن، کسی می‌تواند ادعای عبودیت کند که به معنای واقعی عبد باشد و در پیشگاه خدا هیچ اراده‌ای از خود نداشته باشد.

وی اظهار داشت: اینکه قرآن می‌فرماید: «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ منکم» همین حجت خداست و این اطاعت سه گانه در وجود ما است. حضرت عباس (ع) روز عاشورا خدمت سیدالشهدا (ع) رسید و به حضرت گفت یا اباعبدالله سینه‌ام تنگ است، همه رفته‌اند اجازه بده من هم بروم. حضرت فرمودند: که تو علمدار من هستی، اگر تو وارد میدان شوی لشکر من از هم می‌پاشد، اینجا دیگر حضرت ابالفضل اصرار نکرد و گفت: پس چه کنم و دستور چیست. حضرت فرمود: قدری آب برای فرزندان من بیاور و ایشان عازم فرات شدند که آب بیاورند. نفس ایشان اطاعت محض و مطیع بود، چرا که می‌داند از حجت خدا هر چه رسد، نکوست و این همان معنای عبد بودن است.

وی اظهار داشت: فردی نزد امام باقر (ع) آمد و بیمار بود، حضرت حالشان را پرسید، او جواب داد: روزگاری بر من می‌گذرد که فقر را از ثروت بیشتر دوست دارم و بیماری را بیشتر از سلامتی، همین رفتنم از دنیا را راحتتر می‌کند، حضرت گفت اشتباه می‌کنی ما در پیشگاه خدا عبد هستیم اگر خدا برای ما بیماری بخواهد ما آن را دوست داریم و اگر فقر بخواهد دوست خواهیم داشت.

وی با اشاره به شب تاسوعا و نام مقدس حضرت عباس (ع) در این شب گفت:‌این ارتباط و اتصال ما براساس کهن آداب و رسوم‌هاست، برای اینکه فکر نکنیم با ایشان خیلی فاصله داریم و خودمان را در رکابشان با معرفت و شناخت بدانیم. مثلا بدانیم مادر حضرت عباس (ع) ام البنین معصوم نبوده، اما از چه عظمتی برخوردار بود که چنین فرزندی خدا به او داد، همین معرفت، شناخت و باور در وجود حضرت عباس در وجود مادرشان هم بوده است؛ بنابراین ارتباط و اتصال با این خانواده و خاندان انسان را به مقام عظمت و معرفت می‌رساند، هر چقدر شناخت و باور ما بالا باشد، اتصال هم قوی‌تر می‌شود.

حجت‌الاسلام خداوردی اظهار داشت: ارمنی‌ها هم در روز تاسوعا از حضرت عباس (ع) حاجت می‌گیرند همین نشان می‌دهد که عباس برای همه خوب است و سفره‌اش کریمانه است، همه از این سفره بهره مند می‌شوند و در روز تاسوعا حاجت می‌گیرند چرا که از کرامات حضرت ابالفضل (ع) است.