کشف منطقه چیاسبز برگ تازه‌ای از تاریخ لرستان
سرپرست کاوش در محوطه چیاسبز واقع در روستای چم نقدعلی رودبار گفت: با کشف محوطه چیاسبز برگ تازه‌ای از تاریخ لرستان ورق خورد.
عطا حسنپور، اظهار کرد: کاوش ما در منطقه چیاسبز چند جنبه مختلف داشته و از چند جهت قابل بررسی است که تاکنون برخی از موارد را در رابطه با دوره ساسانیان و گورهای آن از طریق رسانهها مورد بمعرفی و بحث قرار داده ایم.
وی از به دست آمدن آثاری از دوره هخامنشیان در این مکان خبر داد و افزود: آثار به دست آمده در کاوش محوطه‌‌ای به نام چیاسبز واقع در منطقه رودبار، در 88 کیلومتری منتهیالیه جنوب غرب شهرستان کوهدشت بوده است.
حسنپور ادامه داد: رودبار یک منطقه بسیار حاصلخیز با آب و هوای گرمسیری است و اراضی زراعی بسیار غنی و حاصلخیزی دارد به طوریکه زمین‌های آن 2 تا 3 بار در سال نیز کشت می‌شوند. برنج محلی و انار رودبار نیز از شهرت خاصی برخوردار است.
سرپرست کاوش محوطه چیاسبز گفت: مسیری کوچ‌رو به نام کاکاوندراه یا کاکاوندرِی در انتهای غربی منطقه رودبار وجود دارد که یکی از کهن ترین مسیرهای ارتباطی عشایر کوچ رو اهالی کوهدشت و نورآباد بوده و هنوز هم تداوم دارد.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: منطقه رودبار از نظر طبیعی در حد فاصل تنگه های برنجان در جنوب شرق و تنگه سازبُن شمال غرب قرار گرفته و از منظر باستان شناختی مابین مناطق باستانی رماوند در شرق و شهر تاریخی سیروان در غرب واقع شده لذا با توجه به کشف محوطه های مهمی از دوران ساسانی می توان گفت، منطقه رودبار حلقه ارتباط بین‌النهرین و زاگرس در دوران تاریخی در مسیر غرب به شرق از طریق کرمانشاه، سیروان، رماوند، طرهان و شاپور خواست بوده است.
وی ادامه داد: بیشتر اطلاعات ما از دوران ساسانی مربوط به اقامتگاه اشراف، بناهای حکومتی و طبقات بالای جامعه بوده که کاخ‌ها و شکارگاه‌های آنان کاوش شده و همچنین مراکز نیایشی مانند آتشکده آذرگشنسب، طاق بستان، بیشاپور، تیسفون، فیروزآباد؛ لذا اطلاعات ما از زندگی عامه مردم بسیار اندک بوده و کاوش در محوطه چیاسبز و سایر محوطه های رودبار و رماوند اطلاعات بسیار خوبی از طبقات پایین مردم به ما عرضه نموده که در نوع خود کم نظیر است.
این کارشناس افزود: علاوه بر دوره ساسانی از دوره هخامنشیان آثار فراوانی از جمله سفالینه‌های معروف به بشقاب ماهی، منقوش به نقوش دالبری، بشقاب‌های ظریف و دسته‌دار هخامنشی و... کشف شده‌اند. در واقع لایه ساسانی بالاتر از لایه هخامنشیان قرار داشت که احتمال می‌دهیم بنای اولیه این بنا به دوره هخامنشی مربوط باشد و ساسانیان بناهای خود را بر بازمانده‌های هخامنشیان ساخته باشند.
حسنپور گفت: با توجه به این نکته که ساسانیان خود را بازمانده هخامنشیان میدانستند و نسب و نژاد خود را متعلق به آنان اعلام میکردند. احتمال دارد نخستین استقرار در این محوطه به دوره هخامنشی مربوط شود و در دوره های بعد ساسانیان دوباره آن را احیاء ساختهاند و در واقع یک بازآفرینی معماری و فرهنگی انجام شده است.
وی تصریح کرد: در این کاوش 9 گور به دست آمد که یک مورد مربوط به افراد بزرگسال و 8 گور دیگر به کودکان و نوجوانان تعلق دارند. دکتر انواری متخصص استخوان‌شناس از دانشگاه تهران بر روی تدفین های به دست آمده مشغول مطالعه هستند و در آینده نزدیک نتایج این مطالعات از جمله سن سنجی، جنسیت، نحوه تغذیه، دلایل مرگ، ژنتیک و... منتشر خواهد شد.
حسنپور یادآور شد: کنار این اجساد یک مرد بزرگسال با قد بیش از دو متر کشف کرده‌ایم که تکمیل‌کننده اطلاعات ما در رابطه با گورستان است و در واقع گورستان می‌تواند حاوی اطلاعات بسیار مهمی از هر دوره برای باستان‌شناسان باشد.
وی اظهار کرد: تاکنون در لرستان آثار دوره هخامنشی در کاوش به دست نیامده اما خوشبختانه کشف این بنا و سفالینه‌های شاخص دوره هخامنشی باب تازه ای در ارتباط با حضور هخامنشیان و آثار به جای مانده از ایشان در لرستان را به روی پژوهشگران باز کرده است که امید آن می رود اینگونه تحقیقات در استان تداوم یابد.
این باستان شناس ادامه داد: با توجه به گستردگی فوق العاده امپراطوری هخامنشی و غنای لرستان، غیر قابل باور است که بگوییم هخامنشیان در لرستان صاحب یک جایگاه و پایگاهی نبوده اند و یا حضور نداشته اند اما اینکه تا به حال چیزی به دست نیامده دلیل بر عدم حضور آنها نیست بلکه عدم انجام کاوشهای باستان شناسی که باعث شده این برهه مهم در تاریخ لرستان ناشناخته و در هاله ایی از ابهام باقی بماند.
سرپرست کاوش اظهار کرد: دوره پیش از تاریخ لرستان برای تمام جهانیان معروف و شناخته شده است. در غارهای هومیان، میرملاث، یافته قمری و کنجی، و حتی عصر مفرغ و عصر آهن کاوشهای زیادی شده، اما متأسفانه اطلاعات ما از دوران تاریخی لرستان بویژه دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی بسیار ناقص و اندک است.
حسنپور در پایان ضمن تبریک کشفیات جدید به جامعه علمی و فرهنگی کشور افزود: کاوش محوطه چیاسبز رودبار نشان داد که لرستان همچون دوران پیش از تاریخ، در دوره هخامنشی نیز می‌تواند حرف برای گفتن داشته باشد لذا این مطالعات و کشفیات در شناسایی حلقه‌های مفقوده از تاریخ هخامنشیان و ساسانیان حائز اهمیت و اعتبار بسیار خواهد بود.
