٤ ماه تا ورود بچه بویینگ‌ها
بویینگ‌ها به زودی می‌رسند؟ هنوز از خط و نشان‌های دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا که مستقیما ایران را خطاب قرار داد، زمان زیادی نمی‌گذرد.
به گزارش فرتاک نیوز، اگرچه او همزمان با نشستن بر کرسی رییس‌جمهوری امریکا در کاخ سفید طرح ممنوعیت ویزا برای ایران و ٦ کشور دیگر را صادر کرد، اما درباره سرنوشت بویینگ‌هایی که قبل از روی کار آمدن او مذاکرات آن نهایی شده بود، سخنی به میان نیاورد. خیلی‌ها همان روزها تحلیل‌شان این بود که این تفاهمنامه به قرارداد نمی‌رسد، اما عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد گفته بود که این تفاهمنامه پیش از روی کارآمدن ترامپ قطعی شده و طبق قوانین بین‌المللی اگر بویینگ بخواهد آن را اجرایی نکند، باید به ایران خسارت بپردازد. حالا با گذشت سه ماه از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ جمهوریخواه، قرارداد بین بویینگ و شرکت هواپیمایی آسمان نهایی شده. قراردادی که قرار است طی آن ٦٠ فروند بویینگ از بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی امریکا خریداری شود.
به این ترتیب بعد از سه ایرباسی که دوتای آنها پیش از نوروز و یک فروند هم نوروز امسال رسیدند، نوبت به بویینگ رسیده است. سال ٩٥ برای صنعت هواپیمایی ایران، سال خاصی بود. شکست تحریم‌های هوایی و همراه شدن این سال با انعقاد چند قرارداد مهم خرید هواپیما از غول‌های هوایی دنیا موجب شد تاسنگ بنای تغییر در ناوگان هوایی کشور بالاخره بعد از بیش از سه دهه گذاشته شود.
ایرباس و بویینگ به عنوان غول‌های بزرگ هوایی دنیا در دو قرارداد خاص متعهد شدند تا با ساخت هواپیماهای نو، ناوگان هوایی ایران را نوسازی کنند و در همین راستا نیز در بحبوحه تغییر و تحولات کابینه امریکا و حضور دونالد ترامپ با همه حاشیه‌هایش ایرباس توانست به تعهدات اولیه خود عمل کند و برای نخستین‌بار طلسم فروش هواپیما به ایران را شکست. ورود ایرباس‌های نو، هر چند با سر و صداهای زیادی همراه بود و حتی برای نخستین ایرباس وزیر راه و معاونینش و تعدادی از نمایندگان مجلس حضور پیدا کردند، اما باز هم با حاشیه‌های زیادی همراه شد؛ برخی‌ها شایعه کرده‌اند که تعداد این هواپیما محدود است و تا انتخابات ریاست‌جمهوری پرونده‌اش برچیده خواهد شد. اما دولت اطمینان می‌دهد که خللی در قراردادی که بسته نمی‌رود. قراردادهابر مبنای توافقنامه‌هایی محکم منعقد شده و تخطی از آن دو طرف را مسوول می‌سازد.
تاکنون ایرباس به طور رسمی سه فروند هواپیمای مطابق با قرارداد بسته شده را به ایران‌ایر تحویل داده است و برای تحویل دادن سایر تعهداتش راه درازی در پیش دارد. در همین حال دیگر غول بزرگ هوایی دنیا یعنی بویینگ نیز که توافقی همچون توافق ایرباس با ایران دارد، برای قطعی‌تر کردن تعهداتش به تازگی گام‌های محکم‌تری برداشته است. آن‌طور که دیروز در اعلامیه‌های رسمی منتشر شد، شرکت هواپیمایی آسمان به عنوان دومین ایرلاین ایرانی توانست قراردادی مهم پس از اجرایی شدن برجام به منظور خرید هواپیماهای جدید به امضا برساند. البته در حالی که مدیرعامل شرکت آسمان در جریان جلسه‌ای که به نهایی شدن مذاکرات با نمایندگان شرکت هواپیماساز بویینگ امریکا منجر شد، از نهایی شدن قرارداد خرید ۶۰ فروند هواپیما بویینگ ۷۳۷ فروند خبر می‌دهد و می‌گوید که قرارداد خرید ٦٠ فروند هواپیما را امضا کرده است که منابع دیگری از فروش ٣٠ هواپیما به این ایرلاین خبر می‌دهند. اطلاعات آنها مستند به گزارش بخش رسانه‌ای بویینگ است که برمبنای آن اعلام کرده‌اند که: «بویینگ در دو مرحله، هربار ٣٠ فروند هواپیمایی که مدیرعامل آسمان از آن صحبت می‌کند، تحویل ایران خواهد داد؛ البته همبا پیش شرط وجود زیرساخت.»
شرکت آسمان اعلام کرده قرارداد فعلی نتیجه بیش از یک سال بررسی، گفت‌وگو و چند دوره مذاکره طولانی بوده است. طبق قرارداد امضا شده هواپیماهای خریداری شده از سوی شرکت آسمان از خانواده بویینگ ۷۳۷ MAX خواهند بود.
بچه بویینگ‌های ٧٣٧بویینگ ۷۳۷ که در شهرت جهانی خود به بچه بویینگ مشهور شده جزو باریک‌ترین هواپیماهای ساخته شده شرکت بویینگ است. این هواپیما که عمری طولانی داشته و از اواسط دهه ۶۰ از سوی ایرلاین‌ها مورد استفاده قرار گرفته جزو محبوب‌ترین مدل‌های تولید شده بویینگ به حساب می‌آید تا جایی که در حال حاضرحدود هفت هزار فروند از آن سفارش داده شده که تعداد زیادی از آنها پرواز می‌کنند.
این هواپیما که در طول سال‌های گذشته بویینگ مدل‌های فراوانی از ۱۰۰-۷۳۷ تا ۹۰۰-۷۳۷ را تولید کرده بسته به نوع و فضای پروازش تعداد مسافران میان ۸۵ تا ۲۱۵ را جابه‌جا می‌کند. هواپیماهای MAX توان پرواز نزدیک به ٥ هزار کیلومتر را دارد، برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای ایران گزینه‌ای مطلوب به نظر می‌رسد. همچنین می‌توان برای پروازهایی که در کشورهای نزدیک مانند هند یا اروپای شرقی مطرح هستند نیز از مدل‌های این هواپیما استفاده کرد. هواپیماهای خریداری شده از سوی شرکت آسمان مربوط به مدرن‌ترین نوع از خانواده بویینگ ۷۳۷ می‌شود. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از این شرکت این هواپیما به منظور بهبود برخی شرایط در حوزه مسافت، مصرف سوخت و کیفیت خدمات با تغییراتی همراه شد که سرانجام به بویینگ ٧٣٧ MAX رسید.
طبق اطلاعات ارایه شده تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی بویینگ سفارش فروش ۳۶۰۵، ۷۳۷ جدید را دریافت کرده و پیش‌بینی می‌شود با توجه به موفقیتی که این هواپیما در جذب مشتریان خود داشته در آینده نیز بتواند تعداد سفارش بالاتری دریافت کند. بویینگ دریافت سفارش برای این هواپیما را از سال ۲۰۱۱ آغاز کرده که در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به‌طور میانگین بیش از ۷۰۰ سفارش سالانه در این رابطه دریافت کرده است. این هواپیما توان آن را دارد که در چند کلاس پروازی مسافرگیری کند و تعداد مسافرانی که امکان سوار شدن به آن را دارند بسته به نوع نهایی این هواپیما و کلاس‌های پروازی طراحی شده از ۱۳۸ نفر تا ۲۲۰ نفر تخمین زده می‌شود. ارزش این تعداد هواپیما بالغ بر ٣ میلیارد دلار است و امکان خرید ٣٠ فروند هواپیمای دیگر ٧٣٧ MAX برای شرکت آسمان فراهم خواهد شد. بویینگ اعلام کرده این توافقنامه ١٨ هزار شغل در ایالات متحده امریکا ایجاد می‌کند و بر اساس توافق صورت گرفته نخستین سری از هواپیماهای ٧٣٧ MAX از سال ٢٠٢٢ میلادی (سال ١٤٠١) تحویل هواپیمای آسمان می‌شود.
ایرلاین صف‌شکنشرکت آسمان جزو ایرلاین‌های ایرانی است که در سال ٨٦ نیز به عنوان نخستین ایرلاین لیزینگ‌کننده هواپیما توانست هواپیمایی را با این شرایط وارد خطوط پروازی‌اش کند. موضوعی که در سال‌های گذشته از عمر دولت یازدهم و در روزهایی که امکان خرید مستقیم خارجی هنوز قطعی نشده بود بارها از سوی مسوولان این وزارتخانه عنوان شد و در نهایت هم مقرر شد تا در راستای لیزینگ هواپیما نوسازی ناوگان انجام شود.
در آن زمان علی عابدزاده، رییس فعلی سازمان هواپیمایی ایران، مدیرعامل ایرلاین آسمان بود و طی قراردادی که بین شرکت لیزینگ صنعت و معدن و شرکت هواپیمایی آسمان منعقد شد، در آن زمان برای چهار فروند هواپیما فوکر ١٠٠ به ارزش هر هواپیما ٦ میلیون دلار قرارداد با لیزینگ صنعت و معدن منعقد شد و در ٢٥ آذرماه سال ٨٦ نخستین هواپیما لیزینگی ایران با ١٠٠ مسافر در آسمان ایران پرواز کرد و حالا بعد از گذشت ١٠ سال از آن روزها این ایرلاین مجددا نام خود را در لیست نخستین خریداران هواپیما قرارداده است تا در کنار قدرتمندترین ایرلاین‌ها قرار گیرد.
ناگفته پیداست که نوسازی ناوگان هوایی یکی از مزیت‌های اصلی رقابتی بودن در بحث جذب مسافران هوایی است که قطعا در کنار ایرلاین‌های پر قدرتی همچون ایران‌ایر و ماهان، خرید این هواپیماهای جدید می‌تواند قدرت رقابتی برای ایرلاینی که سال‌ها معاون وزیر راه و شهرسازی را در راس خود دیده است، باشد.
شرط و شروط ورود بچه بویینگ‌ها
در همین حال مصطفوی، مدیر روابط عمومی شرکت هواپیمایی آسمان، درباره این قرارداد به فارس گفته است: «تفاهمنامه این ایرلاین با کمپانی بویینگ برای خرید ٦٠ فروند بویینگ ٧٣٧ در قالب قراردادی ٣٠-٣٠ است، بدین‌ترتیب که بویینگ در گام اول طی چند سال ٣٠ فروند هواپیما در اختیار آسمان قرار می‌دهد و وقتی این هواپیماها عملیاتی شد، عملکرد شرکت هواپیمایی آسمان از سوی این کمپانی سازنده ارزیابی می‌شود و در صورت عملکرد مناسب و با بررسی ساختارهای آسمان از سوی این کمپانی سازنده، در گام دوم قرارداد خرید ٣٠ فروند هواپیمای بویینگ دیگر نهایی می‌شود. خرید هواپیما از کمپانی سازنده اینگونه نیست که آن کمپانی فقط در راستای منافع خود هر میزان تقاضا بدون بررسی ساختار ایرلاین را پاسخ دهد؛ بویینگ ساختار آسمان را در مراحل مختلف می‌سنجد و بررسی می‌کند و در صورت تایید ساختار در گام دوم، ٣٠ فروند دیگر نیز تحویل آسمان خواهد شد؛ در واقع در تفاهمنامه با کمپانی بویینگ خرید ٦٠ فروند بویینگ ٧٣٧ مدنظر است اما در قرارداد، در گام اول ٣٠ فروند تحویل آسمان می‌شود و ٣٠ فروند بعدی ذخیره است که به محض جذب ٣٠ فروند اول و توسعه امکانات فنی عملیاتی و خدمات فرودگاهی، ٣٠ فروند دوم نیز ارایه می‌شود. وی افزود: فقط آموزش کرو پروازی و خلبانان حدود یک سال به طول می‌انجامد. مدیر روابط عمومی شرکت هواپیمایی آسمان با تاکید براینکه هنوز قرارداد نهایی بین بویینگ و آسمان برای تحویل این بویینگ‌ها، امضا نشده است، گفت: حدود ٣ تا ٤ ماه دیگر مجوز اوفک برای این هواپیماها صادر می‌شود.
