کارنامه نفتی دولت یازدهم در اقتصاد مقاومتی؛ از افزایش تولید وصادرات نفت تا بومی سازی تجهیزات

رهبر معظم انقلاب اسلامی در بهمن ماه سال 1392 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کردند که بندهایی از آن به صنعت نفت اختصاص داشت.

نگاهی به عملکرد صنعت نفت در سال های گذشته میزان پیشبرد و تحقق این اهداف را به خوبی نشان می دهد.

**افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت

یکی از اولویت‌های مهمی که وزیر نفت پارسال و پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک( برجام) به شرکت ملی نفت ایران ابلاغ کرد، شتاب بخشی به افزایش ظرفیت تولید نفت خام بود.

براین اساس، تولید نفت خام که تا مدت‌های طولانی به واسطه تحریم ‌ها کمتر از 2 میلیون بشکه در روز بود، به مرز تولید روزانه چهار میلیون بشکه نزدیک شده است.

میزان صادرات نفت نیز روندی افزایشی یافته است و آمارها از صادرات ٢ میلیون و 265 هزار بشکه در روز حکایت دارد.

کشورهای آسیایی همچون چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و شرکت‌های اروپایی مانند توتال فرانسه، شل انگلیسی-هلندی، هلنیک پترولیوم یونان، انی ایتالیا و ... مشتریان اروپایی نفت ایران به شمار می روند.

مشتریان نفت خام ایران با اجرای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) متنوع شده است و نفت ایران بدون مشکل به مقصدهای مختلف صادر می‎شود.

اکنون حدود یک سوم از نفت صادراتی ایران یعنی بیش از ٧٠٠ هزار بشکه در روز به مقصد شرکت‌های اروپایی صادر می‎شود.

**تسریع در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس

ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس که بزرگ ترین پالایشگاه میعانات گازی کشور به شمار می رود، در دولت یازدهم شتاب گرفت. واحد تقطیر با ظرفیت دریافت خوراک میعانات گازی (80 هزار بشکه در روز) راه اندازی و برای بهره برداری به واحد عملیات تحویل شده است.

همچنین، تولید فراورده های نفتا و گازوییل آغاز شده است و برای استفاده در سبد سوخت و چرخه صادراتی کشور به انبار نفت بندرعباس ارسال می شود.

قرار است به زودی فعالیت واحد بنزین سازی این پالایشگاه نیز به طور رسمی آغاز شود.

** توسعه گازرسانی

در مسیر خدمت رسانی به یک میلیون و 200 هزار مشترک روستایی و شهرهای کوچک و مرزی در 9 ماه نخست سال 1395 به 722 هزار و 405 خانوار گازرسانی شد.

سیستان و بلوچستان به ویژه شهر زاهدان به عنوان یکی از مرکزهای استانی تا پیش از این توفیق بهره مندی از نعمت گاز طبیعی را نداشت اما همسو با برنامه ملی «عدالت بنیان کردن اقتصاد»، طرح گازرسانی به این شهر در چارچوب برنامه های اقتصاد مقاومتی کلید خورد و اکنون گاز طبیعی به شهر زاهدان رسیده است و با سرعت مناسبی شهروندان این شهر و استان از نعمت گاز بهره مند می شوند.

**افزایش هفت میلیون تنی ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی

برای اجرای طرح راه اندازی 12 مجتمع بزرگ پتروشیمی و یک خط اتیلن با سرمایه گذاری غیردولتی، 9 طرح تا پایان آذرماه پارسال راه اندازی و چهار طرح دیگر نیز در اوایل امسال وارد مدار تولید شد.

تاکنون طرح هایی مانند واحد پلی اتیلن خرم آباد (پتروشیمی لرستان)، واحد اسید سولفوریک پتروشیمی ارومیه(طرح توسعه)، آمونیاک و اوره هفتم مرودشت و پلی اتیلن مهاباد (پتروشیمی مهاباد) به طور رسمی افتتاح شده اند.

همچنین پتروشیمی مروارید و پتروشیمی کاویان (فاز دوم الفین یازدهم) و واحدهای تولید «اس.بی.آر» پتروشیمی تخت جمشید، فاز دوم ایزوسیانات ها (پتروشیمی کارون ماهشهر) و پلی استایرن انتخاب نیز راه اندازی شده اند.

از طرح های باقیمانده، پتروشیمی کردستان (پلی اتیلن سبک سنندج) در مرحله راه اندازی و واحد آمونیاک و اوره پردیس 3 (پتروشیمی پردیس) در مرحله پیش راه اندازی قرار دارد و مراحل پایانی نصب تجهیزات متانول دهم (پتروشیمی کاوه) نیز در حال انجام است.

با راه اندازی این واحدها، حدود هفت میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی کشور در سال 1395 افزوده و در مجموع با سرمایه گذاری بیش از هفت میلیارد دلار به صادرات سالیانه کشور حدود 6 میلیارد دلار اضافه شد.

**برابر شدن تولید گاز با قطر در پارس جنوبی

برای تسریع در توسعه میادین مشترک، تامین نیاز بخش های مختلف اقتصادی کشور به گاز، تامین گاز مورد نیاز برای صادرات، تامین گاز مورد نیاز برای تزریق و نیازهای دیگر مجموعه صنعت نفت و ارتقای رشد اقتصادی و درآمد ملی، توسعه میدان پارس جنوبی در اولویت برنامه های وزارت نفت قرار گرفت.

با تکمیل و راه اندازی فازهای این میدان، عقب ماندگی در برداشت از این میدان مشترک مرتفع و میزان برداشت کشورمان با قطر برابر می شود.

میزان برداشت ایران از این میدان در پی تکمیل سایر فازهای در دست اجرا، تا 30 درصد از کشور قطر بیشتر می شود.

**فروش 75 میلیون بشکه میعانات گازی ذخیره شده در دریا

در سال های 93-1392 بیش از 75 میلیون بشکه میعانات گازی کشور روی کشتی ها شناور بود و سالیانه حدود 700 میلیون دلار برای دولت هزینه داشت که خوشبختانه اکنون همه میعانات فروخته و افزون بر جلوگیری از هزینه سرسام آور نگهداری، درآمد مناسبی نیز به خزانه کشور واریز شد.

** افزایش تولید نفت از میدان های مشترک غرب کارون

برای حفظ و توسعه ظرفیت تولید نفت و گاز به ویژه در میدان های مشترک و حفظ سهم ایران از این میدان ها، توسعه میدان های مشترک غرب کارون شامل میدان های مشترک یادآوران، آزادگان و یاران شمالی و همچنین میدان آذر با اولویت ویژه در دستور کار قرار گرفت.

با توسعه این میدان ها، 200 هزار بشکه در روز به ظرفیت تولید کشور افزوده شده و از 60 هزار بشکه به 260 هزار بشکه در روز رسیده است.

**بومی سازی 10 گروه کالایی صنعت نفت

با اجرای برنامه های حمایت از ساخت داخل و بهره گیری از نیروهای متخصص ایرانی، همه تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت به 10 گروه تقسیم و سفارش ساخت موارد اصلی مورد نیاز شرکت نفت به تولیدکنندگان داخلی داده شد تا در سال های آتی از واردات این اقلام بی نیاز شویم.

برخی از این اقلام شامل کمپرسورها، مته های حفاری، تجهیزات سرچاهی، لوله های بدون درز چاه ها و لوله های انتقال، از فناوری پیچیده ای برخوردار است.

همچنین با 9 دانشگاه بزرگ کشور برای ارایه مشاوره و مطالعه در میدان های نفتی گازی کشور، قرارداد بسته شده است که اکنون همگی مشاوران دائمی وزارت نفت به شمار می روند و در همه مذاکرات بین المللی حضور دارند و در انتقال فناوری به کشور نقش آفرینی می کنند.

بهره مندی از کمک های فنی و مهندسی و اعتباری شرکت های داخلی همسو با توانمندسازی آنها و تولید دانش بومی است.