آغاز استفاده از ساز و کار فروش تعهدی در بورس و فرابورس

به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل بورس اوراق بهادار تهران، رونمایی از ساز و کار فروش تعهدی امروز 4 اسفند ماه با حضور علی صحرائی مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران، حسن امیری معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران  سازمان بورس و امیر هامونی مدیر عامل فرابورس برگزار شد.

بنابراین گزارش، این مراسم  که در سالن آمفی تئاتر ساختمان سعادت آباد برگزار شد در فضای مجازی و آنلاین در کانال آپارات رسمی بورس اوراق بهادار تهران منتشرشد.

در ابتدای مراسم دکتر صحرائی ضمن تشکر از حضار محترم با اشاره به لغو مراسم حضوری به دلیل شرایط موجود و حفظ رعایت سلامت و بهداشت شهروندان و اجرای مراسم به صورت نمادین در فضای مجازی گفت:

ساز و کار فروش تعهدی در راستای سلسله ابزارهای نوین بازار سرمایه که بورس تهران هم در آن مشارکت داشته شروع شده است، چنانچه در سال گذشته ابزار آتی سبد سهام و کارکرد آتی شاخص را داشتیم و در سال قبل از آن اختیار معاملات راه اندازی شد و امسال هم ابزار فروش تعهدی را به بازار سرمایه اضافه می کنیم که با اضافه شدن این ابزار جعبه ابزارهای کلاسیک بازار سرمایه کامل خواهد شد.

مدیر عامل بورس اوراق بهادار تهران ادامه داد : لازم می دانم که از تمام اهالی بازار سرمایه و خارج از بازار سرمایه که در فراهم آوردن این ساز و کار و بستر مقرراتی آن کمک و اهتمام ویژه داشته اند تشکر کنم و به ویژه از شخص ریاست محترم و اعضای هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار که ضمن طرح و پیشنهاد  ایده ساز و کار فروش تعهدی،  بستر لازم مقرراتی را برای اجرای آن فراهم کردند، همچنین تشکری ویژه از اعضای محترم کمیته فقهی سازمان  بورس و  اوراق بهادار دارم که پویایی فقه شیعه را در این ابزار به نمایش گذاشتند.

علی صحرائی ضمن قدردانی از حوزه های مختلف بویژه بخش های  آی تی سازمان بورس اوراق بهادار ، سپرده گذاری، واحد های مختلف داخل شرکت بورس تهران از جمله بخش های تحقیقات توسعه، بخش مدیریت ارزیابی های نوین در معاملات بازار، بخش عملیات بازار، بخش توسعه و فرهنگسازی، روابط عمومی و امور بین الملل که برای اجرایی و عملیاتی شدن این ابزار در بازار سرمایه اقدامات و تلاش ویژه ای داشته اند، گفت :

ساز و کار فروش تعهدی که در دنیا به نام فروش استقراضی یا Short Selling  شناخته شده است و در اغلب بورس های دنیا به جز منطقه ما مورد استفاده قرار می گیرد، معاملات آن در بورسهایی مانند بورس شن زن که 800 نماد از 2000 نماد آن از عملیات فروش استقراضی استفاده کرده  و در سال 2018 بنا بر آمارهای ارائه شده 16درصد معاملات بورس شن زن از طریق  ساز و کار فروش استقراضی انجام شده است،  همچنین در بورس های تایلند و  بخصوص ژاپن که در سال 2020 پنج درصد معاملات از طریق همین ساز و کار انجام شده است.

صحرایی ادامه داد: عمده تفاوت موجود این ابزار با دیگر ابزارهای مالی در این است که تاکنون در بازار سرمایه ایران از محل افزایش قیمت دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاران منتفع می‌شدند و حال با سازوکار فروش تعهدی علاوه بر پوشش ریسک، امکان انتقاع و سودآوری از محل ریزش قیمت سهام و دارایی مالی موردنظر نیز که تحت این سازوکار است، وجود دارد.

حسن امیری معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس نیز در مراسم رونمایی از ابزار فروش تعهدی با اشاره اینکه از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی ابزار فروش تعهدی، بهبود وضعیت نقدشوندگی سهام در بازار سرمایه کشور است، گفت: در حال حاضر موقعیت بسیار مناسبی در بازار سهام تشکیل شده و شرکت‌ها باید از این فرصت در جهت دستیابی به سودآوری بیشتری استفاده کنند.

در این میان یکی از مهمترین موارد این است که شرکت‌هایی که در گذشته عرضه اولیه سهام داشتند، مجدد اقدام به عرضه اولیه سهام خود کنند. به این ترتیب نقدشوندگی سهم افزایش خواهد یافت و هم کرسی هیات مدیره در شرکت حفظ می‌شود.

امیری در ادامه افزود: در حال حاضر شاهد ورود نقدینگی جدید و مناسبی به بازار هستیم. نکته مهم در این میان این است که شرکتها و سهامداران عمده از فرصت ایجاد شده استفاده کنند و شرکتها را توانمند کنند.

وی در ادامه یکی از راهکارهای مناسب را افزایش سرمایه عنوان کرد و افزود: با توجه به نقدینگی موجود در بازار افزایش سرمایه شرکتها صورت گیرد و شاهد تداوم سودآوری شرکتها باشیم. به عبارت دقیق‌تر بحث افزایش سرمایه امکان خوبی برای تداوم سودآوری و افزایش سودآوری شرکت‌ها به دنبال دارد.

امیری ادامه داد: در این راستا افزایش سرمایه از طریق سلب حق‌تقدم و صرف سهام یکی از مهمترین موارد خواهد بود. برای عملیاتی شدن این موضوع در یک ماه گذشته جلساتی برگزار شدو برخی شرکتها اعلام آمادگی برای استفاده از این نوع افزایش سرمایه دارند. این امر سبب می‌شود تا منابع به‌طور مستقیم به شرکتها تزریق شود و به تبع منابع خوبی و به سرعت وارد شرکتها خواهد شد.

امیری افزایش سهام شناوری از یکی دیگر از موارد عنوان کرد و افزود: فرصت ایجاد شده سبب خواهد شد شرکت‌ها تعهد خود را در زمینه افزایش سهام شناوری و رسیدن به حد نصاب ها رعایت کنند.

وی در ادامه عرضه اولیه مجدد شرکت ها را نیز مدنظر قرار داد و گفت: همچنین شرکت‌های فعال در بازار می‌توانند از این امکان هم استفاده کنندکه بازهم عرضه اولیه مجدد داشته باشند. به‌طوری‌که بنگاه‌هایی که قبلا عرضه اولیه شدند با روش بوک بیلدینگ مجدد عرضه شوند. این امر سبب می‌شود تا هم کرسی هیات مدیره حفظ شود و هم میزان سهام شناوری شرکتها افزایش یابد.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس در ادامه با اشاره به اینکه سازمان بورس همواره ۲ کارکرد مهم را در طراحی و راه‌اندازی ابزارها از جمله افزایش شفافیت و بهبود نقدشوندگی را مد نظر دارد؛ در زمینه شفافیت طی دو سال گذشته با همکاری ناشران، اطلاع‌رسانی به‌موقع، بسیار بهتر شده است اما از آنجا که شفافیت حد و مرز ندارد تلاش داریم علاوه بر انتشار به موقع اطلاعات روی کیفیت گزارش‌دهی نیز کار کنیم و از برنامه‌های سال آینده سازمان بورس تمرکز روی این موضوع است.

وی در ادامه افزود: در خصوص نقدشوندگی نیز با اصلاحاتی که طی سال‌های گذشته در دستورالعمل‌ها اتفاق افتاده است روند بسته و بازگشایی نمادها بهبود یافته و شاهد توقف طولانی‌مدت نمادها نیستیم. با فروش تعهدی وضعیت مناسب‌تری در زمینه نقدشوندگی خواهیم داشت.

به گفته امیری، در حال حاضر هدف از آغاز به کار این ابزار با ۸ نماد این است که هم سرمایه‌گذاران با این روش آشنا شوند و هم اصلاحات لازم روی فروش تعهدی به مرور انجام شود.

امیر هامونی مدیرعامل فرابورس ایران در زمینه آغاز به کار فروش تعهدی در بازار سهام گفت: ابزارهای مالی اسلامی طی چندین سال توسط ارکان بازار سرمایه راه اندازی شده و به رونق رسیده و جزو ابزارهای تمدن ساز قرار گرفته است. حال امروز شاهد آغاز به کار یکی از جدیدترین این ابزار یعنی فروش تعهدی هستیم. یکی از ویژگی های ابزارها فروش تعهدی این است که تنها مختص سهم نیست بلکه اوراق را نیز شامل می‌شود.

به گفته هامونی، این ابزار می‌تواند ابزاری مناسب در زمینه پیش بینی روندهای افزایش نرخ سود در بازار بین بانکی، بازار صکوک درنظر گرفته شود و به عنوان ابزاری مناسب در کمک به صندوق های سرمایه گذاری باشد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تلاش شد که نمادی از بازار پایه نیز در این ابزار قرار گیرد، گفت: در بازار پایه هم این فرصت را داریم تا از این ابزار استفاده شود و به زودی نمادی از بازار پایه به این فهرست اضافه خواهد شد.

در بورس اوراق بهادار تهران جزوه آموزشی با عنوان «فروش تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران»  به چاپ رسیده که نسخه الکترونیکی آن را از اینجا +  فروش تعهدی  + می‌توانید دریافت کنید.