واکسن برای همه نیست! کشور پولدار، کشور بی‌پول

بیش از یکسال از شیوع کرونا می‌گذرد و جهان درگیر یکی از سخت‌ترین بحران‌‌های تاریخ بشر است. هر چند در ابتدا امید چندانی به ساخت واکسن در کوتاه مدت نبود اما تولید آن سریع‌تر از برآوردهای اولیه بود. در دو ماه گذشته بیش از ۱۴۸ میلیون دوز واکسن تزریق شده که بیش از تعداد کل مبتلایان از ابتدای شیوع کرونا است.

بر اساس مطالعه مؤسسه Airfinity، ۳۷۸ واکسن در سراسر جهان در مراحل مختلف آزمایش و تولید قرار دارند. از این میان "فایزر"، "مدرنا" و "آسترازنکا" به تولید انبوه رسیده‌اند و دو واکسن "جانسون اند جانسون" و "نوواوکس" نیز در مراحل پایانی قرار دارند. همچنین دو واکسن تولید چین و یک واکسن از روسیه در برخی کشورها مورد تأیید قرار گرفته‌‌است

تا کنون ۷.۹ میلیارد دوز از این هشت واکسن تا پایان سال میلادی فروش رفته‌ و احتمالاً ۴.۳ میلیارد دوز دیگر نیز به آن اضافه می‌شود. با همین روند تا پایان سال میلادی به ازای هر فرد بالغ در جهان ۲.۱ دوز واکسن تولید خواهد شد. این میزان بیش از نیاز برای واکسیناسیون کامل ۵.۸ میلیارد فرد بالغ در جهان است.

بنابراین آیا می‌توان به واکسیناسیون جهانی تا پایان سال ۲۰۲۱ امیدوار بود؟

تا پایان سال میلادی ۴۰ درصد از واکسن‌ها توسط ۵۴ کشور ثروتمند که ۱۸ درصد افراد بالغ جهان را دارند، خریداری شده‌است. به عنوان مثال کانادا تاکنون به ازای هر فرد بالغ، ۱۱ دوز واکسن سفارش داده‌است. همچنین بسیاری از کشورهای تولیدکننده همچون چین و روسیه، اولویت را بر واکسیناسیون داخلی خود قرار داده‌اند. مؤسسه Serum هند، بزرگترین تولیدکننده واکسن در جهان، نیمی از ظرفیت خود را برای واکسیناسیون داخلی در نظر گرفته‌است.

در این شرایط بسیاری از کشورها چشم امیدشان به  طرح «کواکس» یا «دسترسی جهانی به واکسن‌های کووید-۱۹» هست. در این طرح قرار است تا پایان سال میلادی، ۱.۸ میلیارد دوز واکسن به ۹۲ کشور فقیر و کم‌درآمد داده‌شود. هر چند ساخت واکسن کرونا سریع‌تر از برآوردهای اولیه بود اما به نظر می‌رسد واکسیناسیون جهانی تا پایان سال ۲۰۲۱ دور از انتظار باشد