روش های پولشویی در سیستم بانکی
پولشویی بهعنوان یکی از جدیترین جرائم اقتصادی، بهطور مستقیم بر ثبات مالی و امنیت اقتصادی کشورها تاثیر میگذارد. این فرآیند که بهمنظور پنهان کردن منبع واقعی درآمدهای غیرقانونی انجام میشود، توسط شبکههای جنایی و حتی برخی شرکتهای قانونی در سیستمهای مالی سراسر جهان رخ میدهد.
بانکها و نهادهای مالی، بهویژه در کشورهای پیشرفته، با چالشهای فراوانی برای جلوگیری از ورود و انتقال پولهای غیرقانونی مواجه هستند. این مقاله به سوال شما عزیزان که این روزها بسیار مغزتان را درگیر کرده یعنی پولشویی چیست؟ به صورت دقیق پاسخ داده خواهد شد و روشهای آن در سیستم بانکی، و نمونههای تاریخی آن خواهد پرداخت.
با توجه به اهمیت این موضوع، سازمانهای بینالمللی و نهادهای دولتی قوانین سختگیرانهای برای مقابله با پولشویی وضع کردهاند. آگاهی از این قوانین و شناخت مکانیزمهای پولشویی، میتواند نقش مهمی در پیشگیری از فعالیتهای مجرمانه و حفظ یکپارچگی سیستم مالی داشته باشد.
پولشویی چیست؟
پولشویی فرآیندی است که در آن وجوه بهدستآمده از فعالیتهای غیرقانونی بهگونهای تبدیل یا انتقال داده میشود که منبع واقعی آنها مخفی بماند و قانونی به نظر برسد. به عبارت دیگر، پولشویی تلاش برای مشروعسازی درآمدهایی است که از فعالیتهای مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر، کلاهبرداری یا فساد به دست آمده است. مراحل اصلی پولشویی شامل ورود پول کثیف به سیستم مالی، پنهانسازی یا "لایهگذاری" آن و سپس ادغام پول تمیز شده با اقتصاد قانونی است.
این فرآیند در سطح جهانی با چالشهای مختلفی همراه است و اغلب توسط سازمانهای مجرم پیچیده بهشکل حرفهای انجام میشود. در نتیجه، نظارت بر جابهجاییهای مالی و تراکنشهای بانکی برای کشف و جلوگیری از این فعالیت غیرقانونی بسیار مهم است.
روشهای پولشویی در سیستم بانکی
یکی از رایجترین روشهای پولشویی در سیستم بانکی، استفاده از حسابهای بانکی در کشورهای مختلف است. مجرمان از طریق انتقال مبالغ کوچک و تکراری از یک بانک به بانک دیگر در کشورهای مختلف، پولهای غیرقانونی را پنهان میکنند. این روش بهویژه در سیستمهایی که کنترل کافی بر تراکنشهای بینالمللی وجود ندارد، بسیار موثر است و کشف آن نیز دشوار میباشد.
روش دیگر، استفاده از وامهای بانکی است. مجرمان ممکن است با استفاده از داراییهای غیرقانونی بهعنوان وثیقه، وام دریافت کنند و پس از پرداخت وام، پول بهطور قانونی به حساب بازپرداخت شده و پاکسازی میشود. این روش بهویژه در کشورهایی که بانکها کنترل کمتری بر مبدا داراییها دارند، رایج است.
روش پولشویی |
توضیح و جزئیات |
تراکنشهای چندگانه (Smurfing) |
تقسیم مبالغ بزرگ به تراکنشهای کوچکتر و واریز آنها به حسابهای مختلف برای جلوگیری از شناسایی توسط سیستمهای نظارتی. |
وامهای ساختگی |
دریافت وام با استفاده از پولهای غیرقانونی بهعنوان وثیقه و بازپرداخت وام با پول کثیف، تا پول به شکل قانونی تبدیل شود. |
شرکتهای صوری |
ایجاد شرکتهای جعلی برای انجام معاملات غیرواقعی و انتقال پولهای غیرقانونی از طریق این شرکتها به حسابهای بانکی مشروع. |
صرافیهای غیرقانونی |
استفاده از صرافیهای غیررسمی برای تبدیل پول غیرقانونی به ارزهای مختلف و انتقال آن به کشورهای دیگر بدون ردپای مشخص. |
سرمایهگذاری در املاک |
خرید املاک با پولهای غیرقانونی و سپس فروش آنها برای ادغام پول کثیف با اقتصاد مشروع. |
پولشویی از طریق کارتهای اعتباری |
استفاده از کارتهای اعتباری پیشپرداختشده برای جابهجایی و انتقال مبالغ غیرقانونی بدون ثبت اطلاعات هویتی معتبر. |
تراکنشهای بانکی بینالمللی |
انتقال پول از یک کشور به کشور دیگر از طریق سیستم بانکی بینالمللی برای پنهان کردن منبع اصلی پول و کاهش شانس شناسایی توسط نهادهای نظارتی. |
حوالههای غیرقانونی |
استفاده از سیستمهای حواله غیررسمی برای انتقال پول به صورت مستقیم بین افراد بدون عبور از سیستمهای بانکی رسمی و نظارتهای دولتی. |
مهمترین پولشوییهای مشهور تاریخ
یکی از مشهورترین پروندههای پولشویی مربوط به بانک HSBC است که در سال 2012 به پرداخت جریمهای معادل 1.9 میلیارد دلار محکوم شد. این بانک به پولشویی برای کارتلهای مواد مخدر مکزیکی و دیگر گروههای جنایتکار متهم شده بود. این پرونده یکی از بزرگترین نمونههای پولشویی بود که باعث تغییرات گسترده در قوانین بانکی بینالمللی شد.
پرونده دیگر مربوط به بانک Danske Bank در دانمارک است. این بانک متهم به پولشویی بالغ بر 200 میلیارد یورو در طی یک دهه در شعبه خود در استونی شده بود. این مورد بهعنوان یکی از بزرگترین پولشوییهای تاریخ اروپا شناخته میشود و به تحقیقات گستردهای از سوی نهادهای مالی و نظارتی منجر شد.
به نقل از وبسایت نیواکس:
طبیعتاً، هدف از مبارزه با پولشویی جلوگیری از شرورترین طرح های پولشویی و خطرناک ترین پروژهها برای اقتصاد سالم جهانی است. بسیاری از ما در مورد طرح های جرم پولشویی در فیلم های جنایی و درام های گانگستری می شنویم. با این حال، واقعیت این است که مجرمان سالانه بین 800 تا 2 تریلیون دلار در سراسر جهان پولشویی میکنند. علیرغم بهترین تلاشهای سازمانهایی مانند FATF یا گروه ویژه اقدام مالی، این نوع جرایم مالی همچنان در سراسر جهان رواج دارد.
پولشویی در استرالیا
استرالیا بهعنوان یکی از کشورهای پیشرفته با سیستم مالی قوی، نیز در معرض فعالیتهای پولشویی قرار دارد. سیستم بانکی این کشور به دلیل شفافیت و قوانین سختگیرانه، معمولاً امن بهنظر میرسد، اما همچنان ضعفهایی وجود دارد که مجرمان میتوانند از آنها سوءاستفاده کنند. در سالهای اخیر، پولشویی در بخش املاک و مستغلات استرالیا افزایش یافته است و برخی از جنایتکاران از این بخش برای پاکسازی پولهای غیرقانونی خود استفاده میکنند.
از طرف دیگر، بانکهای استرالیایی نیز در معرض رسواییهای پولشویی قرار گرفتهاند. برای مثال، بانک Commonwealth Bank Australia (CBA) در سال 2018 به علت عدم رعایت قوانین ضدپولشویی، به پرداخت جریمه سنگینی محکوم شد. این رویداد نشاندهنده اهمیت نظارت دقیقتر بر تراکنشهای مالی در این کشور است.
قوانین بینالمللی علیه پولشویی
قوانین بینالمللی مبارزه با پولشویی بهمنظور تقویت شفافیت مالی و جلوگیری از فعالیتهای غیرقانونی وضع شدهاند. یکی از مهمترین قوانین در این زمینه "قانون پاتریوت" ایالات متحده است که پس از حملات 11 سپتامبر 2001 تصویب شد و به نهادهای مالی قدرت بیشتری برای نظارت بر تراکنشهای مشکوک داد. این قانون بهویژه برای جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و پولشویی طراحی شده است.
علاوه بر قوانین ملی، سازمانهای بینالمللی مانند FATF (گروه ویژه اقدام مالی) نقش مهمی در تدوین استانداردهای جهانی برای مبارزه با پولشویی ایفا میکنند. این سازمان دستورالعملهای گستردهای برای نظارت بر سیستمهای مالی کشورها و اجرای اقدامات پیشگیرانه برای مبارزه با پولشویی ارائه میدهد.
نقش سازمان آسترک استرالیا در مبارزه با پولشویی
سازمان AUSTRAC (مرکز گزارشدهی و تحلیل تراکنشهایاسترالیا) مسئول نظارت بر سیستم مالی استرالیا و پیشگیری از فعالیتهای پولشویی و تأمین مالی تروریسماست. این سازمان تراکنشهای بانکی را تحلیل کرده و در صورت شناسایی فعالیتهای مشکوک، آنها را به مقامات قضایی گزارش میدهد. AUSTRAC در سالهای اخیرتلاشهای گستردهای برای تقویت نظارت و مقابله با پولشوییانجام داده است.
نقش AUSTRAC نهتنها به شناسایی پولشویی محدود میشود،بلکه این سازمان با همکاری بینالمللی و تبادل اطلاعات با سایر کشورها به جلوگیری از انتقال وجوه غیرقانونی در سطح جهانی کمک میکند. نظارت دقیق و توانایی تشخیصتراکنشهای مشکوک از ویژگیهای برجسته این سازمان است.
به طور کلی AUSTRAC نقش دوگانه ای به عنوان تنظیم کننده و واحد اطلاعات مالی استرالیا برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم AML/CTF دارد. تمام تراکنشها و موارد مشکوک گزارش شده به AUSTRAC مستقیماً در اختیار بیش از 5000 کاربر تعیینشده در آژانسهای فدرال و ایالتی قرار میگیرد. نقش آستراک نهتنها به شناسایی پولشویی محدود میشود، بلکه این سازمان با همکاری بینالمللی و تبادل اطلاعات با سایر کشورها به جلوگیری از انتقال وجوه غیرقانونی در سطح جهانی کمک میکند. نظارت دقیق و توانایی تشخیص تراکنشهای مشکوک از ویژگیهای برجسته این سازمان است.
مقایسه استرالیا و کانادا در میزان پولشویی در بانکها
در مقایسه بین استرالیا و کانادا، هر دو کشور با چالشهای جدی پولشویی مواجه هستند، اما سطح پیشگیری و مقابله با این فعالیت در این دو کشور متفاوت است. کانادا بهدلیل برخی از نقاط ضعف در قوانین ضدپولشویی خود، بهویژه در بخش املاک، در سالهای اخیر با انتقادات گستردهای روبهرو بوده است. در مقابل، استرالیا با قوانین سختگیرانهتر و نظارت دقیقتر توانسته است تا حدی قابل توجه فعالیتهای پولشویی را محدود کند.
با این حال، هر دو کشور همچنان باید بر افزایش همکاریهای بینالمللی و تقویت سیستمهای نظارتی خود تمرکز کنند. ایجاد تعادل بین حریم خصوصی مشتریان بانکی و جلوگیری از سوءاستفادههای مالی، چالشی مشترک برای استرالیا و کانادا است که نیاز به توجه ویژه دارد.
جمع بندی
پولشویی بهعنوان یکی از پیچیدهترین جرایم مالی، بهطور مستقیم بر سلامت اقتصادی و اجتماعی کشورها تأثیر میگذارد. بانکها و نهادهای مالی باید با استفاده از ابزارهای نظارتی و قوانین بینالمللی، از ورود وجوه غیرقانونی به سیستمهای مالی جلوگیری کنند. کشورهایی مانند استرالیا و کانادا با چالشهای مشترک در این زمینه روبهرو هستند و قوانین سختگیرانهتری برای پیشگیری از پولشویی اعمال کردهاند.
همکاری بینالمللی، شفافیت مالی، و نظارت دقیق بر تراکنشهای بانکی از جمله اقداماتی است که میتواند بهطور موثر با پولشویی مقابله کند.